Қазақстан • 29 Наурыз, 2022

Консорциумдағы жағдай бақылауда

286 рет
көрсетілді
7 мин
оқу үшін

Каспий құбыры консорциумында орын алған жағдай кейбір мамандар айтқандай аса күрделі емес. Бұл туралы Энергетика министрі Болат Ақшолақов айтты. «Рас, дауыл 3-жылжымалы айлақ қондырғысының тоқтауына әсер етті. Екінші қондырғыда іркілістер байқалды. Апатты жағдайға жол бермеу үшін оны да өшіруге тура келді. Біріншісі тексеру жүргізілгенге дейін қауіпсіздік мақсатында тоқтатылды», деді министр.

Консорциумдағы жағдай бақылауда

Балама жолдар қарастырыла ма?

Кен орындары бірнеше күн қатарынан резервуар паркін тол­тырып, жұмысты жалғастыра ала­ды. Алайда Новороссийск те­ңіз портында жылжымалы ай­лақ қон­дырғысын жөндеу барысы ұзақ­­қа созылса, бұл барлық ірі кен орнындағы өндірістің төмен­деуіне әкелуі мүмкін. Мұны ведомс­тво басшысы да жоққа шығармады.

«Десек те жағымды мәліметтер де бар. Айталық, Каспий құбыры консорциумындағы әріптес­тері­мізбен техникалық кеңес өткізіп, 1-жылжымалы айлақтық қон­дыр­ғының (ЖАҚ) жұмысы басталып, танкерлер жүк тиеуге кірісетініне қанықтық. Бұл бізді айтарлықтай шығындардан құтқаруға негіз беріп отыр. Сондықтан дауыл ба­сылған соң 1-ЖАҚ іске қо­сылуы­мен бірге танкерлер жұмыс­қа кірі­сіп, 2-3 жылжымалы ай­лақ қон­дырғысын жөндеу жұмыс­тарын әріптестеріміз үш аптада аяқтап, барлығы қалыпқа келеді деп үміттенеміз», деді еліміздің бас энергетигі.

Құзырлы орган басшысы Қашаған кен орнындағы өнді­ріс­тің тоқтатылуы жөніндегі ақпа­рат­­тың шындыққа жанаспайтынын жеткізді.

«Қашаған ешқандай да 2 айға жөн­деу жұмыстарына жабылмайды. Жоспарлы жөндеу жаз айларына белгіленген. Ол штаттық режімде жұмыс істеп тұр. Егер де 1-ЖАҚ жұмысы қалыпқа келсе, онда айтарлықтай қауіп туындап, шығын көп болатындай жағдай орын алмайды. Бұл үшін кен орнындағы өндірісті тоқтатудың қажеті жоқ. Күнделікті штаттық жұ­мыстар жүргізіліп жатыр. Әл­бетте, тиісті мәселелерді шешу керек. Сондықтан мамандармен жедел кеңесіп, балама бағыттарды жан-жақты пысықтаймыз. Бірақ бұл біздің күнделікті жұмысы­мыз екенін еске сала кеткен жөн. Сол себепті Қашағанның 2 айға тоқтайтыны туралы ақпарат қи­сын­сыз әрі шындыққа жанас­пайды», деді Б.Ақшолақов.

Әйтсе де аталған жағдайға байланысты жауапты ведомство энергия тасығыштарын әлемдік на­рыққа іркіліссіз жеткізуді қам­тамасыз ету үшін балама жолдарды да қарастыратынын жеткізді.

114,4 млрд киловатт-сағат электр энергиясы өндірілді

Былтыр елімізде электр энергиясын өндіру көлемі 114,4 млрд киловатт-сағатқа немесе 106%-ға жетті. Күзгі-қысқы кезеңде электр қуатының тапшылығын бол­дыр­­мау мақсатында был­тырғы қа­рашада Жамбыл МАЭС-тің 3-бло­гы іске қосылып, биыл қаңтар­да 4-энергоблок өз жұмысын бастады.

«Қазір генерациялау секторын қолдаудың қолданыстағы тетіктерін күшейту қажеттілігі туындап отыр. Сапалы жөндеу жұмыстарын жүргізу үшін қуат нарығы шеңберінде шекті тарифті арттыру талап етілмек.

