Пердесіз көңіл

...2018 жылғы ақпанда Ерекең қайтыс болғаннан кейін газеттердегі көңіл айту, қоштасу сөздерінен басқа интернетте ағамыздың ауыл­дастары мен туыстарының, клас­тастары және курстастарының от­басылық альбомдарында сақта­лып қалған фотосуреттер жария­лана бастады. Соларды көріп отыр­ған­да ол кісімен «Лениншіл жас­та», «Егемен Қазақстанда» бірге қыз­мет істеп жүрген кездеріміз ойға оралды. Қауырт жұмыс ара­сын­дағы әңгімелері еске түсті. 

Міне, фейсбук парақшасында осыдан көп жыл бұрынғы бозбала жігіттің бойжеткенге жазған хаты тұр. Торкөз дәптердің қос пара­ғындағы бұл жазбаның тарихы неден туындаған дейсіз ғой. «Бақанасқа барып келдің бе? Қалай екен ол жақ?» – деп сұрады 70-жылдардың соңындағы бір іссапардан оралған маған Ерекең. Мен Іле өзенінің арғы бетіндегі жазық даланың табиғатына таңғалғанымды айттым. «Ауылдағы орта мектепті аяқтаған 1965 жылы онда қой баққанмын, – деді сонда ағамыз ойына бір қызық жай оралғанай жымиып. – Көзім Іле даласындағы малда болғанымен, көңілім түу сонау тау етегіндегі Ал­­­маты атты қалада. Сондағы оқып жатқан кластасым Жақан де­­ген қазіргі жеңгелеріңде. Апта сайын хат жазамын. Жиілетейін де­сем, оны қалаға апаратын «пош­ташы» ағайдан ұяламын. Ол – Ба­қанастан Алматыға қатынайтын «ПАЗ» автобусының жүргізушісі. Жолаушылар көлігі көз ұшынан көрінгенде-ақ атыма қамшыны басамын дейсің. Шауып келе жатқан мені көрген шофер автобус жүрісін баяулата бастайды. Айтатыным: «Ағай! Қалаға кіреберістегі пош­та жәшігіне мына кон­вертті сала салыңызшы», – деген бір-ақ сөз. Жүргізуші күледі. «Жарайды», – дегендей бас изейді».

Интернеттегі хаттарды көрге­німде Ерекеңнің осыдан көп жыл бұрын айтқан жоғарыдағы әңгімесі есіме түсті. «Бұл жәдігер, сөз жоқ, со­­лардың өзі», – дедім ішімнен күбірлеп.

...Әлеуметтік желідегі кластас­тары қойған бір суретте матрос, моряк формасындағы жап-жас Ере­­кең бізге қасқая қарап тұр. Бұл 19 жастағы ағамыздың Қызыл тулы Солтүстік теңіз флотындағы мін­­детті әскери борышын өтеп жүр­ген кезі. «1967-1970 жылдары мен сүңгуір қайық экипажында бол­дым, – деп еске алғаны бар кейіп­керіміздің «Лениншіл жас­та» рес­публика күніне арналған мере­келік арнаулы нөмірді шығарып жат­қанымызда. – Елге қайтатын соңғы жылдың басында біздің субмарин белгісіз бағытқа қарай ұзақ жүзді. Су бетіне тек түнде ғана шы­ғамыз. Оның өзінде отсектегі ауаны жаңартып алу үшін. Сондағы көретініміз аспандағы жұлдыздар мен шетсіз де шексіз мұхит айдыны. Басқа ештеңе де емес. Өстіп отырып күндердің кү­нінде бір ай­маққа жеттік. Жерорта теңізі екен. Сүңгуір қайығымыз бізді тол­қынмен тербеліп тұрған үлкен эсминецке тиеді де өзі көзден тез таса болды.

