Зардап шеккендер жоқ. Бүгінде өрттің шығу себебі анықталуда. Өрт сөндірушілердің айтуынша, жел тілсіз жауды тез ауыздықтауда қиындық туғызған. Жалынды сөндіруге 47 өрт сөндіруші мен 16 техника жұмылдырылды. Жетісай ауданының әкімі М.Қадырбектің баяндауынша, болжамды есеп бойынша 613 азамат, яғни 1 119 сауда нүктесі өрттен жапа шеккен. Иә, алғашқы сәтте ертеңіне алаңдап ашуға ерік берген жетісайлық кәсіпкерлер орталық көшені жауып, базар әкімшілігіне нысанды тездетіп ашуды талап етті. Жетісайға шұғыл жеткен облыс әкімі Өмірзақ Шөкеев базардағы өрттің салдарын жою бойынша штаб отырысын өткізді. Оқиға себептерін анықтау және өрттен зардап шеккендерге көмек көрсету жөніндегі комиссия құрылды. Облыс әкімінің орынбасары Сәкен Қалқаманов жетекшілік ететін комиссия алдында ең алдымен зардап шеккендерді анықтау, материалдық залалды бағалау міндеті тұр. Оқиға орнына келіп, жағдаймен танысқан облыс әкімі базар иесімен кездесіп, әкімдік тарапынан қолдау болатынын айтты.
«Ешкім көмексіз қалмайды. Базар басшылығы кәсіпкерлермен келіссөз жүргізіп, жанған тауар шығынын заң аясында өтеуі керек. Бірінші мәселе, базарды қалпына келтіріп, тездетіп іске қосу қажет. Ол үшін жақын маңдағы аудандардан бригадалар алдырамыз. Әр секторға жөнделетін базар қатары бекітіледі. Әр павильонды 6-7 топқа бөліп, кәсіпкерлер мәселесін оңтайлы шешуді қадағалаймыз», деді өңір басшысы.
Ал облыстық полиция департаменті тергеу басқармасының бастығы Н.Жалғасов аталған жайтқа байланысты тергеу басталғанын жеткізді. Өрт-техникалық сараптама, сот құрылыс сараптамасы жүргізіліп, шұғыл тергеу тобы құрылған.
Базарды қалпына келтіру бойынша шұғыл шаралар қабылданған. Мақтаарал, Жетісай, Келес, Сарыағаш, Шардара, Қазығұрт аудандарынан бригадалар келіп көмек беретін болады. Сондай-ақ облыс әкімі базар сызбасы дайын болған соң тез арада базарды қалпына келтіру керегін және базар иесі кәсіпкерлермен келісімге келуге тиіс екенін айтты. Базар иесі әкімнің ұсынысымен келісті.
Ал ашуға ерік берген кәсіпкерлермен кездесуде облыс әкімінің орынбасары Сәкен Қалқаманов, аудан әкімі Мұрат Қадырбек базардағы жөндеу жұмыстары сараптама жұмыстары біткен соң басталатынын түсіндірді.
«Екі сараптама жасалады. Біріншісі – құрылыс сараптамасы, екіншісі – тауарлық сараптама. Қазір базар иесі жаңа нысанның жобасын жасап, бізге ұсынады. Өрт қауіпсіздігін сақтау әрі халыққа қолжетімді болатын базар салуымыз керек. Өртенген базар ісі бойынша тергеу жұмыстары басталды. Нысан иесі уәде бергендей, 15-20 күн уақытта базар іске қосылады», деді С.Қалқаманов.
Сондай-ақ аудан әкімдігінде базар кәсіпкерлерінің несие уақытын шегеру, қайта қаржыландыру бойынша екінші деңгейлі банк өкілдерімен кездесу өтті. «Халық банк», «Жусан банк», KMF өкілдері келіп, кәсіпкерлердің әрқайсысымен жекелей жұмыс жүргізетіндерін айтты. Шығынды есептеу бойынша комиссия құрамына кәсіпкерлер арасынан белсенді азаматтар кірді. Тауары өртеніп кеткен кәсіпкерлер тізімі жасақталып, базардың әр бөлімі бойынша тиісті ақпаратты жинақтайтын жауаптылар бекітілді.
– Базар иелерімен келіскендей, өртенген базар 20 күнде қалпына келтіріледі. Жөндеуден өткен соң кәсіпкерлер базарда 1 жыл тегін отырады. Сондай-ақ салық органдарымен бірлесіп салық төлеу мәселесі де қарастырылады. Облыс әкімінің тапсырмасына сәйкес, келтірілген шығынды өтеу үшін қор құрылады. Комиссия төрағасы ретінде базардағы кәсіпкерлермен бірлесе отырып, қорға түскен қаражаттан шығындарды өтейміз,– деді облыс әкімінің орынбасары.
Сондай-ақ төтенше жағдай салдарын жою комиссиясының бастамасымен банктер және кредиттік ұйымдармен кәсіпкерлердің несиесін төлеуде кем дегенде бір жылға каникул алуға келіссөз жүргізіледі. Жеңілдетілген несие беру бойынша да жұмыстар қолға алынбақ. Қазіргі таңда зардап шеккен кәсіпкерлерді басқа сауда орындарына уақытша орналастыру бойынша «Қарақай» сауда базарына және «Күлпаршын» базарының өрт шалмаған орындарына жайғастыру жұмыстары жүргізілуде. Ал «Күлпаршын» базарын қайта қалпына келтіру, өрт қалдықтарын тазалау жұмыстарына Жетісай ауданының тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығы жолаушылар көлігі, автомобиль жолдары және тұрғын үй инспекциясы бөліміне қарасты «Жетісай қызмет» МКК қызметкерлері мен жалдамалы жұмысшылар, ерікті азаматтардан 100-ге жуық адам, 10 шақты техника жұмылдырылған.
Түркістан облысы
