Коронавирусты емдеу барысында нені білу керек?

ПТР-тест

Егер сіз суық тиюдің, тұмау­дың немесе пневмонияның белгі­лерін сезсеңіз, онда ПТР әдісімен ко­ро­навирусты анықтау үшін тест тапсыра аласыз. Мұны емха­на­ның сүз­гі-кабинетіне жүгіну арқылы жа­сауға болады. Сондай-ақ бас­­қа­­­ларға жұқтыру қаупін төн­дірмеу үшін емхананың тір­кеу бөліміне немесе анықтама бөлі­міне қоңырау шалып, үйге мо­бильді топ шақыра аласыз. Бұл жағдайда зерттеу тегін меди­циналық көмектің кепілдік бе­ріл­ген көлемі шеңберінде ақы­сыз жүргізіледі, өйткені бұл ай­на­ладағылар үшін қауіп төнді­ре­тін инфекциялық ауру. Яғни сақ­тандырылған болу міндетті емес.

Сондай-ақ ПТР-тестілеу коронавирус анықталған пациентпен байланыста болған адамдарға жүргізіледі. Сонымен қатар сүзгі кабинеті арқылы байланысуға немесе мобильді топты үйге шақыруға болады.

Шетелге шығуға мүмкіндік алу үшін ПТР азаматтың өз есебінен төленеді. Сондай-ақ егер теріс ПТР бар сертификат қандай да бір ұйымға немесе жұмыс орнына бару үшін талап етілсе, онда тестілеу өз қаражаты есебінен немесе жұмыс берушілердің келісімі бойынша төленеді.

ПТР-тест тегін жүргізілетін жағдайлардың тізбесі:

• медициналық көрсеткіштер бойынша фильтр кабинетіне жүгінген кезде-ЖРВИ және ви­рустық пневмония белгілері болған кезде;
• коронавирус инфекциясына күдікті науқас үшін мобильді топты үйге шақырған кезде;
• жедел тест нәтижесі оң бол­ған жағдайда шұғыл стационарға емдеуге жатқызу кезінде;
• жоспарлы емдеуге жатқы­зуға немесе ауруханаға дейінгі тексеруге жіберу кезінде;
• жүкті әйелдерге 37 аптадан бастап босануға емдеуге жатқызу үшін;
• гемодиализдегі пациенттерге.

Мобильді бригадалар

Пациенттер айналасын­дағы­ларға қауіп төндірмеуі және ау­ру белгілері бар емханаға баруы, сондай-ақ үйде қажетті ме­ди­циналық көмек алуы үшін әрбір МСАК ұйымының жанынан COVID-19 бар науқастарды амбулаториялық бақылау бо­йынша мобильді бригадалар құ­рылды. Олар өз аумағындағы қоңырауларға қызмет көрсетеді, жұмыс уақыты – сағат 8.00-ден 20.00-ге дейін. Егер пациент тіркелген жері бойынша емхана аумағында тұрмайтын болса, оған 103-ке көмек сұрап жүгіну қажет. 20.00-ден кейінгі қоңырауларға жедел жәрдем де қызмет көрсетеді.

Мобильді бригаданың функцияларына мыналар кіреді:

• ЖРВИ белгілері бар немесе алғашқы жүгінген кезде коронавирус инфекциясына күдікті пациентке үйге бару;
• Амбулаторлық бақылаудағы немесе үйде оқшаулаудағы пациенттерге шығу;
• СOVID-19-ға күдік болған кезде ПТР-тестілеуді өткізу;
• Дәрілерді тағайындау және қажет болған жағдайда оларды ауруханадан тыс пневмония және созылмалы аурулары бар пациенттерге жеткізу;
• Пациенттерге олардың жай-күйіне дербес мониторинг жүргізу үшін көмек көрсету;
• Амбулаториялық пациенттің медициналық картасын ресімдеу.

КТ немесе рентген

Егер өкпеде қабыну процес­терінің дамуына күдік болса, компьютерлік томография немесе кеуде қуысының рент­геног­рафия­сы жасалады. Диаг­ностиканың бұл түрлері пациентке тегін медициналық көмек­тің кепілдік берілген көлемі шеңберінде тәуліктік стационарға емдеуге жатқызу кезінде тегін жүргізіледі. Сондықтан пневмония белгілері бар сақтандырылмаған науқас­тарға да көмек көрсетіледі.

Ауруханаға жатқызу денсау­лық жағдайы үйде емделуге мүмкіндік бермейтін пациент­терге қажет-сатурацияның тө­мен деңгейіне, ентігудің жо­ғарылауына және өздігі­нен дем ала алмауына, өкпе­нің за­қым­дануының жоғары дең­гейіне байланысты жүргізі­леді. Сатурацияның бірдей тө­мен­деуімен екі науқаста ауруха­наға жатқызудың әртүрлі көрсет­к­іштері болуы мүмкін еке­нін ескерген жөн. Сондықтан емдеу­ге жатқызу үшін ПТР-дің оң нәтижесі жеткіліксіз.