Мен және менің жолдастарым сол әскери кемеде қызмет ете бас­­тағанымызға біраз уақыт бол­ған. Жарты жылдай-ау шамасы. Бір күні таңертеңгілік дабылмен бәріміз сымдай тартылып, сапқа тұрғанымыз есімде. «Бүгін, – деді кеме капитанының жанында тұрған саяси істер жөніндегі көмекші сөз бастап. – Күн сәулетті Қазақ кеңестік социалистік рес­пуб­ликасының құрылғанына 50 жыл толды. Арамызда сол елдің бір өкілі қызмет етуде. Оны өз рес­­публикасының осы айтулы мерекесімен шын жүректен құт­тықтап, шағын сыйлығымызды сал­­танатты жағдайда тапсыруға рұқ­сат етіңіздер, жолдас теңізшілер!».

Осылай деген «старпом» – аға көмекші менің фамилиямды айтып, ортаға шақырды. Оркестрдің қуатты үні мен 250 адамдық кеме экипажының ду қол шапалақтауы үстінде алаңда сарт-сұрт етіп адым­даған мен ол кісінің қолынан шағын қорапты алдым да: «Кеңес одағына қызмет етемін!» – деп саңқ етіп кері бұрылдым. Каютаға келіп қо­рапты ашқанымда, көзіме алғаш түскен нәрсе мені сол күнгі барлық жұмыстан босатқан бір тәуліктік рұқ­сат қағазы мен «Юность» қол сағаты болды. Олардың астынан сонымен қатар «Алма-Ата» деп жазылған бес-алты значок пен Медеу мұз айдынын бейнелеген сегіз открытка жиынтығы кө­рін­­ді. Кеме командирінің сая­си істер жөніндегі орынбасары аталған кәдесыйларды қалай тауы­п, қашан ұйымдастырып қойған? Соған миым жетпеді. Әңгіменің тоқе­тері, Қазақстан астанасынан алдыртқан сол ескерткіштерді өзі­міздің бө­лім­шедегі орыс, беларусь, эстон және грузин жігіттеріне сый-сияпат ретінде үлестіріп бердім де өзім қолыма «Юность» сағатын тағып алып, тәуліктік демалыс – «увольнениеге» кеттім.

– Кемедегі ол қандай серуен? Жа­ғалаудан мүлде алыс мұхит ор­­та­сында «увольнение» болушы ма еді?

– Құрамы 250 адамнан тұратын эсминец бұл алып кеме, – дейді Ерекең. – Онда спортзал, кинотеатр, кафе және кітапхана бар. Наряд­­тан босап, бір тәуліктік демалыс алғандар міне, сол жерлерде уақыттарын өткізіп серуендейді. Каютаға келіп, алаңсыз ұйықтайды.

...Ерекеңнің бұдан көп жылдар бұрынғы матрос, моряк формасында түскен фотосына байланысты жоғарыда айтқан әңгімесін есіме түсіріп отырғанымда, компьютер экранынан тағы бір сурет жалт етіп шыға келді. Онда «Егемен Қазақстан» республикалық газеті» акционерлік қоғамының вице-президенті Ержұман Смайыл Сауд Арабиясының Қазақстандағы Төтенше және өкілетті елшісі Мұ­хаммед Әли Хамданды редак­ция ауласында қарсы алып тұр. Иә, шет­елдік қонақтың 2002 жылдың қаңтарындағы бұл келісі есімізде. Ол уақытта Ерекеңнің Алматы облысында тұратын ағасы Өзібектің қайтыс болып, кейіпкеріміздің сол жақтан келгеніне үш-төрт-ақ күн болған кез еді. Оның үстіне елшінің редакцияға соқпақ ниеті ұжымды қатты қобалжытып, әбігерге салып жатқан-тын. «Неге?» – дейсіздер ғой. Алматыдан Астанаға көшіп келгенімізге екі жыл өтсе де газет қызметкерлері отырған ғимарат өте тар, көзге қораш көрінетін ескі үй еді. «Елші ат басын бұрмақ», – деген хабарды естіген бойда біз оны қанша әрлеп, сырладық десеңізші!.. Бірақ болмады. «Ескінің аты – ескі», – деген сөз рас екен. Бәрі сол баяғы кейпінде қалды. Бағымызға қарай қонақ ондай сөкеттікке қа­раған жоқ. Ештеңеге назар аудар­мады. Көлігінен түскен бойда елмен емен-жарқын амандасып, Ерекеңнің бөлмесінде жарты сағаттай отырды. Осыдан кейін риза көңілмен қоштасып, кері қайтты.

