Жігерлі құраманың жеңісі

Ұлттар лигасының жеребесі тартылған бетте футбол сарапшылары Словакияны «С» ди­ви­зионындағы үшінші топ­тың көш­басшысы екенін айтып, оларға мерзімінен бұрын «В» диви­зионының жолда­масын беріп қойған еді. Себебі Сло­вакия, жо­ғарыда айтып өт­кен­дей, әлем­дік рейтингте топ­тағы өзге елдермен салыстыр­ғанда әлдеқайда биік тұрған жоғары деңгейдегі құрама саналады.

Мәселен, наурыз айындағы ФИФА рейтингінде Беларусь құрамасы 93-орынға жайғасса, Әзербайжан футболшылары 129-орынға тұрақтаған. Сонымен қатар Словакия құрамасында доп тебетін футболшылардың дені Еуропаның ТОП-5 чемпионатында өнер көрсетеді.

Атап айтар болсақ, қақпашы Доминик Грейф пен қорғаушы Мартин Вальент Испанияның «Мальоркасында» ойнаса, Марек Родак Англияның «Фулхэм» клубының қақпасын күзетеді. Ал Юрай Куцка «Уот­фордтың» шабуылшысы. Милан Шкриньяр («Интер»), Станислав Лоботка («Наполи»), Давид Стре­лец («Спе­­ция») Италия А серия­сы­ның ойын­шылары. Одан бөлек, Гер­мания, Нидерланд, АҚШ, Түр­кия чемпионаттарында да бақ сынайтын футболшылары же­терлік. Ал Қазақстан құра­ма­сында шетел біріншілігінде доп те­бетін екі-ақ ойыншы бар. Бірі – Нұрәлі Әліп («Зенит», Ре­сей), екін­шісі – Ян Вороговский (RWDM, Бельгия).

Дей тұрғанмен, біздің жігіт­тер үздік футболшылармен жасақ­талған, Еуропаның сарапшылары мақтаған азулы Словакияны екі ойында да қалпақпен ұрып алды. Алдыңғы дүйсенбіде Трна­вадағы «Сити Аренада» өт­кен бірінші матчта Қазақстан Ми­лан Шкриньяр бастаған алаң қо­жайын­дарын 1:0 есебімен тізе бүк­тірді. Ойын тағдырын шешкен жалғыз голды кездесудің 26-минутында «Астананың» жар­тылай қорғаушысы Аслан Дара­баев соқты. Бұл жеңілісті слова­кия­лық футбол жанкүйерлері де, сол елдің футболға жауапты мамандары да ауыр қабылдады. Сөйтіп, матчтың ертесі күні Словакия футбол федерациясының басшылығы бас жаттықтырушы Штефан Тар­ковичті қызметінен алып тастады. Бұрындары, әдетте, жеңілістен көз ашпайтын Қазақстан құрама­сының бапкерлері бірінен соң бірі қызметінен кетіп жататын. Енді, міне, кезек қарсыластарға да жеткен сияқты.

Араға апта салып елордадағы «Астана Арена» стадионында ұйым­дастырылған қарымта кездесуде жерлестеріміздің жі­герлі жеңісімен аяқталды. Өз жерінде, жанкүйерлерінің ал­дында рейтингте екінші жүз­діктің қатарында орналасқан Қа­зақстаннан жеңіліп, қолда тұрған маңызды ұпайынан айырылған Словакия футболшылары елор­даға есе қайтару үшін және өзде­ріне тиесілі болған алты ұпай­дың ең құрығында үшеуін олжалау мақсатында келгені анық еді. Алайда Қазақстан құра­ма­сының намысты жігіттері қар­сы­­ластарына үш ұпай былай тұр­сын, соқыр ұпай да ұстатқан жоқ.

Жалпы айтқанда, Магомед Адиевтің ұлттық құрамаға келуі­мен біздің жігіттердің ойыны да, нәти­желері де жақсара бастады. Бас бапкер құрамаға тәжірибелі ойыншылармен қатар жас футболшыларды шақырып, жастарға се­нім білдірді. Өз кезегінде олар Адиев­тің сеніміне селкеу түсір­меді. Кешегі матчтағы Елхан Ас­танов пен Рамазан Оразовтың ойындарына жанкүйерлер де, бапкерлер құрамы да дән риза. Сондай-ақ ресейлік маман өзінің өзгерістерден қорықпайтын тәуе­келшіл және бәрін алдын ала болжай алатын мықты стратег бапкер екенін байқатты.

