Соның ішінде «Ақсораң» кен орнынан жылына 4,8 мың тонна вольфрам алынып, бұл жоба 2021-2023 жылдары игеріліп, шамамен 147,5 млрд теңге салынатыны, ал «Баян» кен орны 2022-2024 жылдары игеріліп, жылына 6,5 мың тонна концентрат алынатыны белгілі болған. Сонымен қатар 2019 жылы осы аудандағы «Сырымбет» кен орнынан қалайы концентраты алынып, бұл жобаға 100 млрд теңге құйылатыны және 2022 жылдан бастап оны экспортқа шығару жоспарланғаны да жарияланған. Тіпті жылына 10 мың тонна өнім алынып, 600-дей жұмыс орны ашылады делінген. Бірақ содан бері жұмыс қызып, өндіріс алға өрлеп кетті деп айта алмаймыз. Бұған індеттің де кесірі тиген болуы керек.
Содан бері халықаралық сарапшылар осы жобалар іске асатын болса, Қазақстанның тау-кен өндірісі саласы күрт алға жылжитынын айтып жүр. Осы уақытқа дейін Орталық Азияның басқа мемлекеттері сияқты Қазақстан да аталған өнімдерді сырттан тасып келген еді. Ал енді мына кен орындары игерілсе сарапшылар Қазақстан түсті металлургия өндіруден әлемдегі алдыңғы орындардың біріне шығады деп отыр сарапшылар. Халықаралық JORC классификациясы тек «Сырымбет» кен орнынан 123,3 млн тонна руда қазып, одан 492,4 мың тонна қалайы алуға болады, дейді.
Қазір «Tin One Mining» АҚ кен өндіруге қажетті инфрақұрылымды 2028 жылға дейін іске асыратын жобаның келісімшартына қол қойылды. Соның ішінде зертханалар мен инженерлік коммуникацияны орналастыратын вахталық кенттердің құрылыстарын жүргізуге дайындық басталады. Ал биыл кен орнына электр жеткізу желісі де тартылмақ.
Қалайы, вольфрам, молибден – үшеуі көбіне бір жерден табылады. Сонымен бірге кейбір басқа да элементтермен қосылып жатады. Соның ішінде вольфрам ыстыққа барынша шыдамды, электротехника және электрон өнеркәсібінде қолданылады. Қазір әлемдегі барланған қоры 3 млн тоннадан асады. Бұл кеннің аса ірі қоры Қытай, Канада, АҚШ, Боливияда және біздің елде. Соның ішіндегі Қытайдағы қоры 80% деп танылған.
Басқаларының ірі қорлары Қытай, Бразилия, Малайзия, Индонезия, Боливия, Таиланд және Аустралияда орналасқан. Ресейдің Верхоян-Чукот және Сихотэ-Алин жоталарынан да табылады.
Кен орындарын қазумен айналысатын астаналық «Есiл-Mining» ЖШС Айыртау ауданындағы жоғарыда аталған кен орындарын қазуға келісім жасаған еді. Осы фирманың интернеттегі деректеріне қарағанда компания 2011 жылы тіркеліп, осы салада 2013 жылдан бері қызмет етеді. Қазақстан заңдарын сақтай отырып, халықаралық CRIRSCO сапа стандартына сәйкес жұмыс істейтін көрінеді.
Жуырда облыс әкімі Айдарбек Сапаров «Tin One Mining» басшыларымен кездесіп, болашақ жұмыстардың барысын талқылады.
«Осы металлургиялық комбинаттар іске асып, кен өндіру лайықты деңгейде жүргізілсе, жаңадан 1 500 жұмыс орны ашылады. Ал жобаның экономикалық тиімділігі осы аймаққа орналасқан елді мекендердегі 10 мыңдай адамның тұрмыстық жағдайын жақсартады деп үміттенеміз», деді облыс басшысы.
Солтүстік Қазақстан облысы