Содан арада бір жетідей уа­қыт өткен. Ерекең мені өзіне шақыр­ды. Бөлмесіне кіріп отыра бер­ге­­німде: «Өткен жылғы жазда – деп бастады әңгімесін ол кісі, – Сауд Арабиясының елшілігінде бұ­қаралық ақпарат құралдары бас­шыларының қатысуымен бір жиын болған. Сонда үзілісте он­дағы баспасөз хатшысынан: «Ал­дағы құрбан айтта Меккеге бару­дың реті келе ме?» – деп сұра­ғанмын. Бұған көп уақыт жауап болмағанымен, олар әлгі өтінішімді ұмытпапты. Олай дейтінім, таяуда елші Мұхаммед Әли Хамдан бізге келіп кетті ғой. Міне, сонда ол Сауд Арабиясы Мәдениет министрлігінің менің атыма жі­берген жолдамасын әкеліп табыс етті. Бірақ... Ол жерге менің емес, сенің баруыңа тура келіп тұр. Себебі туған ағам­ның қайтыс болғанын білесің. Мұсылман баласы мұндайда 40 күнге дейін алыс жолға шықпайды. Осында келгелі бері шетелді көрген жоқсың. Еңбегің бар. Соны ескеріп, жолымды саған бердім. Сен бар. Жарай ма?

Мына сөзді естігенде не де­рімді білмедім. Абдыраған күйі: «Ой­ланып көрейін», – деп сырт­қа беттедім. Олай дегенім... Бі­луімше Меккеге барудың өз за­ңы бар. Соның ең бастысы – на­маз оқу. Құбылаға жығылу. Ол кезде бізде бұл қайдан болсын. Намаз тұрмақ, санамызда сүренің сөйлемдері де жоқ. Осы­­ны ойлап, қатты қысылдым. «Жоқ, бармаймын», – дейін десем, Мекке қасиетті жер. Құдайдан қорқамын. Ал: «Барайын», – деп айтсам, дін, шариғат тәпсірлерінен мақұрым­мын. Осылай әрі-сәрі боп жүрген күндердің бірінде Ерекең, өзіне қайта шақырып алды. Сөйтті де: «Әй, мен сені түсінемін, – деді. – Ең бастысы жүрегің, ниетің таза болсын. Басқа ештеңені ойлама. Құдай өзі кешіреді. Қорықпа. Бар!».

Осы сөздерден соң бойымның жеңілдеп сала бергені! Кеудемде күдік қалмады. «Тәуекел!» – деп Ал­матыға тарттым. Сауд Арабия­сы елшілігіне жеттім. Онда мені күтіп отырған Нұр-Мүбарак универ­ситетінің оқытушысы Әбдісамат Махат деген жігітке жолығып, екеу­міз Ыстанбұлға ұштық. Одан әрі Жидда... Мекке! Атақты Әл-Ха­рам мешітіндегі ақшам намазына ілігіп, қатарымдағы ел еңкейсе еңкейіп, тұрса тұрып, жұрт не істесе соны қайталай бастадым. Сөйтіп, Ержұман ағамның қам­қорлығы арқасында 2002 жылдың 18-28 ақпан аралығына сәйкес кел­ген құрбан айтта қасиетті Мек­ке мен Медине топырағына таба­нымның тигені бар.

