Орталық коммуникациялар қызметіндегі баспасөз мәслихатында Ұлттық кітапхананың директоры Әлібек Асқаров, «Ежелгі Тараз ескерткіштері» тарихи-мәдени қорық-мұражайының директоры Тәкен Молдақынов, «Ұлытау» ұлттық тарихи-мәдени және табиғи қорық-мұражайының директоры Бақтияр Қожахметов «Елдің тарихы мен мәдениеті – болашағы біртұтас ұлт» тақырыбы бойынша өз ойларын ортаға салды.
Елбасының жақында жарияланған бес институционалды реформасының басты бағыттарының бірі – болашағы біртұтас ұлт қалыптастыру десек, бұл орайда мемлекеттің келешегін оның өткеніне баға беріп алмай, ұлттың тарихы мен мәдениетін толық зерттеп-зерделеусіз орнықтыру әсте мүмкін еместігін білуге тиіспіз. Ал енді осының басым бөлігі айналып келгенде кітапханалар жұмысымен тығыз байланысып жатыр. Өйткені, тарихты зерттеу үшін ежелгі қолжазбалар мен кітаптарға жүгінуге тура келеді, сол себепті де ондағы жазба жәдігерлерді ықтиятты және ұдайы қорыту еңбектері бұл бағыттағы атқарылатын қыруар іс-шаралардың ауқымды бөлігі болып табылады. Бүгінде еліміздегі кітапхана ісінің дамуына, кітапханалардың жұмысы мен техникалық жабдықталуына мемлекет тарапынан көп көңіл бөлініп отыр. Әсіресе, соңғы жылдары технологиялық базаның толығып, жаңғыртылуы, заманауи үлгілердің енуі ондағы оқырман санының айтарлықтай мөлшерде өсуіне үлкен септігін тигізуде. Қазақстандық кітапханалар елдің мәдени және қоғамдық өмірін, «Мәңгілік Ел» ұлттық идеясы мен «Мәдени мұра» мемлекеттік бағдарламасын насихаттап, жүзеге асыруда белсенділік танытып отырған бірден-бір сала болып есептеледі.
«Алматыдағы Ұлттық кітапхана Қазақ хандығының мерейтойы мен «Мәңгілік Ел» патриоттық жобасына байланысты алуан түрлі іс-шараларды өткізіп келеді. Мысалы, Қазақ хандығының мерейтойына орай кітапхана өз оқырмандарына қаңтар айынан бері үлкен кітап көрмесін ұсынып отыр. Бұл ашық кітап көрмесіне үш мыңның үстінде қолжазбалар, кітаптар мен сирек тарихи құжаттар қойылған», – деді Ұлттық кітапхананың директоры, белгілі жазушы Әлібек Асқаров мәдениет ошағының қол жеткізген жетістіктері туралы айта келіп.
Сонымен қатар, Ә. Асқаровтың келтірген мәліметі бойынша, «Мәдени мұра» бағдарламасының шеңберінде 160 том кітап 350 мыңдай тиражбен жарық көріп, 5 мыңға тарта алуан түрлі құнды құжаттар елімізге жеткізілген.
Кез келген халықтың, оның ішінде қазақ халқының да тарихы мен мәдениеті өзімен көршілес, іргелес жатқан халықтардың тарихымен тығыз байланыста, өзара сабақтастықта өрбіп, дамығаны сөзсіз. Сондықтан мұндағы тарих пен мәдени дамуды жан-жағымызды қоршаған ұлан-ғайыр кеңістікпен ұштастыра қарастыру заңды құбылыс. Оған дәлел, мысалы, археологиялық табыстар мен кез келген тарихи ескерткіштердің тек бір халықпен шектелмей, еуразиялық кеңістіктегі түрлі халықтардың өзара қарым-қатынаста болғандығын дәлелдейтіндігі.
«Қарағанды облысы жеріндегі археологиялық қазбалардан табылған заттар, жазба деректегі мәліметтер, Орталық Азия, Шығыс және Орталық Еуропа, Алтай, Орал өңірі, Еділ бойы, Орта және Таяу Шығыс халықтарының тарихи тамырластығын, Еуропа мен Азияның көшпелі және байланысын сенімді көрсетеді», – деді бұл ретте ой сабақтаған «Ұлытау» қорық-мұражайының директоры Бақтияр Қожахметов.
Көне көшпенді және отырықшы халықтардың тығыз да жемісті байланыстарының жаршысы – ежелден Ұлытау мекені десек, дәл осы Ұлытау Алтын Орданың алғашқы орталығы болды және де дәл сол өңірде қазақ, ноғай, қырым, қазан, өзбек хандықтарының шығуына негіз жасалды. Мәдениеттің өзара әсері жалпы адамзат өркениетіндегі заңды құбылыс екендігіне осындай көптеген археологиялық дәйектер дәлел бола алады.
Сонымен қатар, қазақ халқының бай да көпқырлы тарихының тағы бір ірі куәгері ретінде Жамбыл облысының тарих үшін атқарар рөлі орасан зор. Бұл жердегі Шу және Талас өзендерінің аралығында Жәнібек және Керей хандар Қазақ хандығының негізін қалады. Сол үшін де Қазақ хандығы құрылуының 550 жылдық мерейтойы құрметіне арналған мемлекеттік іс-шараларды осы өңірде өткізу көзделіп отыр.
Соған орай аймақтың қазіргі оған дайындығы туралы егжей-тегжейлі баяндалды. «Осы жылға белгіленген Қазақ хандығының 550 жылдық мерейтойына орайластыра қолға алынып жатқан ауқымды шаралар – «Ежелгі Тараз» музей-кешенін салу, ұлттық-мәдени орталықтың ғимаратын тұрғызу, қала және ежелгі қаланың ортасынан орын тепкен тарихи жәдігерлеріміздің инфақұрылымын жетілдіру қызу қолға алынуда», – деді Тәкен Молдақынов.
Құндыз ЕРАЛЫ.
АСТАНА.