Ұсынылып отырған шараларды толығымен іске асыру үшін Энергетика министрлігіне тиісті құзырет беріп, энергия өндіруші ұйымдар тарапынан қарсы міндеттемелер енгізу жолымен жүргізілетін жөндеу жұмыстарының сапасын бақылау жүйесі жетілдіріледі. Мемлекет бас­шысының тапсырмасына сәйкес, Энергиялық теңгерім әзір­леніп, 2035 жылға қарай электр энергиясын тұтыну шамамен 153 млрд киловатт-сағатқа жетеді. Максималды электр жүкте­месі 2035 жылға қарай 22,7 гига­ватқа дейін ұлғаяды. Қуат резер­він 10%-ға дейінгі көлемде қам­тамасыз ету қажеттілігін еске­ріп, 2035 жылдағы қажеттілік шама­мен 25 гигаватты құрауы мүм­кін. Осылайша, жұмыс істеп тұрған энергия көздері халық­т­ың және экономиканың электр энергиясына болжамды сұранысын жаба алмайды. Бұл ретте 2035 жылға қарай жаңа өндіруші қуаттарды іске қосуға тура келеді.

Сонымен қатар генерациялау секторына экологиялық әсерді төмендетіп, оның ішінде парник газын азайту, 2060 жылға қарай көміртегі бейтараптығына қол жеткізу бойынша қабылданған міндеттемелерге бірқатар фактор әсер ететінін атап өту қажет. Осыған байланысты энергия тең­­­герімін дәстүрлі және жаң­ғыр­­малы энергия көздерінен қалып­тас­­тырумен бірге АЭС-тен ге­не­­рацияны енгізу сценарийі қарастырылуда», деді Б.Ақшолақов.

Жалпы, 2035 жылға қарай іске қосуға қажетті жаңа энер­гетикалық қуаттардың құрылымы келесідей. Атап айтқанда, 5 киловаттан жоғары газ генерациясына, 6,5 гигаватт жаңғырмалы энергия көздеріне, 2 гигаваттан жоғары су электр стансаларына, сол секілді 1,5 гигаватт көмір генерациясына және 2,4 гигаватт атом генерациясының үлесіне тиеді. Бұл энергия жүйелерін реттеуге байланысты көршілес елдерге тәуелді болудан арылуға мүмкіндік беріп, базалық және реттеушілік қуат тапшылығын жабуға жол ашады, деді министр­лік өкілдері.

Инвестициялық жобалар қолға алынды

Бұдан бөлек, электр энергиясына деген орта мерзімді қажеттілік­ті жабу үшін генерация көздерін енгізуге байланысты бірқатар жоба қолға алынды. Министр айтқан­дай, бірнеше инвестициялық келі­сім жұмыс істеп тұрған стансаларға өз қуаттарын жаңғырту мен қайта жаңартуды жүргізуге септеседі. Мәселен, 2022-2025 жылдарға ар­налған жалпы инвестиция көлемі 491 млрд теңгеден асып, 1 733 мегаватты іске қосуға мүмкіндік беретін жобалар орындалып жатыр.

«Екібастұз 2-ГРЭС-те №3 блогының құрылысы, сондай-ақ Алматы энергия кешенінің энергия көздерін жаңғырту бойынша жобалар іске асырылып келеді.

2022 жылы жиынтық қуаты 1 200 мегаваттан асатын маневр­лік қуат жобаларына қатысты аукционды сауда-саттық өткізу жоспарланып отыр. Сонымен қатар Ұлттық электр желісін жаңғырту, оның ішінде батыс және оңтүстік аймақтардағы энергия жүйесін күшейту, сол секілді батыс аймақты бірыңғай электр энергетикасы жүйесіне қосу бойынша жұмыстар атқарылып жатыр», деді Энергетика министрі.

Бұған қоса бас энергетик Жаң­ғырмалы энергия көз­дерін дамыту бойынша жоспар асыра орындалғанын айтты. Жиын­тық қуаты 393 мегаватты құрай­тын ЖЭК-ке байланысты 19 жоба іске асы­рылды. Инвестиция­ның көлемі ша­мамен 400 млн тең­геге жетіп отыр. 2021 жылдың қоры­тын­ды­сы­на сәйкес жиынтық қуаты 2010 ме­га­ватт болатын ЖЭК-тің іске қо­сыл­ған нысанының саны – 134.

Б.Ақшолақов цифрлы майнинг субъектілерін анықтауға байланысты жұмыстар да жалғасып жатқанын жеткізді. Министрлік аталған субъектілерді реттеу үшін цифрлы майнинг қызметін лицензиялауды енгізу, цифрлы майнинг субъектілерінің энергияны тұтынуға байланысты квота­ларын белгілеу, жаңа майнер­лер үшін қуаттарды қосуға мораторий енгізу, цифрлы майнинг субъектілерін жаңғырмалы энергия көздерінен және импортталған электр энергиясын тұтынуға ауыстыруға ұсыныс білдірді. Министр бұл амалдың электр энер­гиясын өндіріп, тұтыну нары­ғындағы теңгерімді теңестіру және негізсіз тапшылықты болдырмау үшін қолға алынғанын айтты.