Енді «Егемен Қазақстан» сайтына қойылған төртінші фото туралы айтайын. Байыптап қараған бұл рәсімнің Алматыдағы газет филиалындағы мерекелік шарада түсірілгені байқалады. Олай дей­тінім, суретте аға басылымның 70-80-жылдардағы басшылары Ұзақ Бағаев, Сапар Байжанов, Балғабек Қыдырбекұлының шаңы­рағын ұстап отырған Нұрбибі, Күләш, Сапура апайлардың бей­нелері кө­рінеді. Орындықта отыр­ған осы кісілерді қоршай газет ардагерлері Саламат Хайдаров, Сарбас Ақтаев және Болат Жай­саңбаев тұр. Ал орталарында – Ерекең. Ол жоғарыдағы аға-апа­­ларымызға сол Алматыдағы «Жедел басып шығару баспахана­сынан» шыққан «Жәдігер» атты жинақты көрсетіп, үлестіріп беруде. Бұл суретті көргенде ойыма кейіп­керіміздің редакция тарихы үшін ерекше рөл атқарған бір та­ғылымды іске мұрындық бол­ға­ны оралды. Ол мынадай оқиға еді.

2004 жылы желтоқсанда «Еге­мен Қазақстан» газетінің 85 жыл­дығы ел көлемінде кеңінен аталып өтілетін болды. Соған сегіз ай қалғанда акционерлік қоғам пре­зиденті Ерекең бас редактор маған төмендегідей тапсырма берді. Ол өзіміз сөз етіп отырған басылымның 1919-2004 жылдар аралығындағы өмірін бүгінгі ұрпаққа таныстыру үшін түрлі құжат, фотосурет және ардагерлер естеліктерінен тұратын мағлұматтарды жинастыру арқылы «Жәдігер» атты деректі кітапты құрастырып шығару еді. Бұрын мұндай еңбек болмаған екен. Рас, әр кездері оған екі рет талпыныс жасалыпты. Бірақ... сәт­сіздік... Түрлі пікір қайшылығы сал­дарынан жұмыс жүрмей тоқ­тап қалған. Ең өкініштісі, сол кі­тап­қа деп жинастырылған материалдар «Қазақстан» баспасына өткізілген де артынан ешкім қада­ғала­мағандықтан сонда жатып, жоға­лып кеткен. Сөйтіп, редакция мұрағатында ештеңе қалмаған.

– Осындай қиын жағдайға байланысты, – деді Ерекең, – бізге енді жоғарыдағы жұмысты тақыр жерден қайтадан бастауға тура келеді.

Иә, ол кісі жүктеген бұл тапсырманы солай, тәуекел деп жаңадан жасауға кірістік те. Міне, өстіп жан таппай жасаған жеті бөлім нобайының сұлбасы көрінгенде, оған қатты көңілденген Ержұман ағамыз: «Сен­дердің жұмыстарыңды жеңіл­де­тетін екі адам бар, – деп ақыл-кеңес берді. – Сол кісілермен хабарласыңдар. Көп нәрсе осы әріп­тестерімізден табылып қалуы мүмкін». Бұлар зейнеткер Хайдар Бай­мұханбетов ақсақал мен кезінде бізде жұмыс істеп, кейін Президент аппаратындағы Жалпы бөлімге ауысқан Тілекқабыл Боранғалиев болып шықты. Расында да, сол кездері Алматыда тұратын, кезінде аға басылымда 40 жыл еңбек еткен Хайдекеңе хабарласқанымызда, қарияның үйіндегі жеке альбомында 1948-1988 жылдар аралығындағы редакция өміріне қатысты 27 сурет бар екен. Ал әріптесіміз Тілекқабыл болса, ол 90-жылдары бізде жұмыс істеп жүргенінде осы газет тарихынан кандидаттық диссертация қорғаймын деп ойлады ма, кім білсін, әйтеуір 20-жылдардағы «Ең­бекші қазақтың» мөрі, логотипі, жа­зушы М.Әуезовтің мұнда үш айға жуық редактор болғаны туралы бұ­рын еш жерде жарияланбаған мәлі­мет секілді тың деректерді жинай беріпті.

