Облыста жыл сайын 120-130 адам асқазан обыры, 80-110 адам өңеш қатерлі ісігі деген диагнозбен жаңадан тіркеледі. Бұл – еліміздегі орташа көрсеткіштен әжептәуір жоғары. Оның үстіне кейінгі жылдары аты жаман дерттің өсу динамикасы байқалады.
– Біздің өңірдің 2021-2022 жылғы статистикалық мәліметтерін талдап қарап, 100 мың халыққа шаққанда асқазан обыры 18,6%-дан 19,3%-ға, ал өңештің қатерлі ісігі 11,3%-дан 14,2-%-ға өскенін көрдік. Әсіресе қылтамақ 29,2%-ға артқан. 2023 жылдың 9 айында 100 мың халыққа шаққанда асқазан обырымен сырқаттанушылық 15,2%-ды, өңеш обыры 8,8%-ды құрады. Бұл – республикалық көрсеткіштерден жоғары. Қазақстанда 2021-2022 жылдардағы асқазан обыры 100 мың халыққа шаққанда 13,5%-14,9%, ал өңеш қатерлі ісігі 5,7%-5,9% болған, – дейді облыстық Онкология диспансерінің директоры Зейіл Мағзомов.
Батыс Қазақстанда онкологиялық аурулардың ішінде сүт безі обыры – бірінші, өкпе обыры – екінші, ал асқазан обыры үшінші орын алып тұр. Өңеш ісігі – бесінші орында. Өңеш пен асқазан қатерлі ісігінің 58,3-61%-ы хирургиялық операциясы қажетсінеді. Сөз басында айтылған жаңа әдіс дәл осы салада қолданылып жатыр.
Қазірдің өзінде ерекше тиімділігін көрсеткен жаңа әдістің авторы – облыстық диспансердің онкохирургия бөлімі меңгерушісі, медицина ғылымдарының кандидаты Тайман Аманов. 30 жылдық еңбек өтілі бар тәжірибелі маманның әдісі ғылым тілінде «эзофагогастро және гастроэнтероанастомозды тігу» деп аталады екен.
Өңеш пен асқазан аурулары үшін радикалды хирургиялық опеарацияның кеңейтілген аралас гастрэктомия, 2 аймақты лимфа түйінін диссекциямен өңештің субтотальды резекциясы (Льюис типті), өңештің төменгі үштен бір бөлігінің резекциясы, проксималық субтотальды асқазан резекциясы, эзофагогастроанастомоз (Герлок түрі), субтотальды проксимальды асқазан резекциясы деп аталатын бірнеше түрі болады екен. Тайман Төлеуғалиұлы бастап қолданған жетілдірілген әдістеме операциядан кейінгі асқыну санын нөлге жеткізген. Яғни операциядан өткен науқастар 100% сауығуға бет алған.
– Облыста клиникалық тәжірибеге енген жетілдірілген әдістеменің артықшылықтары бар. Біріншіден, анастомозға салынатын тігіс санының азаюына байланысты оның сенімділігі мен тығыздылығы артқан. Екіншіден, операция кезеңдерінің саны азайғандықтан хирургиялық техникаға түсетін салмақ азайды. Үшіншіден, анастомоз қанмен қамтылғандықтан өңештің операциядан кейінгі жазылуы жақсарған. Сондай-ақ операция жасау уақыты 3,3 сағаттан 2,15 сағатқа дейін қысқарған. Осы әдістеменің көмегімен науқастардың өмір сапасы айтарлықтай жасқарды, – дейді Зейіл Жөкенұлы.
Қатерлі ісікті емдеудің тағы бір тиімді әдісі – сәулелі терапия. Биылғы мамыр айынан бастап батысқазақстандықтардың да бұл емге қолы жетті. Өңірде ядролық медицина орталығы ашылғанын бұдан бұрын сүйіншілеп жазған едік. Содан бері өткен аз уақыт ішінде оралдық мамандар радиологияның соңғы мүмкіндіктерін пайдаланып, қатерлі ісікті сәулемен емдеудің су жаңа екі тәсілін енгізіп үлгерген. Оның біріншісі – жатыр мойны қатерлі ісігін сәулемен емдеуде 3D жоспарлау көмегін пайдалану. Бұл дегеніңіз – брахитерапияның әр сатысында компьютерлік томография көмегімен 3D көрініс арқылы ем жүргізу деген сөз. Қазақстан бойынша мұндай ем тек 2D көрініс арқылы жүргізіледі. Оралдықтар жаңа әдіс үшін арнайы бағдарлама жасап, компьютерлік томография, ультрадыбыстық және магнитті-резонансты томография зерттеулерінің бір-бірімен үйлесуін қамтамасыз етті, мамандарды оқытып үйретті.
Қатерлі ісікті 3D жоспарлау тәсілімен емдеген кезде сәуле көздеген нүктеге өте дәл түседі, сол арқылы емнің пайдалы әсері көбейіп, нәтиже артады және жалпы емдеу мерзімі қысқарады. Ем соңынан болатын асқыну азайып, тік ішек, қуық секілді маңызды ағзалар зақымданбайды.
– Әрине, 3D брахитерапия әдісі біздің жұмысымызды күрделілендіре түсті. Бірақ жатыр мойны қатерлі ісігі диагнозымен келген науқастар үшін біз еш қиындықтан қашпаймыз. Қазір бұл емді онкогинеколог-радиолог дәрігер Б.Қожас пен медицина физигі Д.Уәлшеров жүргізіп жатыр, – дейді Ядролық медицина орталығының жетекшісі Александр Кузнецов.
Екінші әдіс – стереотаксикалық радиотерапия деп аталады. Мұның мәнісі – мидың қатерлі ісігі мен интракраниалды метастазды компьютерлік томографиялық суреті арқылы сәулемен емдеу. Бұл бағыт биылғы мамыр айында ғана басталды. Айына 60 адам сәулемен емделсе, миында қатерлі ісік табылған 6 адамға радиохирургиялық операция жасалған. Бұл пациенттер қазір химиотерапия, иммунотерапия және таргеттік терапия курстарынан өтіп жатыр. Стереотаксикалық сәуле емінен кейін ешбірінде ми симптоматикасы байқалмаған.
– Сондай-ақ тағы 4 пациент жамбас сүйегінің жұмсақ етіндегі метастазға стереотаксикалық радиотерапия алып, ол жерде де оң нәтиже байқалды. Науқастар ауруханаға арбамен келген болса, үйіне балдаққа сүйеніп өз аяғымен жүріп қайтты, – дейді Батыс Қазақстан облыстық онкология директорының медициналық істер жөніндегі орынбасары Нұрлан Төлемісов.
Батыс Қазақстан облысы
