Бәрімізді таңдандырған жасанды жазушы – «Mystory» Astana Hub ұйымдастырған «Best AI Startup» аталымында 25 мың доллар жеңіп алған еді. Айтемір Мудинов пен Нұрислам Әшірматов жасанды интеллектінің көмегімен қағаз кітап басып шығару идеясын ойлап тапқан. Іске асырған. Онда кез келген адам оқиғаның басты кейіпкері болады. Бұл тапқыр топтың «халықаралық» деген атауы да бар. Себебі жобаны әртүрлі елден, соның ішінде ТМД елдерінен жиналған жігіттер жасап жатыр. Негізі «Mystory» жобасы Қырғызстанда басталып, қазақ нарығына жеткен. Қырғыз-қазақ экономикасының берік интеграциясы мен бауырластық қарым-қатынастың арқасында біздің елде тұрақтап қалған.
«Біз жасанды интеллектімен жұмыс істегіміз келді, соған құмар болдық. Генератив жүйелер танымал бола бастағанда, GPT үшінші нұсқасы шыққан бойда бұл тақырыпты зерттей бастадық әрі ол бізге ұнады. Бастапқыда қарапайым данасын жасадық. Өнімге сұраныс бар екенін көрген соң, кітап жасау үдерісін оңтайландырып, өзіміздің бағдарламамызды жаза бастадық. Кітабымыздың басты ерекшелігі – бас кейіпкері адамның өзі мен туыстары. Кітапты жасанды интеллект жазады. Ол бала болсын, ересек болсын, кітаптан өзін таниды. Осыған байланысты адам кітаптағы хикаяға қызығушылық танытып, қатысуға асығады, бұл мазмұнды көбірек тұтынуға әсер етеді. Біздегі хикаяның бәрі басынан бастап жазылады», деді Айтемір.
«Қара жәшікте» не бар, кітаптар қалай жасалады деген сұрақтар тууы мүмкін. Баяндайық. Хикаяны ойлап табу үшін жігіттер бірнеше жасанды интеллект үлгісін пайдаланып, оларға деректерді енгізіп, үйреткен. Нақтырақ айтар болсақ, мәтін үшін – «ChatGPT», сурет үшін – «Stable Diffusion». Бір қызығы, кітаптар сапалы болуы үшін оны жоба авторлары өздері түзетеді екен. Бұл жерден жасанды интеллект әдебиетті бізден тартып алды деген пікірдің қисынсыз екенін көреміз. Себебі жасанды интеллект адамға мұқтаж. Жасанды зердеге кітап жаздырған Айтемір де қазір жасанды интеллект толықтай адамды алмастыра алмайды дейді. Оған адам жасайтын кейбір әрекетті орындау үшін тағы да 15 жыл қажет. Бірақ ойлы және көркем дүние жасап шығару үшін оған деректің үлкен қоры керек. Суретшілер жасанды интеллектімен жұмыс істей бастағаны секілді ол шығармашылықпен тез және сапалы айналысуға ғана көмектеседі.
«Бәрі соншалықты оңай емес. Кейде жасанды интеллектінің жазғаны жарамайды, сандыраққа айналады. Әсіресе ең басында қиын болды. Мәтіннің 80 пайызын қайта жазуға тура келді. Бірақ біз оған ұтымды сюжет пен стильдің мысалдарын беріп үйреттік, қазір мәтін әлдеқайда жақсы. Яғни барлығын мүмкіндігінше автоматтандыру үшін бағдарламалық құралды үлкейттік. Жалпы, қашанда шығармашылықты қолдаймыз және тек адам ғана шығармашылық өнім шығара алады деп есептейміз. Сондықтан біз технология мен креативті біріктіруге тырысамыз», деп ойымызды қуаттай түсті ол.
Жігіттер әу бастан стартапты өз қаржыларымен аяққа тұрғызған. Солай айына 10 мың доллар табысқа шыққан. Бұдан кейін тезірек өсу үшін команданы кеңейтіп, қосымша мамандар мен менеджерлер алған. Қазір сатылымның бәрі дерлік Қазақстанда, аздап Қырғызстаннан тапсырыс түседі. Көршілес Өзбекстан мен Тәжікстанға да шығайын деп жатыр. Түркия да жоспарларында бар. Әйтсе де, толық өсу үшін АҚШ нарығына шығу керек.
«Біз қазір «B2C» және «B2B» бағытында жұмыс істейміз. Біріншісі, негізінен ата-аналар, олар өзінің баласы сүйікті кейіпкерлерімен бірге әлемді қалай құтқарғаны және қандай мейірімді іс жасағаны туралы кітап жазуды сұрайды. Біз мұндай хикаяларға пайдалы элементтер қосамыз, мысалы өрмекші адам сюжетте ойыншықтарыңды жинап жүрсең, мықты боласың дейді. Мұны баланың сүйікті кейіпкері айтқандықтан, балалар шынында да ойыншықтарын жинай бастайды. Ата-аналар бұған аң-таң. Кітап балаға ғана арналғандықтан, ерекше әсер етеді. B2B сегментінде қызметкерлерге, серіктестерге, клиенттерге және әріптестердің туған күніне сыйлау үшін компаниялар біздің кітапқа тапсырыс береді. Кем дегенде 10–20 кітап алып кетеді. Корпоративтік жүйеде де біздің кітаптарымызды қолдануға болатын идеялар бар», деп жұмыстың барысын түсіндірді Айтемір.
Алдағы уақытта жігіттер бір мезетте баланың ой-санасының дамуына әсер ететін түрлі ойын нұсқасындағы білім мазмұнын жасағысы келеді. Кітаптар, кейін комикс пен манга, болашақта мультфильмдер мен фильмдерді жасанды интеллект арқылы іске асырмақ. «Бала кезімізде кітаптар, комикстер мен мультфильмдер қиындықтардан өтуге көмектесті. Біздің өнім балалар мен ересектерге өмірдегі қиын сәттерді жеңуге, бақытты болуға көмектесетініне сенеміз», деп аяқтады сөзін Айтемір.
Көріп отырғанымыздай, әдебиетте де жасанды интеллект қолдану өріс алып барады. Фантаст жазушы Тим Бушет 9 айда 97 ғылыми фантастикалық кітап жазу үшін нейрондық желілерді пайдаланған. Бұл кітаптарда 2 мыңнан 5 мыңға дейін сөз бар. Бушеттің айтуынша, бір кітапты жазу 6–8 сағатқа дейін созылады екен, ал кейде оны 3 сағатта аяқтауға болады. Әдебиетте жасанды интеллектіні қолдануға көпшілік наразы. Кейбірі адам шығармашылығының креативтілігі мен табиғилығын жояды деп қорқады. Кейбірі нейрондық желілерді пайдалану жазушыларға уақыт тауып беріп, өнімділікті арттырады деп санайды. Қаншама қайшылыққа қарамастан жасанды интеллект өміріміздің барлық бөлігіне еніп кетті.