«Жәдігер» жинағы үшін жа­салған жоспардағы тақырыптардың ең күрделісі атауы 85 жылда сегіз рет өзгерген аға газеттегі түрлі уа­­­­қытта редакторлық еткен 36 бас­­­­­шының әрқайсысына деп 50 жол көлемінде белгіленген бір ба­­­ға­­налық өмірбаяндар топтамасын жазу еді. Содан соң басы­лымның 1919-2004 жылдар ара­лығындағы жарық көрген нөмір­леріндегі ұлтымызға пайдасы тиген, қандастарымыздың мүддесін көздеп, елге ой салған, қысқасын айтқанда, қазақ жұртының жоғын жоқтаған мақалалардың қашан, қандай тақырыппен шыққанынан хабардар ететін шағын мазмұнға ие хронологиялық анықтама тіз­бесін жасау болатын. Өзара ақыл­дасқанымызда Ерекең ойлана келе бұларды тәжірибесі мол тағы бір екі кәсіби маманға жүк­теуге кеңес берді. Ол аға га­зеттің 1919-1948 жыл­дар ара­лығына қатыстысын араб, латын және кириллицаның бастапқы қабылданған қазақы нұсқадағы алфавитін жақсы білетін адам, өзі Орталық мұрағаттың қызметкері болып табылатын Зияда Ижанов ақсақалға тапсыру да, 1949-2004 жылдарды қамтитын бө­лікті редакцияда ширек ғасырдан астам табан аудармай жұмыс істеп, мұн­дағы көп жағдайды жақсы біле­тін аға әріптесіміз Әділ Дүй­сенбекке жүктеу еді. Бұл ол кі­сіге әбден ойластырылып барып бе­рілген тапсырма-тын. Олай дей­­тініміз, Әдекеңнің ешқайда бар­май-ақ, осында ізденіп, жұмыс істеуіне толық мүмкіндік бар болды. Себебі «Социалистік Қазақ­станның» 1949 жылдан 1990 жылға дейінгі және «Егемен Қа­зақ­­станның» 1991-2004 жылдар аралығындағы тігінділерінің редакция кітапханасында толық сақталып, басылым басшыларының да «Жеке іс қағаздары» деп аталатын архивке өткізілетін құжаттар папкасының 1945 жылдан бергі көшірмелерінің біздегі кадрлар сейфінде шып-шырғасы шықпай түгел тұрғандығы еді. Осылайша, Орталық мұрағаттағы Зияда Ижа­нов ақсақал мен редакциядағы шолушымыз Әділ аға Дүйсенбек өздеріне тапсырылған іске  бел шеше кірісті дейсіз. Нәтижесінде, кітапқа керек ең қиын бөлім бел­гіленген уа­қытта дайын болды. Бұл Ержұман ағамыздың осыған жауапты адамдарды таңдай білгендігінің арқасы еді.

...Суреттер ...Тағы да сол Ере­кеңе байланысты суреттер... Интер­­неттегі оларға сәт салып қарасақ, іштегі сырларын айтып, сөйлей жөне­летіндей. Міне, компьютер экранында реда­к­цияның жаңадан салынған әдемі бас корпусы. Қабырғасына «Еге­мен Қазақ­стан» газеті көшесі, 5/13» деген жаңа атау ілінген. Осы көріністің фонында төрт адам әңгіме дүкен құруда. Олар: қала әкімі Иманғали Тасмағамбетов, оның кеңесшісі Жүнісбек Сұлтанмұратов және акционерлік қоғам президенті Сауытбек Абдрахманов пен вице-президент Ержұман Смайыл. «Сонда Астанадағы газет редакциясы орналасқан осы көшенің бұрынғы «Ломоносов, 40» деген атау-адресі қайда?» – дейсіздер ғой, құрметті оқырман! Әңгіме міне, осы туралы. Соны айтайық.

