Ата Заңым – азаматтығымның айғағы

Атақонысымызда орын тепкен өлкеде туып-өссек те заманалар ағымына сай шекараның шетінде қалған мына біздер орайын келтіріп, өз Отанымызға оралып жатырмыз. Яғни, келешек ұрпағымыздың баянды болашағы үшін Қытайдың Үрімжі аймағынан Қазақстаныма келгеніме жыл жарым уақытқа таяды. Егер алдағы 2-3 жыл ішінде азаматтық алар болсам, менің өмірім мен құқымның кепілі осы елдің Ата Заңы болып табылады. Қазіргі кезде мен отбасыммен – ұл, қызым, жолдасым және өзім Астана іргесіндегі Көбетей деген ауылдан үй алып, сонда тұрып жатырмын. Өз ата-анам, бауырларым он шақты жыл бұрын келіп жайғасқандықтан, солардың іргесінен біз де орын тептік. Бұл күнде ықтияр хат арқылы жеке басымды куәландырып, «Астана тазалық» мекемесіне қыз­метке тұрып, еңбек етіп келе­мін. Алла амандығын берсе, Ел­ба­сының Жарлығымен Қа­зақ­стан азаматтығын көп күттірмей аламын деген үміттемін. Маман­дардың түсін­діруінше, ол құжат та алдағы бірер жылда беріліп қалатын көрінеді. Қалай дегенмен де, осы күніме мың да бір тәубемді айтып, шүкіршілік етемін. Ал енді өз басым, шыным­ды айтсам, Ата Заңымыз болып табылатын Қазақстан Респуб­ликасының Конституция­сын­да­ғы баптармен әлі таныс емеспін. Оның себебін түсіністікпен қабылдайтын шығарсыздар, өйткені біздің жақта төте жазу оқы­­тылатындықтан, кирилл әріптерін тани алмай өстік. Осын­­да келгелі латын әріптеріне ұқсайтын кейбір әріп, таңбаларды біліп, үйрену үстіндеміз. Ал Қазақстанға өтер кезде құжат­та­ры­мызды жинап, арнайы мекеме­лерге тапсырғанымызда сол жер­дегі қызметкерлердің жөн сіл­теп, жол көрсетуімен және құ­жаттарды қайдан алып, қайда тап­сыратындығымызды айтып оты­руымен ғана заңдық, құжат­тамалық білімімізді тәжірибе тұрғысынан ғана білдік. Мұндай жағдай мен секілді көптеген қан­дастарымыздың басынан өт­кен шығар деп ойлаймын. Ал енді Ата Заңым маған қандай мүмкін­діктер береді деген мәселе туралы айтар болсам, ең алдымен, мен Қазақ­стан азаматы атанамын. Міне, сол кезде менің мемле­кет алдындағы бірқатар міндет­терім артатын болады. Өз кезегінде мемлекеттің де менің алдымда бірқатар жауапкершілігі күшейеді. Атап айтсам, шетелге шыққанда мені Қазақстан азаматы ретінде құқымның қорғалып, жағдайымның жасалуына мүм­кіндік береді. Ал менің мемлекет алдындағы міндеттерімнің бірі – заң шеңберінде жүріп-тұрып өмір сүруіме, тәртіпке бағы­­нып, тиісті алым-салықтар төлеу­ге және мемлекет тарапынан көр­сетілетін өзіме тиесілі жеңіл­­діктер мен жәрдемақылар алуы­­ма болады. Сол секілді, өсіріп отырған балаларымның да азамат­­тық алып, білім алуы­на жағдай жасалады. Орайы кел­ген­­де бірқатар мәселелерді атап өтпеуге болмайтын сияқты. Себе­бі, мұндай жағдай менің ғана емес, мен секілді бірнеше қандас­­тарымыздың да ­басында бар. Біздің тұңғышымыз биыл он бестен өтіп, он алтыға толады. Міне, сол қызымыздың азаматтығын алу да біздерге тәп-тәуір уайым болғалы тұр. Себебі, естуімше оған жеке куәлік аларда бірден азаматтық берілмейтін көрінеді. Біршама құжаттар тапсырып, біраз уақыт күтіп, содан кейін береді екен. Ал ол қызымыз тоғызыншы сыныпты осында бітіріп, орта арнаулы кәсіпке баулитын колледжге түскісі келіп еді. Сол мақсатымызға жете алмай, құжат тапсыратын уақытты өткізіп алатын сыңайдамыз. Біздің отбасымыз үшін бұл түсініксіздеу жағдайға айналды. Бірақ, қызымның талабы қайтқан жоқ. Келер жылға дейін құжаттарымды реттеп, оқуға тапсырамын деп отыр. Ал мен өзім, біздің еліміз тәуелсіз мемлекет болғандықтан өз азаматтарын заңнамалық тұрғыдан жан-жақты қорғайды және олардың құқының сақталуын қамтамасыз етеді деп ойлаймын. Содан кейінгі тағы бір жағдай, қазіргі жұмыс орнымның бір жақсысы – жалақымыз орташа болса да тұрақты. Сонысы көңілімнен шығады. Алайда, өткенде бір сырқаттанып қалып, жұмыс орныма «Жұмысқа жарам­сыздық» жөніндегі анықтаманы ұсынғым келгенде, ықтияр хатпен еңбек етіп жүргендердің бұл мәселесі оңтайлы шешіл­мегендігіне көзім жетті. Яғни, осы жерде бір түсініксіз жағдай бар. Сырқаттансаң, «жұмысқа жарам­сыздық» парағын бермей­ді, берсе де жұмыс орнымыз оны ­мо­йындап, тиісті еңбекақы төлеуге құлықсыздық танытады. Бұл енді адамгершілік тұрғысынан алып қарағанда дұрыс емес, ал заңнамалық тұрғыдан қалай ше­шілетіндігіне көз жеткізе алма­дым. Бар айыбымыз әлі азамат­тық ала алмағанымыз болса керек. Себебі, біз Қытай азамат­тығынан шығуға өтінім бер­гені­мізбен, Қазақстанның азаматы атанып үлгермедік. Міне, егер біз азаматтық алсақ, осындай мәсе­­ле­лердің оңтайлы шеші­луі­не оң септігін тигізетіні анық. Сон­­дық­тан да мен Ата Заңым – аза­­мат­­тығымның айғағы дегім келеді.  Бақытжан ҚАБИДОЛЛА, «Астана тазалық» ЖШС жұмысшысы. АСТАНА.