Тәрбиеші офицерлердің бүгінгі қызметі мен тыныс-тіршілігі туралы Қорғаныс министрлігі Тәрбие және идеологиялық жұмыстар департаментінің басшысы, әділет полковнигі Тілеухан Басқожаев айтып берді. «Әскери ортада «Командир мәжбүрлейді, ал «замполит» мұның не үшін қажет екенін түсіндіреді» деген қалыптасқан қағида бар. Сонымен бірге олардың «сарбаздар мен офицер жанының инженері» деп аталуы да кездейсоқтық емес. Тәрбие жөніндегі орынбасарлар сындарлы сәтте жеке құрамның моральдық-психологиялық дайындығымен айналысады. Ал ұрыс қимылдары кезінде оларға үлкен саяси жұмыс жүктеледі», дейді ол.
Оның айтуынша, бүгінгі саптағы сарбаздардың азаматтық қоғамға қандай жүкпен оралатындығы да тәрбиеші офицерлерге байланысты. Әскери бөлімдердің, құрамалардың жауынгерлік дайындық дәрежесі, жеке құрамның моральдық деңгейі мен жауынгерлік белсенділігі тәрбие жұмысын ұйымдастырудың сапасына тікелей қатысты.
«Тәрбие және идеологиялық жұмыс жөніндегі орынбасарлар – мемлекеттің қорғаныс және қауіпсіздік саласындағы саясатының басты бағыттаушы құралы. Ұжымдарда саламатты моральдық-психологиялық климаттың қалыптасуы соларға жүктелген. Тәрбие мен идеологиялық жұмыстың негізгі әлеуеті әскери қызметшілердің бойында патриоттық сананы қалыптастыруға және әскери борышты адал атқаруға деген құлшынысты арттыруға, армияның имиджін нығайтуға, Қарулы күштерде әскери-патриоттық жұмысты ұйымдастыруға және үйлестіруге бағытталған», дейді әділет полковнигі.
Т.Басқожаев тәрбие жұмысының қазіргі нысандары мен әдістері Қорғаныс министрі мен әскери басқару органдарының бірінші басшылары бекітетін бағдарламалар мен жоспарларға сәйкес жүзеге асырылатынын, бұл ретте оның негізінен жеке құрамның өмірі мен денсаулығын сақтауға бағытталғанын айтады. Қарулы күштердегі тәрбие мәселесі Қорғаныс министрі, генерал-полковник Руслан Жақсылықовтың үнемі жіті назарында. Орталық аппаратта өтетін әрбір кеңесте сала басшысы Қарулы күштер түрлері бас қолбасшыларына, әскер тектері мен өңірлік қолбасшылық әскерлерінің қолбасшыларына, әскери бөлім командирлеріне тәрбиесіз тәртіптің тұл екенін ескертіп, жеке құрамды ата-бабаларымыздың ерлігі, қазақстандық патриотизм рухында тәрбиелеуді алға тартады.
«Қорғаныс министрлігі тәрбие жұмысының негізгі аспектілері бойынша әскери регламенттерді әзірлеп, оларды әскерлерге енгізді. Лауазымды тұлғаларға жүргізілетін ұйымдастырушылық және практикалық қызметтің бағыттары мен мақсаттары, міндеттері мен нысандары, әдістері мен алгоритмдері нақты реттелген деп сеніммен айтуға болады. Өткен жылы тәжірибемізге білім беру гранттары мен несиелік демалыстар беруді енгіздік. «Оқиғалар мен құқық бұзушылықтардың нақты алдын алу әдістемесі», «Офицерлердің жиналысын ұйымдастыру тәртібі», «Саламатты өмір салтын бекіту бойынша құқықтық, практикалық, алдын алу шараларының жиынтығы», «Әскери қызмет өткеру кезеңінде мерзімді қызмет әскери қызметшілерінің ата-аналарына арналған жадынама» сияқты әдістемелер мен жоспарлар тиімділігін дәлелдеді», деді Тәрбие және идеологиялық жұмыстар департаментінің басшысы.
Жалпы, әскери қызметшілердің бойында патриотизмді қалыптастыру, жастарды әскери-патриоттық рухта тәрбиелеу мәселелері – Қорғаныс министрлігі үшін қызметтің басым бағыттарының бірі. Т.Басқожаев мемлекеттік-құқықтық дайындық және ақпараттандыру жүйесінде жеке құрамға Мемлекет басшысының бағдарламалық құжаттары, Халыққа Жолдаулары түсіндіріліп тұратынын, тәрбие жұмысы сағаттарында Қоғамдық келісім мен ел халқының бірлігін нығайтуға ықпал ететін мәдени, этностық, тілдік және діни алуан түрлілікке негізделген негізгі құндылықтар ашылатын дәрістер мен әңгімелер өткізілетінін жеткізді. «Тәрбие және идеологиялық жұмыс жөніндегі орынбасар адамдардың тілін тауып, оларды түсіне де, ынталандыра да білуге тиіс. Қарулы күштер дамыған үстіне дами түседі. Әйтсе де армияның күші бұрынғыдай сарбаздардың, танктер мен ұшақтардың санымен анықталмайды. Бауыржан Момышұлы бізді «Ұрыстағы ең қатерлі қару – адам жаны, оған қажетті оқ-дәрі – рухани азық болмақ» деп үйретті», дейді ол.
