Әрине, орақ енді басталған тамыздың екінші жартысынан бері үзілмей тұрып алған нөсер салдарынан астық жиналмас деген қауіп болғаны рас. Талай диқандардың қабағы түйіліп, сөйлесуге де зауқы соқпай қалған еді. Тіпті бидай сабағынан өріп кете ме деген де қауіпті жорамал да жасалды. Әйтеуір қыркүйектің басынан тұрған ашық күндер астықты жинап алуға мүмкіндік берді-ау.
Облыстық Ауыл шаруашылығы басқармасының мәліметі бойынша, бидайдың облыстағы орташа береке гектарына 18 центнерден айналған. Ал ұқыпты шаруалар кейбір егіс алқабынан 40-50 центнерден астық жинады. Соның ішінде гектарынан 31 центнерден астық алған Тимирязев ауданындағы «Baiterek SK» ЖШС, гектарынан 39,2 центнерден жинаған Аққайың ауданындағы «Симаргл» ЖШС, гектар берекесін 40 центнерден айналдырған Мамлют ауданындағы «Руслан» шаруа қожалығы бар. Ал Айыртау ауданындағы Байтас Қазыбеков басқаратын «Шангал» ЖШС астықты гектарынан 50 центнерден жинады.
Бұлар – минералды тыңайтқыштарды өз уақытында жеткізіп, арамшөптерді уақытында жойып, өскінді көзінің қарашығындай қорғап отырған, озық техникалармен жұмыс істеген шаруақор диқандар. Олар биыл егіс алқаптарына 257 мың тонна минералды тыңайтқыш жеткізді. Ал жерді тыңайтуды ойламайтын, оған мал түссе қорғайтын күзетшіге де шығын шығарғысы келмейтін, арамшөбі өскінді басып кетсе де, оны химиялық арнаулы сұйықтықтармен жоюды білмеген, тек жерді сорып, алуды ғана білген шаруалардың астығы жұтаң болды.
Суретті түсірген – Ерлан ОМАР, «EQ»
Облыстық Ауыл шаруашылығы басқармасы басшысының орынбасары Жалғас Сүлейменовтің айтуына қарағанда, бүгінде облыстың барлық элеваторына 1,6 млн тонна астық жеткізіліпті. Соның 1,2 млн тоннасы – бидай. Облыс аумағында 3,2 млн тонна астық сақтайтын 46 элеватор бар. Сонымен бірге агроқұрылымдарда өздерінің 3,7 млн тонна астық сақтайтын қоймалары бар. Ұлттық статистика басқармасы орақ басталмай тұрғанда облыстың астық қоймаларында 1,4 млн тоннаға жуық былтырғы астық жатқанын жариялаған. Енді ұшы-қиырсыз жаңа астық құйылса, сақтайтын орындар тарлық етеді.
Ж.Сүлейменов әзірге түскен астықтың 41 пайызы үшінші кластық, 47 пайызы төртінші кластық сұрыпқа жататынын айтты. «Бұл – орақ науқаны кезінде ауа райының жауын-шашынды болғаны себепті астықтың бойындағы ылғалдың молдығынан. Қазір элеваторлар мен қоймаларға астықты құрғату жұмыстарына пайдалану үшін жеңілдетілген бағамен 20 мың тонна дизельді отын, 5 мың тонна сұйытылған газ босаттық. Облыста бір тәулікте 255 мың тонна астықты құрғата алатын барлығы 332 құрғатқыш техника бар. Олар қазір тәулік бойы жұмыс істеп жатыр», деді ол.
Басқарма өкілі қазірдің өзінде 2025 жылғы егіске 470 мың тонна тұқым құйылғанын жеткізді. Бұл – облыс шаруаларына толық жетеді деген сөз. Алғашқы бозқырау өтсе де жинала беретін кейбір майлы дақылдарды ору әлі жалғасып жатыр. Әзірге оның жиналған көлемі 15 пайызға да жетпейді. Жиналған зығыр, рапс, күнбағыс көлемі 600 мың тоннаға жеткен. Биыл 7,4 мың картоп, 100 гектардай жерге қызылша, 251 гектар жерге сәбіз егіліп, қазір олар да толық жиналған.
Ал мал азығы үшін облыс биыл 415 мың тонна пішендеме, 509 мың тонна сүрлем, 1 млн 244 мың тонна шөп үйіп алды. Бұл – алдағы жылға еркін жетіп, тіпті артылып қалуға тиісті көлем.
Солтүстік Қазақстан облысы