2009 жылы өзіміз сөз етіп отыр­­­ған басылымның 90 жылдық ме­рекесі жақындап келе жатты. Соған байланысты қала әкімі Иманғали редакцияға ат басын бұрып, басшыларымыз Сәкең және Ерекеңмен ұзақ отырып әңгімелесіп қайтқан. Содан бастап елорда қожайыны пәрменімен біздің мекеме төңірегіндегі тротуар мен скверлердегі жұмыс қызды дейсің. Басшыларымызда да маза жоқ. Біз газет шығарамыз. Ал олар мереке қарсаңындағы үлкенді-кішілі жұмыстарды бітіруге тырысумен әуре. Атап айтқанда, бұлар: редакция жанынан салынған сегіз қабатты бас корпустың құрылысын аяқтау, қала әкімдігінен баспанасы жоқ қызметкерлерімізге үй сұрау, мерекелік шара өтетін Опера және балет театры залын жалға алу секілді ұйымдастыру жұмыс­тары еді. Осындай қауырт тірліктердің ара-арасында Ерекең маған: «Мен бір сағат сыртта боламын. Жоғарғы жақтан телефон шалынса, осы төңіректе жүр. Кешік­­пей келеді дерсің», – дейді де далаға беттейді. Осы жағдай жарты ай бойы қайталанды.

Ақыры не керек, газетіміздің 90 жылдық тойы қарсаңында бұрынғы қиқы-жиқы Ломоносов көшесі оқтай боп түзелді. «Жақсы болды!» – дедік риза көңілмен. Бас корпусымыз бітіп, қызметкерлеріміз оған көшіп кіре бастады. «Дұрыс-ақ!» – дейміз қуанышты сезіммен. Содан аз уақыттан соң осы су жаңа еңселі ғимаратымыздың қабырғасында «Егемен Қазақстан» газеті көшесі, 5/13» деген жаңа атау пайда болды. «Ой, бәрекелді!»  дегенбіз оған тағы да шаттанып. Бірақ бұл шешім қалай, қандай жолмен жүзеге асты? Міне, ол кезде оған ешқайсымыз онша мән бере қоймадық. Сөйтсек... Бұл оқиға сырының ашылуына содан екі жылдан кейін редакцияға келген орыс әжейдің сөзі себеп болды. «Анна Платонова деген көршілеріңмін, – деді ол кісі. – Сіздердің мына ғи­мараттарыңыздың қарсы бе­тін­дегі 31-ші барак үйде тұра­мын. Келген шаруам – бас­шы­ла­рыңыздың бірі Ержұман Уте­шевичке жолығу». «Ол кісі қазір жоқ. Дәрігерге қаралуға кеткен. Түс­тен кейін келеді», – деп жауап бер­дік біз қарт анаға қысқа ғана тіл қатып. «А-а, онда жағдай былай, – деді әжей. – Осыдан үш ай бұрын Астана – Қарағанды бағытындағы үлкен жолда апат болып, сонда төрт адамның қаза тауып, бір кішкентай баланың тірі қалғанынан хабардар шығарсыздар». «Иә». «Сол қайтыс болғандардың біреуі менің туған қызым еді. Ал аман қалған сәби соның перзенті, менің жиенім-тін. Дәрігерлер балдырғанды ажалға бермейміз деп үш ай бойы арпалысты. Бірақ болмады. Кеше ол бейбақтың да өмірі үзілді. Жерлеуге зейнетақым жетпейтінін білген қалалық әкімдіктегі әлеуметтік мәселелер бөлімі 30 мың теңге ақша бөлген. Ол жер қазушылар мен көлік жалдауға кетті. Басына белгі қоятын ағаш айшыққа да қаржы қажет болғандықтан, сіздерден кө­мек сұрап келіп отырмын. Бұған себеп Ержұман Утешевичтің осыдан екі жыл бұрынғы сөзі. Сонда ол кісі бізден көше атын өзгертуге рұқсат сұрап, әрқайсымыздың үйі­мізге жеке-жеке кіріп шыққан-ды. Қош­тасарда: «Бәріңіз зейнеттегі жандар екенсіздер. Қиналсаңыздар келі­ңіздер. Көмек қолын созуға әзір­­міз», – деген еді. Сол есіме түсіп келіп тұрған жайым бар».

