Талбесік • 24 Қаңтар, 2025

Жағалтай

496 рет
көрсетілді
1 мин
оқу үшін

Жағалтай (Falco subbuteo) – өз алдына біртекті құс. Оның жаратылысы лашынға ұқсайды. Бірақ лашыннан кішірек. Түс-реңіне байланысты: қара жағалтай, құба жа­ғалтай, сұр жағалтай деп бөліне­ді.

Жағалтай

Құсбегілер саятшылыққа көп қол­данады. Ұсақ құстар және қосме­кенділермен қоректенеді. Сұңқар тұқымдастар ішінде ең ұшқыры, жемін ауада ұшып жүріп аулайды. Қолға тез үйренеді. Түр-түсі жағал, бауыры ала болғандықтан жағалтай атанған. Яғни арқа тұсы қара, бауырында ашық қоңыр теңбіл жолағы бар. Қазақ құсбегілері жағалтайдың үш түрі бар деп есептейді. Бұл үш түрлі жағалтайдың қай затынан болса да, қыран шықпай қоймайды. Көп жағ­дайда шүрегей үйрек, тарғақ, бұл­дырық, бөдене, қаншыр, торғай аулайды.

Жағалтайдың орташа дене тұрқы – 33–35 см, салмағы – 170–350 грамм. Қанатының ұзындығы – 270 мм. Мекиені мен қоразының түсі бір-біріне ұқсас. Жыл құсы. Қазақ даласына сәуірдің аяғында ұшып келіп, ұясын ағаш басына салады. Көбінесе басқа құстардың ескі ұясын пайдаланады. Маусым-шілде айларында 2–5 жұмыртқа салады. Оны мекиені мен қоразы кезектесіп 28 күндей басады. Балапандары 30–35 күнде ұядан ұшады. Қазан айының басында жылы жаққа ұшып кете­ді.