Маймылшешек ауруы тарала бастады

Маймылшешек дерті бұрыннан бар. Бұрын ол адам өміріне аса қауіп тудырмайтын, алайда медицина ғалымдары «қазіргі вирустың қалпы өзгеше», деп алаңдап отыр. Оксфорд университетінің Пандемия ғылымдары институтының директоры, профессор Питер Хорби: «Біз мүлдем жаңа жағдайда тұрмыз, бұл вирус бізді таңғалдырып отыр. Тез арада қажетті шара қолданбасақ, өте қауіпті», дейді. Маймылшешекпен ауыратын науқастарды емдеген доктор Хью Адлер де «Бұл біз бұрын көрген маймылшешек емес», деп әріптесінің сөзін растады.

Еуропаның денсаулық сақтау ұйым­дары дерттің Ұлыбритания, Испания, Пор­тугалия, Германия, Бельгия, Фран­ция, Нидерланд, Италия және Шве­цияда тіркелгенін мәлімдеді. Ұлы­бри­танияда алғашқы жағдай осы жыл­дың 7 мамырында тіркелген еді. Ұлы­британияның денсаулық сақтау министрі Саджид Джавид қазірде 20 жа­ғ­дай анықталғанын хабарлады. Ұлы­британия билігі елді шешек ауруына қарсы вакцинамен қамтып жатыр. Екпе маймылшешек инфекциясының «жо­ғары деңгейі» бар адамдарға егіле бастаған. Сонымен қатар жергілікті El País газеті Испанияның денсаулық сақтау органдары індетпен күресу үшін мыңдаған екпе сатып алғанын жазды. Ал Виктория денсаулық сақтау депар­таменті Аустралиядағы алғашқы жағдай Ұлыбританияға барғаннан кейін ауырып қалған ер адамда болғанын мәлімдеді.

Медицина ғалымдары вирустың атына сай тек маймылдардан ғана емес, жабайы жануарлар, кеміргіштерден жұғатынын айтады. Дертке шалдыққан науқастардың терісінде бөртпе пайда болып, сулы көпіршіктерге айналады, кейін қыртыстана бастайды деп сипаттады дәрігерлер. Аурудың басты белгілері дене қызуы, бас ауруы, ісіну, бұлшықет ауыруы және шаршау. Дертпен күресу 14 күннен 21 күнге дейін созылады.

«Маймылшешегіне қарсы ар­на­йы вакцина жоқ, бірақ жалпы шешек ауруы­на қарсы егілетін екпе дерт­тен 85% қорғайды, өйткені екі вирус өте ұқсас. Қалай болғанда да бұл ауруды жұқ­тырудың жаңа жағдайлары тіркеле бере­ді. Өйткені ол жұқпалы», деп мәлім­деді Лондон медицина мектебінің профессоры Джимми Уитворт. Деген­мен ғалым өзге медицина ғалымдары­ның күдігін сейілтіп отыр. «Бұл дертті COVID-19 індеті­мен салыстыруға болмай­ды. Май­мылшешек ауруы жаңа вирус емес, бұрын­нан белгілі. Біз оның емдеу әдістерін біле­міз, шешекке қарсы вакцина бар. Бұл негізінен жеңіл ауру, бірақ ол бала­лар, жүкті әйелдер мен иммундық жү­йесі әлсіз адамдар үшін қауіпті болуы мүмкін», деді Джимми Уитворт. Деген­мен Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйы­мының Еуропадағы аймақтық директоры Ханс Клюге: «Жазғы маусым қашанда қауіпті. Әсіресе жаппай жиналыс, фес­тиваль, түрлі кештер кезінде вирусты жұқтыру деңгейі жоғары. Әл бермей кетуі мүмкін», деп ескертеді. Ал Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымы тағы да жаңа 50 жағдай тіркелуі мүмкін екенін мәлімдеді. 

Маймылшешек дертінің тарихына көз жүгіртер болсақ, вирус алғаш рет маймылдан табылған. 1970 жылдан бері Африканың 10 елінде індет тұрақты тіркеліп келеді. Аса қауіпті дерт қатарына жатпаса да Оңтүстік Африка елдеріндегі өлім көрсеткішінің себебі болып келеді. 2003 жылы АҚШ-та індеттің 81 жағдайы тіркелді. Науқастар елге әкелінген ұсақ сүтқоректілер және иттермен жақын қарым-қатынаста болған кезде жұқтырған. Ал 2017 жылы Нигерия ең қиын індетті бастан өткерді. Бұл елде 172 жағдай тіркеліп, қайтыс болғандардың 75 пайызы 21 мен 40 жас аралығындағы ер адамдар болды.

P.S. Маймылшешек атап өткеніміздей, Еуропа елдерінде анықталып жатыр, әзірге Азия, Орта Азия елдеріне жете қойған жоқ. Дегенмен сарапшылар қазіргі дүние жүзі елдеріне саяхаттайтын адамдардың көп екенін айтып, сақ болуды ескертеді. Өйткені дертке шалдыққан еуропалықтар індеттің нағыз таралған ошағынан емес, жұқтыру қаупі нөлдік көрсеткішке тең жерлерде жұқтырған.