Мына сөзді естіген соң Ерекеңе хабарласып, әжейдің өтінішін айт­паймыз ба?.. «Ой, ол рас. Сен ол кісіні бухгалтерияға ертіп апара бер. Оған дейін мен есепші Орын­шаға бар жағдайды түсіндіріп, бұй­рыққа кешке барғанда қол қоя­мын деп айтамын. Әжейді рен­жітпей қайтарайық», – деді.

Содан Ерекең түстен кейін редакцияға келген соң бұл мәсе­ленің мән-жайын өзінен анықтап сұрамаймыз ба?.. Сөйтсек қала әкімі Иманғали мерекеге деген дайын­­дықты білу үшін редакцияға алғаш соққанында басылым басшысы Сәукең оған үш мәселе ай­тады. Сонда ол: «Бұлардың ал­ғашқы екеуін орындаймыз. Ал үшін­шісі өздеріңізге байланыс­ты нәрсе», – дейді. Оның пікі­рінше көше атын ауыстырар ал­дында редакциядағылар сонда тұратын адамдарға барып түсінік жұмыс­тарын жүргізуі, сөйтіп келі­сімдерін алуы қажет екен. Мұны Сәукең Ерекеңе тапсырады. Ал ол кісі газет қызметкерлерін жинап алып, әрқайсысына тапсырма бермей ме? Бірақ бір тобы Парламент, Үкімет, министрліктердегі түрлі жи­налыстардан көз ашпаған, екін­ші тобы баспасөзге жазылу нау­қанын  жүргізуге жегілген олар мін­деттелген шаруаны кешіктіре береді. Содан Ержұман ағамыз оны орындауға өзі кіріседі. Ол кісінің әлгі әр күн сайын: «Бір сағатқа сырт­­­қа шығып келейін», – деп жүр­­­ген себебі сол екен. Содан 15 күн бойы көшедегі әр үйді аралап, олар­дың: «Қарсы емеспіз» – деп қол­дарын қойған келісім қағазын әкімдікке өткізгенше тыным таппа­ған. Нәтижесі – басылымның 90 жыл­дық тойы қарсаңында аға газет атына берілген көше! Осының бә­рін кейіпкеріміз үндемей істеген ғой.

* * *

Ержұман аға да, мен де КазГу-дің түлегі едік. Арамызда тек екі курс қана айырмашылық болды. Содан соң «Лениншіл жас­та» 8 жыл бірге қызмет істедік. «Қа­зақстан коммунисі» журналы мен «Халық кеңесі» газетіндегі қызметтен кейін араға 12 жыл салып «Егемен Қазақстанға» келге­німде, ол кісі мұнда бас редактор екен. Осында тағы да 13 жыл қоян-қолтық еңбек еттік. Ағамыз зейнетке шыққаннан кейінгі 7 жылда да қарым-қатынасымыз үзілген жоқ.

Серіктес, мұраттас әріптесіміз жөнінде көңілде жүрген көп жақсы эпизодтар бар еді. Бірақ газет кө­ле­мінің талабына сай жоға­ры­дағы қадау-қадау өмір суреттерін жазу­­мен шектелуге тура келді. Сөз соңында айтарым, Ерекең табан­ды, тиянақты адам болатын. Ұқып­тылығында шек жоқ-ты. Оған оның бойындағы қайырымдылық қағидатын қосыңыз. Ал жұмыс десе оның қабырғасын сындыратын. Сөйтіп, алдындағы үйілген тау-тау қағаздарды жайпап өте шығатын. Тоқ етерін айтқанда, осындай жағ­дайда отыратын Ерекең ежелгі заман ертегілеріндегі тау көтерген Толағай секілді жан еді. Өйткені жұмыс атаулы ол кісінің алдынан қашып отыратын. Осыны бү­гінгі ұрпаққа айту парызымыз деп білемін. Ешқандай алғаусыз жүрек, пердесіз көңілден туған сөзіміз міне, осы.

Жанболат АУПБАЕВ,

Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері

АСТАНА