Біз Қорғаныс министрлігінің өкілінен жасөспірімдерді әскерге шақыру жұмыстары, жалпы олардың оқалы киім киіп, Отан алдындағы парызын орындауға құлшынысын арттыру бағытында атқарылып жатқан жұмыстар жайында сұрадық. Оның айтуынша, балалар мен жасөспірімдерді әскери-патриоттық тәрбиелеу мақсатымен 2018 жылы еліміздің барлық өңірінде филиалдары бар «Жас сарбаз» әскери-патриоттық қозғалысы» республикалық қоғамдық бірлестігі құрылған. Қазіргі уақытта 280 мыңнан аса ұл мен қызды қамтитын 8000-ға жуық әскери-патриоттық ұйым жұмыс істейді екен. «Жас сарбаз» қозғалысының негізінде төрт жүзге жуық «Смарт сарбаз» үйірмесі құрылып, олардың құрамына 6 мыңнан аса тәрбиеленуші кірген. Бұл үйірмелерде балалар патриоттық іс-шараларға қатысумен қоса өздерінің техникалық идеяларын да жүзеге асыра алады.
«Әскерлерде қоғамдық тәрбиелік маңызы бар іс-шаралар тұрақты негізде өткізіліп тұрады. Оның ішінде «Айбынды әскер» әскери-патриоттық акциясы, әскери мамандар арасында «Әскер тарланы» байқауы, «Сарбаз сахнасы» сарбаз әндері фестивалі, республикалық «Жас сарбаз» әскери-патриоттық әндер фестивалі бар. Өткен жылы «Айбын» әскери-патриоттық жастар жиыны халықаралық деңгейде ұйымдастырылып, оған Әзербайжан Республикасы мен Өзбекстан Республикасының жас патриоттары қатысты. Жыл сайын Қорғаныс министрлігінің кешенді ақпараттық-түсіндіру тобы өңірлерге шығып тұрады. Осындай сапарлар барысында «Жаңа Қазақстанның тірегі – айбынды жастар» әскери-патриоттық акциясын өткізу дәстүрге айналған. Оның мақсаты – жастарды әскери-патриоттық тәрбиелеу. Топ мүшелері мектептер мен колледждерде кездесулер ұйымдастырып, мерзімді әскери қызмет аяқталғаннан кейін әскери және азаматтық жоғары оқу орындарына түсу шарттарын, мерзімді әскери қызмет өткеру кезінде жоғары оқу орындарына түсуге дайындық тәртібін, несиелер бойынша жеңілдіктер беру мәселелерін түсіндіреді», деді әділет полковнигі.
Сонымен қатар Мемлекеттік әскери-тарихи мұражай қызметкерлері Мәдениет үйлерінде экспонаттар мен әскери жабдықтар, артефактілер мен жеке заттар кеңінен қамтылған Екінші дүниежүзілік соғыс батырлары мен Ауған соғысы ардагерлерінің көрмесін ұйымдастырып тұрады. Қорғаныс министрлігінің Орталық ансамблі Ұлттық ұлан хорымен бірге қалаларға концерттік бағдарламамен барып жүр. Т.Басқожаев бұған қоса әскери қызметшілердің балалары үшін гарнизондарда сурет салу, хореография, музыкалық аспаптарда ойнауды үйрету, вокал, қолөнер, тілдерді үйрену, тоқыма, ұлттық ойындар бойынша үйірмелер, жүзу, каратэ, бокс, гимнастика, қазақ күресі, футбол секілді спорт секциялары жұмыс істейтінін, Білім күні қарсаңында әскери қызметшілер мектептерде «Ерлік сабақтарын» өткізіп, «Мектепке жол» акциясы тұрақты түрде ұйымдастыратынын жеткізді.
«Осындай іс-шаралар өскелең ұрпақты әскери-патриоттық тәрбиелеудің өзекті проблемалық мәселелерін шешуге көп мүмкіндік береді. Қарулы күштердің имиджін арттыруға, өскелең ұрпақтың бойында патриотизм сезімін және ұрпақтар сабақтастығын қалыптастыруға оң ықпал етеді», деп сөзін түйіндеді ол.
