ТМД елдерін күш біріктіруге шақырды

Бейнеконференция байланысы режі­міндегі отырысқа Әзербайжан Үкіметінің бас­шысы Али Асадов, Беларусь Үкіметінің басшысы Роман Головченко, Қырғызстан Үкі­метінің басшысы Ақылбек Жа­па­ров, Ресей Үкіметінің бас­шысы Михаил Ми­шустин, Тәжік­стан Үкіметінің басшысы Ко­­хир Расулзода, Өзбекстан Үкіме­тінің бас­шысы Абдулла Арипов, сондай-ақ Арме­ния вице-премьері Мгер Григорян, Түрік­менстан Министрлер кабинеті төр­аға­сының орынбасары Мухамметгулы Му­­хам­­медов және ТМД атқарушы ко­ми­тетінің төрағасы Сергей Лебедев қатысты.

Әлихан Смайылов Қазақстан Респуб­ликасы үшін осы жы­лы Тәуелсіз Мем­лекеттер Дос­тас­тығына төрағалық ету үлкен құрмет екенін атап өтті.

«Былтыр біз Ұйымның 30 жылдығын атап өттік. ТМД қыз­метіне оң баға берілді. Ұйымның сая­си диалогты қолдау, сауда-эконо­микалық және мәдени-гума­ни­тарлық өзара іс-қимылды кеңей­ту бо­йынша аймақтық алаң ретінде лайықты беделге ие болғаны айтылды. Бүгінде ТМД елдеріміз ара­сындағы ынтымақтастықты қол­дауда маңызды рөл атқарып келеді», деді Қазақстан Премьер-Министрі.

Отырыс барысында Үкімет басшылары экономикалық ын­тымақтастықтың өзекті мәселелері бойынша пікір алмасты. Әлихан Смайылов өз сөзінде Қазақстанның төрағалық ету аясындағы басым міндеттерінің бірі өзара сауда көлемін ұлғайту және оны әртараптандыру екенін атап өтті.

«Бұған біздің мүмкіндіктеріміз же­теді. Өткен жылы Қазақстанның ТМД мем­лекеттерімен өзара сауда көлемі 32,8 млрд долларды құрады, бұл 2020 жыл­мен са­лыстырғанда 30,2%-ға артық. Биыл­ғы үш айдың қорытындысы бойынша Қазақ­стан мен ТМД елдері арасындағы тауар ай­на­лымы шамамен 7,5 млрд долларды құрады, бұл өткен жылдың сәйкес ке­зеңімен салыстырғанда 16,3%-ға артық», деді Ә.Смайылов.

Өнеркәсіп кооперациясын одан әрі дамыту туралы айтқан Қа­зақ­стан Үкіметінің басшысы ТМД елдерінің бәсекелі ар­тық­шы­лықтарын толық іске асыру қажет екеніне назар аударды.

«Біз өнеркәсіп коопера­ция­сының маңызды бағыттарының тізбесін айқын­дадық. Жаңа кооперациялық байланыс­тар­ды құру және қолданыстағыларын дамыту мүмкіндіктері қарастырылып жатыр. Атқарылып жатқан жұмыс ТМД-ға мүше мемлекеттердің экономикаларының тұрақтылығын арттыруға жол ашады», деді Пре­мьер-Министр.

Сонымен қатар Ә.Смайылов ТМД-ның 2030 жылға дейінгі Экономикалық ынты­мақтастық стратегиясының міндеттерінің бірі шағын және орта кәсіпкерлік субъек­тілері арасында іскерлік байла­ныстар орнату мен дамы­туға жәрдемдесу екенін еске салды. Осыған байланысты Үкі­мет басшысының айтуынша, 1998 жылы қабылданған ТМД мем­ле­кеттеріндегі шағын кәсіпкер­лікті қолдау және дамыту бағ­дар­ламасының ережелерін өзек­тендіру қажет. Бұған қоса Премьер-Ми­нистр әлемдегі дағдарыс жағ­дайлары азық-түлік нарығына теріс әсер етіп отырғанын атап өтті. Мәселен, БҰҰ ФАО деректеріне сәйкес әлемдегі азық-түлік баға­сының индексі былтырғы сәуірмен салыстырғанда, биыл сәуір айында 30%-ға жоғарылаған. Азық-түлік қауіпсіздігі проблемаларын шешу үшін Ә.Смайылов кезең-кезеңімен кешенді эконо­микалық ұйымдастыру шараларын іске асыруға, атап айтқанда, аграрлық нарықтарда, оның ішін­де бірлескен азық-түлік тең­герімін әзірлеу және жүргізу арқы­лы негізсіз мемлекетаралық бәсеке­лестікті төмендетуге; ауыл ша­руашылығында инвестициялық-инновациялық жобаларды жүзеге асыру үшін мемлекетаралық бір­лестіктерді немесе бірлескен кә­сіп­­орындарды құруға; өтпелі тауар өткізу жүйесін дамытуға ша­қырды.

Сондай-ақ өз сөзінде Премьер-Ми­нистр климаттың өзгеруі жә­не кибер­қауіпсіздік қаупі мәсе­лелеріне тоқталды.

«Қазіргі сын-тегеуріндер оларды ең­серу жолында үйлестірілген және бірлескен шараларды қа­былдаудың ма­ңыз­дылығын көр­сетті. Бұл орайда Достас­тықтың эко­номикалық және басқару құ­рал­дарының әлеуеті ең ауқымды мін­дет­терді табысты шешуге мүм­кіндік беретінін атап өткім келеді», деді Ә.Смайылов.

Отырыс қорытындысы бойынша бірқатар құжатқа, соның ішінде Био­логиялық материалмен алмасу туралы келісімге, 1995 жылғы 3 қарашадағы ТМД-ға қатысушы мемлекеттердің ор­тақ ғылыми-технологиялық кеңіс­тігін құру туралы келісімге өзге­рістер енгізу туралы хаттамаға, Жүзім шаруашылығы мен шарап жасауды одан әрі дамыту жөніндегі ТМД-ға қатысушы мемлекеттер ынтымақтастығының тұжырымдамасы және оны іске асыру жөніндегі негізгі іс-шаралар жоспары туралы, ТМД-ға қаты­сушы мемлекеттердің ауыл ша­руашылығы жануарларын молайту кезінде генетикалық материалдың биологиялық қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі 2026 жылға дейінгі бірлескен іс-қимыл ке­ше­ні туралы, ТМД-ға қатысушы мемле­кет­тердің ақпараттық қауіп­сіздігін қамта­масыз етудің 2030 жылға дейінгі кезеңге арналған стратегиясын іске асыру жөнін­дегі бірінші кезектегі іс-шаралар жоспары туралы, «ТМД жастар аста­насы» ха­лық­аралық жобасы туралы, Перспективалы ғылы­ми жобалардың тізбесі туралы ше­шімдерге және т.б. қол қойылды.

Үкімет басшылары кеңесінің келесі отырысы 2022 жылғы қара­шада Нұр-Сұлтан қаласында өтеді.