Егер сөз емхана деңгейінде (емдеуге жатқызусыз) тексеруден өту туралы болса, онда ол жүйелі түрде жарналар төлейтін және сақтандырылған пациенттерге тегін жүргізіледі, өйткені бұл диагностикалық қызметтер МӘМС пакетіне кіреді.

Үйде, оның ішінде учаскелік дәрігердің бақылауымен емдеу нәтижелері бойынша белгілі бір уақыттан кейін пациентке динамикалық жағдайды тексеру үшін КТ-дан өту қайтадан тағайындалуы мүмкін.

Үйде емделуді шешкен пациенттерге еске салу маңызды: аурудың клиникалық белгілерінің жоғарылауы және әл-ауқатының нашарлауы орын алған жағдайда учаскелік дәрігерге хабарлау қажет.

Сонымен қатар қажет болған жағдайда инъекциялар, тамшылар алуға тіркелген пациенттер үшін үйде күндізгі стационар ашу қарастырылған. Мұндай жағдайда оларға үйде дәрігерлік тағайындаулар (манипуляциялар) жүргізу үшін емхананың медицина қызметкері барады.

Дәрі-дәрмекпен қамтамасыз ету

Тәулік бойғы стационарға емдеуге жатқызу кезінде пациент емдеу хаттамасына сәйкес қажетті дәрі-дәрмектерді алады.

Амбулаториялық деңгейде емдеу кезінде ДСМ №75 бұйрығына сәйкес дәрілік қамтамасыз ету көзделген (белгілі бір аурулары (жай-күйлері) бар Қазақстан Республикасы азаматтарының жекелеген санаттарын тегін жә­не (немесе) жеңілдікпен амбу­латориялық қамтамасыз етуге ар­налған дәрілік заттар мен меди­циналық бұйымдардың тізбесі).

Бұл жағдайда пациент ем­деуші дәрігерден рецепт алады, оның негізінде оған емхана дәріханасында дәрі беріледі. COVID-19 ағымының жеңіл және орташа ауырлық дәрежесінде (ЖРВИ белгілері) пациент парацетамол, ибупрофенге сүйенеді. Егер пневмония, тромбоэмболия қаупінің ықтималдығы туралы айтатын болсақ, амбулаториялық деңгейде пациент дабигатран капсулалары мен ривароксабан, апиксабан, парацетамол және ибупрофен таблеткаларын ала алады.

Оңалту және қалпына келтіру

Тексеруден, диагноздан жә­не емдеуден кейін кейбір жағ­дайларда ағзаның қалпына келуіне көмектесу керек. Әсіресе, егер науқаста созылмалы аурулар болса, ентігу қалады, әлсіздік байқалады.

МӘМС жүйесін іске асыру­дың оң факторларының бірі медициналық оңалтуды қаржы­ландыруды арттыру және тиісінше пациенттердің оны алу мүмкіндігі болып табылады.

МӘМС арқылы коронавирус инфекциясынан кейін медициналық оңалтудан қалай өтуге болады?

1. Емханадағы дәрігерге бару керек.
2. Дәрігер реабилитолог дәрігердің немесе мульти­дисцип­линарлық топтың (МДТ) консультациясына жолдама береді.
3. Реабилитолог немесе MТД науқастың жағдайын баға­лайды және қалпына келтіру шараларының қажетті курсын таңдайды.
4. Оңалту шаралары тыныс алуды қалыпқа келтіруге, ас­қынуларды азайтуға, өмір сү­­ру сапасын жақсартуға жә­не мазасыздық пен депрессия бел­гілерін жеңілдетуге бағыт­талған.
5. Функционалдық бұзы­лу дәрежесіне байланысты медициналық оңалту ста­цио­нарлық, сондай-ақ амбула­тория­лық жағдайларда да жүргізілуі мүмкін.

МАҢЫЗДЫ: көрсетілімдер болған кезде оңалтудан үйде емделіп, медициналық ұйымдарға жүгінбеген пациенттер де өте алады. Олар үшін әрекеттер алгоритмі бірдей.

Қорда медициналық кө­мек­тің сапасы мен қолже­тімділігі бойынша сұрақтар туындаса, емхананың Па­циент­терді қолдау және іш­кі аудит қызметіне жүгіну керектігі еске салынады. Егер мәселенің шешілуіне қол жет­кізу мүмкін болмаса, Әлеуметтік медициналық сақтан­дыру қорына өтінішті ыңғайлы байланыс арнасы арқылы қалдыру керек: fms.kz ресми сайты, 1406 байланыс орталығы, Qoldau 24/7 мобильді қосымшасы және Telegram -дағы SaqtandyryBot.