Серік аға аз жазса да саз жазған қаламгерлер санатынан болса да, оның шығармашылығында халқымыздың болмысы мен бітімі, дархандығы мен адалдығы, кейде тіпті дарақылау көрінетін мақтансүйгіштік мінезі жеріне жете, кестелі бейнеленген. Жалпы, жазушыны шағын жанрдың шебері деп танимыз. Оның әңгімелері мен хикаяттарындағы оқиға шымыр құрылып, серіппедей тартылып тұрады. Кейіпкерлер бейнесі де шынайылығымен баурап әкетеді. Бастысы, қаламгердің кез келген шығармасынан ұлттық бояуды жазбай танисыз. Осындай жылы жазылған көркем әңгімесінің бірі – «Ата жұртта» деп аталады. Бұл әңгіме де алып бара жатқан оқиға жоқ, араға жылдар салып, қаладан туған ауылына оралған азаматтың туған жеріне келгендегі жүрегін мұңға батырған сезім сәттері көркем суреттелген. Бір жағынан, бұл туындыны автобиографиялық шығарма деп айтуға болады. Өйткені мұндағы бас кейіпкер Қорғанбектің болмысынан автордың, яғни Серік Асылбекұлының өзін көреміз.
Әңгімеде артық суреттеу, көпсөзділік мүлде кездеспейді. Бас-аяғы жинақы, оқиға да бірден басталады.
«Қорғанбек елсіздегі көне бейіт басында бірауық үнсіз тұрды да қойды. Бір сәт төртқұлақтың көлеңке бетіндегі кішкентай қызыл тасқа орнатылған суретке назары түсіп кетіп еді, әкесі марқұм суықтау, шүңірек көздерімен бұған тесіле қарап қалған екен. Қорғанбек өзінің жанарын қалай тайдырып әкеткенін білмей де қалды. «Кешір, көке! Жер шалғай, уақыт осылай, әйтпесе сенің мені сарылып күтіп жататыныңды білмей жүргем жоқ, – деді ол ішінен күбірлеп» деген сөйлемді оқығанда сіздің де жүрегіңізді нәзік мұң басып, туған ауылыңызға барып, өмірден өткен әкеңіздің басында тұрғандай сезімді бастан кешесіз. Жазушы шеберлігі дегеніміз осы шығар.
Әңгімеде айтылатын «Ақиін» деген ауыл бір кезде отыз-қырық үйі бар елді мекен болған. Қазір бұл жерде совхоздың жүгері бригадасы мен қорықшы Өскентай ақсақалдан басқа ешкім жоқ. Қаладан келген қонақты ертіп жүрген досы Қазантай екеуі бір кезде әке-шешесімен сыйлас болып, жақын туыстай араласқан майдангер Өскенбай ақсақалға қиыс жолдан әдейі бұрылып, сәлем беруге келеді. Айдалада жалғыз үй болып, әңгімелесуге қара таба алмай, іші толып қалған қария екі жолаушының келгеніне дән риза болып, өткен-кеткенді айтып, шер тарқатады.
Осы жердегі үзіндіге назар аударсаңыз:
«– Иә, айтпақшы, ертең мейрам ғой, – деді Қазантай ертең тоғызыншы мамыр екені есінен қалай шығып кеткеніне өзі де таң қалғандай үнмен. – Баяғыда деймін-ау, нағашыеке, осы Ақиінде мейрам сайын ат шауып, палуан күрестіріп, бүкіл ел болып жататын еді-ау дегенге Өскенбай қария елең ете қалып, «ол кезде бұл ара қалың ел емес пе» дейді де соғыстан кейінгі бір оқиғаны баяндайды. Дәл осы оқиға арқылы жазушы халқымыздың бойынан қазір алыстап бара жатқан бірсөзділік, қонақжайлық, турашылдық секілді ғажап қасиеттерін қария әңгімесімен керемет жеткізеді.
«Ол кезде еркек – әулие, баяғы Құлмамбетиярдың Сарысының бұрынғы әйелінің үстіне жас қатын алып, есіріңкіреп жүрген шағы, – деп бастаған Өскенбай ақсақал, сөзін одан әрі жалғап, – Осындай бір мейрамның алдында тәмам адам мына дүкеннің алдында жиналып қалды. Ұмыттым – әйтеуір сол күні ауылдағы біреу келін түсіріп, соның тойына шыққан бетіміз еді. Әлгі Сарының қызып алып, Тінәлі марқұмға тиісе бастауы бар емес пе. Тінәліге «күресесің бе, күресесің бе» деп тап-тап береді. Тінәлі марқұм ірі, қапсағай кісі болғанмен, нәті жуастау жігіт еді ғой, жарықтық. Тайсақтап қаша береді әлгі шапаттай немеден. Содан біз қарап тұрамыз ба, Айдекең бар, сенің әкең Кәтеп марқұм бар, қазір көзі тірі ғой, әлгі осы ауылдың бар жас қатыны «бригәт қайнаға» атап кеткен өмір бойы бригат боп кеткен Тілепбай бар, мысықмұрт Елемес бар – бәріміз жабылып келіп Тінекеңді «күрес, күрес» деп ортаға алдық. Амалы құрыған Тінекең қыбыжықтап ортаға шықты. Алғашында қойқалақтап олай-бұлай қашқалақтай береді әлгі немеден. «Қап, мынаны-ай!..» – деп біз тұрмыз ішімізден кіжініп. Жастау кезіміз ғой. Қойшы, бір кезде екеуі ұстасты-ау. Әйгілі ұста емес пе, Тінәлінің қолы қарулы еді ғой, осы ауылдың барлық тамының қабырғасын сол көтерді десем, өтірікші болмаспын, оның үстіне ірі, қапсағай жігіт, көзді ашып-жұмғанша Сарыны дүкеннің алдындағы мыстай айтақырдың үстіне алып ұрды» дей келіп, жарты сағат есінен таңып жатқан Құлмамбетиярдың Сарысының орнынан атып тұрып, Тінәлінің жағасынан алып, «Кәне аяғыма жығыл, әйтпесе, менің жалғыз өзім емес, екі қатынымнан туған үрім-бұтағымның қолы сенің жағаңда кетеді. Менің жасым кіші болғанмен, жолым үлкен, жығыла кетсең не кетеді, әңкиген әумесер неме?» деп Тінәліге дікең-дікең етіп, ақыры Тінәлі кешірімге бір құнан қойын сойып, Сарыға айыпқа үстіне шапан жауып, ауыл ақсақалдарының батасын алып, әзер құтылғанын оқып, ауыл адамдарының ешқандай қоспасыз дара болмысын көріп, тәнті боласыз.
Қорыта айтқанда, белгілі жазушы Серік Асылбекұлының қазақтың қоңыр мінезін қоңыр әуенімен айшықты да көркем бейнелеген туындыларын оқығанда көңіліңді әуезді ән тербеп, нәзік сезімге бөлейді.