Мәселен, маусым айындағы төрт ойында да қарсыластарды қате­лестіру үшін барлық матчта бес қорғаушымен ойнады. Бір­ақ сырт алаңдағы кездесулерде қар­сы шабуылға, үйдегі ойындарда ша­буылға көбірек көңіл бөлді. Айталық, кешегі Словакиямен болған кездесуде әдеттегідей бес қор­ғаушымен ойнаса да, сол қап­­талдың қорғанысына Ти­­мур Дос­­мамбетовті жауапты етіп қойды да, жартылай қор­ға­нысқа, яғни оның жоғары жа­ғы­на осы қанат арқылы шабуыл­дайтын тағы бір қорғаушы Ян Вороговскийді шығарды. Ал оң қапталға Михаил Габышевты, одан жоғарыға Елхан Астановты қой­ды. Орталық жартылай қор­ғаныста Асхат Тағыберген мен Аслан Дарабаев, шабуылда Абат Айымбетов ойнады.

Қарсыластың қорғаушылары көп сәтте Айымбетов пен орталық жартылай қорғаушыларды тұ­сап ұстауға тырысты да, қаптал­дағы футболшыларымызды ұмыт қал­дырды. Алғашқы гол соғы­лар сәтте Словакияның екі қор­ғаушысы Айымбетовті «жабуға» ты­ры­сып, Вороговскийді қа­раусыз қалдырды. Сөйтіп, Ян еш қиын­дықсыз допты қақпаға енгізді. Байқасаңыздар, кешегі ойындағы біздің құраманың екі голы да, шабуылдары да қаптал арқылы ұйымдастырылды. 10 күн бұрын ғана ұлттық құрамада дебют жа­саған Елхан Астанов төртінші матч­тағы тұңғыш голын тағы да сол қапталдан ұйымдастырылған шабуылдан кейін соқты.

Екінші таймда физикалық тұрғыда шаршай бастаған Қа­зақ­стан құрамасы басымдықты словакиялықтарға беріп қойды. Нәти­жесінде, қонақтар екінші тайм­ның басында Матуш Берон­ның голынан кейін есеп айырмасын қысқартты. Ойынның қалған уа­қы­тында да қарсыластар Игорь Шацкий қорғаған қақпаға толассыз шабуыл ұйымдастырғанымен, оның бірде-біреуін голға айналдыра алмады.

Осылайша, Қазақстан құра­масы Словакияны екі ойында да жеңіп, тарихи нәтижеге қол жет­кізді. Төрт ойыннан кейін 10 ұпай жинаған жерлестеріміз «С» лига­сының үшінші тобында жеке-дара көш бастады. Екі жеңісі бар Словакия алты ұпаймен екінші орнын сақтап қалса, топтағы екін­­ші ойында өз алаңында Бела­русь құрамасынан басым түскен Әзер­байжан төрт ұпаймен үшінші са­тыға көтеріліп алды. Бір ғана ұпайы бар Беларусь соңғы орында қа­лып қойды.

Енді Ұлттар лигасының қалған екі ойыны қыркүйекте өтеді. Егер, Магомед Адиев шәкірттері осы екі матчтың біреуінде жеңіске жетсе немесе екі бәсекеде тең нә­ти­жеге қол жеткізсе, аталған тур­­­нирдің келесі маусымында «В» лигасында өнер көрсетеді. Бұл дегеніңіз, Қазақстанның 2024 жылғы Еуропа чемпионатының финалдық ке­зеңіне жолдама же­ңіп алуына қосымша мүмкіндік береді. Қазақ­стан құрамасы келесі ойынын 22 қыркүйекте елордадағы «Ас­тана Аренада» Беларусь, 25 қыр­күйекте сырт алаңда Әзер­бай­жан футболшыларымен өткізеді.

Турнир кестесі