Ауыл медицинасының ахуалын жақсарту өте өзекті. Бұл ең алдымен ел адамдарының кір жуып, кіндік кескен топырағында түпкілікті тұрақтауына, елді мекендерді сақтап қалуға септігін тигізеді. Туған жерден үдере көшкен ағайыннан көшудің себеп-салдарын сұрасаңыз, алдымен айтары – ауыл медицинасының ахуалы. Әрине, жалғыз медицина ғана емес, жол, ауыз су, жұмыс орны тәрізді мәселелер де бар. Дегенмен, халқымыздың «бірінші байлық – денсаулық» деуі тегін емес. Басы ауырып, балтыры сыздағандар, зейнет жасына жетіп денсаулығын күйттегендер қолжетімді медицинаның шарапатын көргісі келеді.
Осы орайда ауыл медицинасының ахуалын жақсартуға «Ауылда денсаулық сақтауды жаңғырту» қанатқақты ұлттық жобасы мен «Ауыл – ел бесігі» бағдарламасының шарапаты тиіп отырғандығын айта кетуіміз керек. Өткен жылы жөндеу жұмысын қажет ететін 14 нысанға 2,2 миллиард теңге қаражат бөлінді. Оның ішінде «Ауыл – ел бесігі» бағдарламасы аясында 960 миллион теңге қарастырылған. Ойға алған шаруаның оңынан оңғарылғандығын нақты деректермен өрнектей кетелік. Төрт жоба сәтімен аяқталып, құрылысшылар қалағынан жаңа шыққандай жұтынған ғимараттар ел игілігіне пайдаланыла бастады. Сонымен қатар Целиноград ауданы Қоянды селосындағы медицина мекемесіне осы заманғы медициналық құрал-жабдық сатып алынды. Атбасар ауданындағы Новосельское селосындағы фельдшерлік-акушерлік пункт абаттандырылды. Мұндай жұмыс Сочинское селосында да жүргізіліп жатыр. Біржан сал ауданының орталығы Степняк қаласындағы аудандық аурухана мен емханаға жөндеу жұмыстары жүргізілді. Алдағы уақытта Бұланды ауданындағы Вознесенка, Ерейментау ауданындағы Торғай елді мекендерінің медициналық мекемелерін жөндеуге жобалау-сметалық құжаттар дайындалып жатыр. Мұндай оң мысалдар қазір тіптен көп. Ауыл-аймақта жаңадан салынып жатқан фельдшерлік-акушерлік пункттер ауыл тұрғындарының үміт отын тұтатты.
Саланың серпін алуына «Ауылда денсаулық сақтауды жаңғырту» ұлттық жобасы септігін тигізіп отыр. Осы жоба аясында Атбасар қаласындағы аурухананың жансақтау бөліміне күрделі жөндеу жұмысын жасау қолға алынды. «Көкшетау 2015» серіктестігімен келісімшарт жасалып, 41,2 миллион теңгенің жөндеу жұмыстары басталып кетті. Қалалық аурухананың бас ғимаратын күрделі жөндеуден өткізу үшін жобалау-сметалық құжаттары дайындалып жатыр. Биылғы жылы Атбасардағы көпбейінді ауданаралық ауруханасына жалпы құны 1,3 миллиард теңге болатын 23 медициналық құрал-жабдық сатып алу жоспарланып отыр. Степногорск қаласындағы денсаулық сақтау мекемесінің бірнеше блоктарын күрделі жөндеуден өткізуге конкурс жарияланды. Үстіміздегі жылы көпбейінді қалалық ауруханаға 64 медициналық құрылғы сатып алу көзделген. Өзге де денсаулық сақтау мекемелері заманауи медициналық құрал-жабдықтармен жарақтандырылады. Мұндай оң өзгерістер ауыл медицинасының талапқа сай қызмет етуіне жағдай туғызады.
Денсаулық сақтау саласының түйткілді мәселесінің бірі – кадр тапшылығы. Биыл бірқатар тиімді шаралардың қолға алынуынан өңірдегі кадр тапшылығы 22 пайызға азайды. Әсіресе жан жадыратар жаңалық – ауылдық жерлерге 131 дәрігер жұмысқа орналасты. Олардың 76-сы – жас маман. Осылайша, бұрын 244 дәрігердің жұмыс орны бос тұрса, енді білікті, жас мамандармен толығып жатыр. Сөз арасында облыстағы медициналық мекемелерде жеті мыңға жуық маманның жұмыс істейтінін айта кету керек. Олардың 1,6 мыңы дәрігерлер болса, алты мыңнан астамы орта буын медицина қызметкерлері.
Осы орайда қабылданған тиімді шараларды сәл таратып айтатын болсақ, дәрігерлерге жайлы пәтерлер мен өмір сүруге қолайлы жатақханалар беріледі. Кей жерлерде пәтер ақысын төлеуге белгіленген тәртіпке сәйкес көмек көрсетіледі. Ақ халатты абзал жандардың балалары үшін бала бақшалардан орын бөлініп, олардың жұбайларын жұмысқа орналастыру мәселесі де қарастырылады. Міне, осындай әлеуметтік қолдау жас мамандардың бетін ауылға бұрып жатыр. Нақты деректер келтіретін болсақ, өткен жылы облыста жас мамандарға көтерме төлем аудандық, облыстық маңызы бар қалаларда 1,5 миллион теңгеден төленді. Ал ауылдық жерлерде 2,5 миллион теңгеге дейін көбейтіліп отыр. Бұл да ауылға аңсары ауатын жастар үшін көп-көрім көмек.
Облысқа жыл басынан бері 130-дан астам дәрігер келген. Қалаларға отызға жуық маман орналастырылса, 85 маман ел ішінде қызмет етпек. Алпыстан астам дәрігер баспана мен көтерме қаражат алды. Тағы бір екпін түсіріп айта кетерлік жайт, жергілікті бюджет есебінен көтерме төлемдерді төлеуге бөлінген қаражат анағұрлым көбейді. Облыстық әкімдік 300 грант бөліп отыр. Резидентурада оқуға 35 грант қарастырылса, облыс орталығындағы Ш.Уәлиханов атындағы Көкшетау университетінің медицина факультетінде оқып білім алуға 50 грант бөлінген. Қазіргі уақытта осы факультетте 74 болашақ дәрігер білім алып жатыр.
Орта буын медицина қызметкерлеріне жергілікті бюджет есебінен 190 грант бөлінді. Әр жыл сайын дәрігерлердің орташа жалақысын 30 пайызға, орта медицина қызметкерлерінің жалақысын 20 пайызға көбейту шаралары жалғасып жатыр. Қазір дәрігерлердің орташа еңбекақысы шамамен 545 мың теңгені құраса, орта медицина қызметкерлерінің жалақысы 305 мың теңге төңірегінде.
Осындай бірқыдыру тиімді шаралардың арқасында ауыл медицинасының алпыс екі тамырына қан жүгіріп, толыққанды қызмет көрсету мүмкіндігі туындаса, елдің де берекесі кіріп қалар еді.
Ақмола облысы
