ВГИК тарихының бір бөлігі – Алматыда

Қазақстанда С.А.Герасимов атындағы Бүкілресейлік мемлекеттік кино университетінің күндері басталды Наурыз мерекесі қарсаңында ғана Алматы ресми түрде Дос­тастық елдерінің 2014 жылғы мәдени астанасы болып жария­ланған болатын. Алайда,  оңтүс­тік астана ТМД ел­дері­нің мәдени астанасы атанбай тұрып-ақ, Қазақстанда аталып өтуге ұйғарылған үлкен оқиға бар еді. Мәселен, білетіндер мен көз көргендер Алматы Ұлы Отан соғысының сұрапыл жылдарында Кеңес Одағы мәдени ордасының үлкен бір бөлігі болғанын мойындайды. 1941 жылы «Мосфильм» мен «Ленфильм» Қазақстанға эвакуациямен келген кезде осы көштің ішінде ВГИК-тің оқытушылары мен студенттері де болғаны белгілі. Майданда кескілескен шайқастар болып жатқанда Мәскеудің мықты өнер майталмандары мен кинематографистері Алматыға қоныс теуіп, халыққа рух беретін өнерді жалғастыра берді. Бұл қазақ кино өнерінің дамуына да өлшеусіз үлесін қосты. Қысқасы, мұны тарихының бір бөлігі Алатау етегіндегі қонақжай қалаға тиесілі Бүкілресейлік мемлекеттік кино университеті (ВГИК) де жоққа шығармайды. Сонымен, кеше кешке Алматыдағы М.ЮЛермонтов атындағы мем­лекеттік ака­демиялық орыс драма театрында  С.А.Герасимов атындағы Бүкіл­ресейлік мемле­кет­тік кино университетінің 95 жыл­дық мерейтойына арналған Қазақстандағы күндері басталды. Қалай десек те, осынау айту­лы шара талайларды толқыт­қа­ны, күткізгені анық. Кешегі Кеңес Одағындағы ғана емес, бү­кіл ТМД ау­ма­ғындағы, қала берді әлемдегі ең мықты әрі ба­йыр­ғы кино мектебінен тәлім алған қазақстандықтар аз емес. Тәуелсіздіктен бері де бұл саладағы барыс-келіс үзілген жоқ.  Оған қоса Т.Жүргенов атындағы Қазақ Ұлттық өнер академиясы  мен атақты ВГИК қазір де студенттер алмасып, өндірістік тәжірибеге барып жатады. Әйгілі актерлер мен кинема­то­графистердің ұстаханасы болған ВГИК делегациясын Мәде­ниет пен өнер орындары ассоциациясының президенті, өнертану докторы, Ресей Федера­циясының мәдениет қайраткері, С.А.Герасимов атындағы Бү­кі­лресейлік мемлекет­тік кино университетінің ректоры Вла­димир Малышев бас­тап келіпті. Алматыны өнер ме­ре­кесіне ай­нал­дырып, барыс-келісті бұрын­ғыдан да жандандырып, жақындастыруды мұрат тұтқан мәскеулік қонақтар арасында ВГИК-тің ең беделді ұстаздары мен 30 шақты студенті бар. Өз ұлағаты бар университеттің Қазақстан­дағы күндерінің ашылуына орай алдымен ВГИК-тің кешегі тарихы мен бүгінгі тынысы туралы фильм көрсетілді. Осыдан кейін ректор Владимир Малышев сөз алып, әдемі қалжың­дары­мен, алматылықтарға деген риясыз қошеметімен салтанатты шараның жай-жапсарына тоқталды. Жуырда ғана ел мәдениетінің тізгінін ұстаған министр Арыс­танбек Мұхамедиұлы ВГИК-тің кезекті мерейтойы Алматыда кез­дейсоқ болып жатпағандығын айтып, бұл ежелден туыс, ежелден көрші екі елдің үзілмеген сыйластығының жалғасы екендігін нақты мысалдармен дәйектеді. Қазақстан Республикасының Мәдениет министрі Арыстанбек Мұхамедиұлы осынау рухани, адам­гершіл жобалардың авторлары – екі мемлекеттің Президенттері деді. Бұл достастық пен ықпал­дастық өнерде де, өмірде де, қара­пайым адамдардың сый­ластығында да салтанат құрып отырғанын шынайы шаралар мысалымен айтып өтті. ВГИК-тің Алматыдағы күн­дері­нің ашылу салтанаты Т.Жүр­ге­нов атындағы Қазақ Ұлт­тық ака­­демиясындағы В.Фокиннің ше­бер­лік сыныбында білім алып жатқан студенттердің Михаил Бул­­гаковтың атақты романы бо­­йын­ша  қойған «Шебер мен Маргарита» спектакліне ұласты. Алдағы күндерде осы жоғары оқу орнында ВГИК ұстаздарының шеберлік дәрістері өтіп,  қала кинотеатрларында мәскеулік режиссерлар түсірген фильмдер көрсетілетін болады. Айнаш ЕСАЛИ, «Егемен Қазақстан». АЛМАТЫ. ________________ Суреттерді түсірген Берсінбек СӘРСЕНОВ.