Сұраныс бағыты сұрыптаудан аңғарылады
Фабрика таяуда 135 мың тауығын етке жіберіп, бір тәулік ішіндегі өнім көлемін 500 мыңға дейін азайтты. Мұның өз қайтарымы бар, өндірісте мекиендерді осылай жаңартып, ауыстырып отырамыз дейді кәсіпорын мамандары. Құс фабрикасы шығарып жатқан өнімнің шамамен 60 пайызы – бірінші санатқа жатады. С2 сұрыпты және іріктелген жұмыртқалар бірден саудаға шығарылады. Кәсіпорын бұл санаттағы өнімінің біраз бөлігін Ресей, Қырғызстан, Ауғанстан елдеріне жөнелтеді.
«Жас қанат» тәулігіне ішінде бірнеше сарыуызы бар 5 мыңдай жоғары сұрыпты жұмыртқа шығарады. Үшінші сұрыпқа жататын ең ұсақ жұмыртқаларды кондитерлік цехтар сатып алып, қамыр илеуге пайдаланады немесе ұнтақ жасауға жаратады.
Өндірістік цехтан шыққан жұмыртқа ең алдымен анаконданың (конвейер) бойымен жылжып отырып, сұрыптау цехына келіп түседі. Жұмыртқа осы жерде сұрыпталып, тазартылады, сондай-ақ сәл жарылған өнім де жеке бөлініп алынады.
Одан әрі көзге көрінбейтін сызаты бар-жоғын тексеру үшін овоскопқа келіп түседі. Содан кейін мемстандартқа сәйкес жоғарғы, іріктелген, бірінші, екінші, үшінші сұрыпқа бөлінеді.
Бір ауысымда желінің бойында 13-15 адам тұрады. Жұмысшылар жұмыртқаны алдымен қолмен сұрыптап алады. Одан кейінгі шаруаны автомат тындырады.
«Қай жұмыртқаның қандай санатқа жататынын көзбен-ақ анықтай аламын. Біздің тұтынушылар көбіне ірі әрі ішінде бірнеше сарыуызы бар жұмыртқаларды таңдайды. Ал ауғанстандық тұтынушылар арасында керісінше, майда жұмыртқалар жоғары сұранысқа ие. Майда жұмыртқада ағзаға пайдасы мол заттар көбірек болады», дейді сұрыптаушы Анастасия Рузавина.
Өндірістік циклдің өзіндік ерекшелігі бар
Толық автоматтандырылған желідегі жапон құрылғысы жұмыртқаның салмағын анықтап, соған орай санатын ажыратып, үш-төрт тарамға бөлініп кететін таспа жолдарға сұрыптап салып отырады. Сырттай қараған адамға әр жұмыртқа өз теңін өзі іздеп тауып, басқалардан бөлініп, өз жөндерімен кетіп жатқан сияқты болып көрінеді. Сұрыптау құрылғысының операторы Виталий Мыткин тек осы бір қызық көріністі сырттай тамашалап, техниканың жұмысын бақылайды. Кейде әлденелерді шұқылап, ретке келтіріп қояды.
Сұрыптаудан өткен жұмыртқа 10-30 орындық ұяшықтарына қонып, қоймаға аттанады. Қоймадағы ауа температурасы 16-18 градустан аспайды. Өнім осы жерден жүк көліктеріне тиеліп, сатылымға жіберіледі.
«Құс әбден бабына келгенде күніне 700 мыңға дейін, ал жай кездері 450-500-ге дейін өнім өндіріледі. Қазір тоғызыншы цехты союға жібереміз. Сәйкесінше, өнім көлемі де 10 мыңға кемиді. Бұлардың орнын басатын балапандарды технологиялық кестеге сәйкес қыркүйекте отырғызамыз да, желтоқсанға қарай тәулігіне 700 мың жұмыртқа өндіруге қайта көшеміз. Әдетте, бір мекиен 60 күн жұмыртқалайды. Одан кейін жұмыртқасы азая бастағанда союға жібереміз. Бір тәулік болған балапанды алдымен құс өсіру алаңында бағып, 99 күннен кейін күркеге отырғызамыз. Ол балапан 130 күн өткен соң жұмыртқа бере бастайды. Бізде күнделікті балапандар жас өсу аймағында отырғызылады, 99 күнде үйге қоныс аударылады. 130 күннен бастап құс жұмыртқа бере бастайды. Алдымен бұл C1, C2, C3 санатындағы жұмыртқаларды береді. Құс өскен сайын, жұмыртқа көлемі де ұлғая береді. Құс неғұрлым жас болса, аталық без соғұрлым аз болады», дейді кәсіпорынның өндірістік директоры Данияр Әлғожин.
Өнімнің 10 пайызы шетелге сатылады
Фабрикада 9 өндірістік цех, 5 құс өсіру алаңы жұмыс істеп тұр. Мұндағы 1 құс өсіру алаңына 135 мың балапан жіберіледі. Балапандар мен жұмыртқалайтын мекиендер «Техно» фирмасының торлы батареяларына қонақтайды. Құстардың жейтін жемі, ішетін суы, күркенің ауасы түгелдей онлайн режімде бақыланады. Құс ішетін су арнайы түтікше арқылы келіп тұрады. Кәсіпорын аумағында екі шыңырау құдық бар. Құдықтағы су алдымен сүзгілеу жүйесіне өткізіліп, содан соң құстарға жіберіледі.
Кәсіпорын Ресейдің Свердлов асыл тұқымды құс зауытынан жылына 700 мың балапан әкеліп, мекиендерін жаңартып отырады. Сойылған құстың еті сатылып кетеді. Алайда оны жергілікті дүкендер емес, алыс-жақын елдердегі құс етін өңдейтін кәсіпорындар сатып алады. Данияр Әлғожинның айтуынша, фабрикада өсетін құстар аса ірі емес, тірі салмағы 1 700 гр болады. Сойылған соң олардың дені экспортқа жөнелтіледі. Құс етін өңдеушілер одан көбіне тартылған ет, шұжық жасап шығарады.
Кәсіпорын басшыларының сөзінше, бүгінде өңірде жұмыртқа өнімінің көлемі халық сұранысын толықтай қамтып отыр.
«Елімізде жұмыртқа бағытындағы 34 құс фабрикасы бар. Бұл кәсіпорындар былтыр 3,6 млрд жұмыртқа шығарды. Біз ел тұрғындарының сұранысын 100 пайызға өндіріп отырмыз. Мұның сыртында, өнім экспорттап жатырмыз. Мәселен, қазір біздің өнімнің 10 пайызы шетелге сатылады. Әрине, шешілмей жатқан мәселелер де жоқ емес, бірақ біз оларды бірте-бірте еңсеруге, тығырықтан шығаратын жол іздеп табуға төселіп алдық», дейді «Жас қанат-2006» компаниясының бас директоры Қайрат Майышев.
Қостанай облысы
