Бұрнағы күні өткен алқалы жиында Алматы қалалық денсаулық сақтау басқармасының басшысы Жанат Қасымжанованың екі миллионға жуық халқы бар үлкен мегаполистегі осы саланың бір жылда атқарылған жұмыс нәтижесі жайлы жасаған баяндамасын тыңдап, онда қыруар шаруаның атқарылғанына көз жеткіздік. Ол туралы жақында қала әкімі алматылықтарға берген өз есеп жиынында да атап өткен-ді.
Алдымен баяндамашы қаланың денсаулық сақтау саласы 2014 жылы дамып, әрі жетілдірілгенін, Елбасының дәстүрлі Жолдауы аясында «Саламатты Қазақстан» мемлекеттік бағдарламасы және Алматы қаласы даму бағдарламасын жүзеге асыруды қамтамасыз еткенін алға тартты. Ең бастысы, кешенді жүргізілген шаралар нәтижесінде тұрғындар денсаулығы индикаторының динамикасында елеулі жетістіктерге қол жеткізілген. Атап айтқанда, тұрғындардың табиғи өсімі 12 пайызға артып, жалпы өлім көрсеткіші 3 пайызға төмендеген. Әсіресе, бала өлімі 27 пайызға азайған. Бұл – еліміз бойынша бұрын-соңды қол жеткізілмеген үздік көрсеткіш. Ана өлімі саны 2 еседен астам кеміп, ана денсаулығын қорғауда республика бойынша үшінші орынды иеленіп отыр. Сондай-ақ, қан айналымы жүйесі ауруларынан өлім саны 29, онкопатология бойынша аурудан өлім-жітім 8, туберкулез бойынша 10 пайызға төмендеген.
– Бәсекеге қабілетті жағдайдың қалыптасуы жалғастырылып, мемлекеттік тапсырысты орындауға қатысқан жеке және ведомстволық мекемелер саны отыз пайызға артты, – деді қаланың бас дәрігері. – 2015 жылдың сәуір-мамыр айында құрылысы аяқталуға тиіс жоспарланған 3 нысанның құрылысы басталды. Бастапқы медико-санитарлық көмектің тұрғындарға дер кезінде көрсетілуін жақсарту үшін Мамыр ықшамауданында жергілікті бюджет қаражаты есебінен алаңы 4387,4 шаршы метр ғимарат сатып алынды. Денсаулық сақтау және Жұмыспен қамту мен әлеуметтік бағдарламалар басқармалары, Қазақстан-Ресей медициналық университеті бірлесе қол қойған меморандумды орындау мақсатында 8 әлеуметтік үйде, мүгедектер мен ардагерлерге арналған орталықтардағы тұрғындар профилактикалық медициналық тексеруден өткізілді. Әлеуметтік маңызы бар ауруларды дер кезінде анықтау үшін алдын ала жүргізілетін шара сапасын көтеру мақсатында 5 эндоскопиялық скрининг орталықтары және амбулаториялық гепатологиялық орталық құрылды.
Баршаға аян, бүгінде елімізде Ұлттық скринингтік бағдарламалар бойынша тексеруден өткізілу ұйымдастырылуда. Осы мақсатта жылдық жоспар 100 пайызға орындалып, 1 млн. 200 мыңнан астам қала тұрғыны қамтылған. Скрининг нәтижесінде 128 мыңнан аса ауру түрі анықталып, оның ішінде 234-інен қатерлі ісік ауруы табылған.
Бүгінгідей медицинаның қарыштап дамып отырған уақытында білікті мамандар дайындау күн тәртібінен түспейтін өзекті мәселе. Қалада медициналық кадрларды жүйелі дайындықтан өткізу ісі де нақты ұйымдастырылған. Осы ретте әрбір үшінші дәрігер және әрбір төртінші орта буын медицина қызметкері оқытылып, 164 шеберлік-сыныбы, оның ішінде тең жартысы шетелдік (87) мамандардың қатысуымен өткізілген. Соның негізінде 182 көрсеткіштік операция жасалған. Шетелде 97 маман менеджмент және өзекті клиникалық проблемалар бойынша білімін жетілдірген. Инновациялық даму жалғасын тауып, елімізде енгізілген жоғары мамандандырылған медициналық көмектің 182 әдістемесінің 135 түрі Алматы қаласында жүргізілуде. Медициналық туризм аясында 28 елден келген 81 шетелдік азаматтарға жоспарлы көмек көрсетілген.
Оңтүстік астанада кардиологиялық қызмет те жолға қойылған. Мәселен, Қазақстанда тұңғыш рет Қалалық кардиологиялық орталықта «Ротоблатор» аппаратымен коронарлық қан тамырын тазарту әдістемесі енгізілді. Жедел коронография да қарқынды жасалуда. Радиожиілік аблация әдісімен жүрек соғысының бұзылуын анықтайтын және емдеуге мүмкіндік беретін электрофизиологиялық станса қатарға қосылды. Аталған орталық Швейцарияның «S.I.Q.S.» стандарттық сапа институтының Халықаралық сертификатын және Оксфорд университетінің Сократ комитетінің «Қазақстанның үздік медициналық кәсіпорыны» атағын иеленген.
Жанат Қасымсейітқызы елімізде жоғары мамандандырылған медициналық көмектің басым бөлігін көрсететін №4 Қалалық клиникалық ауруханада буын-сан сүйектері сынығы мен ауыр жарақаттары кезінде мультидисциплинарлық бригадалардың жедел көмек көрсету алгоритмі енгізілгенін, сондай-ақ, аяқ-қол буындарын аса күрделі эндопротездеу түрлері де осы клиника мамандарының күшімен жүзеге асырылып, компьютерлік навигация арқылы эндопротездеу жүргізілетінін мақтанышпен жеткізді. Ал №7 қалалық клиникалық аурухана мамандарының жоғары мамандандырылған технологияның басым бөлігін игеріп отырғанын және елімізде органдардың трансплантологиясын жасау бойынша көш бастап келе жатқанын да екпін түсіре жеткізді. Соның негізінде 2012 жылдың маусымынан бастап клиникада 99 бүйрек және 6 бауыр трансплантологиясы жасалған. Сонымен қатар, ауруханада эндоваскулярлық хирургия және гепатобилиарлық бөлімшелер де ашылған.
Қаланың тағы бір қол жеткізген жетістігі – Перинатология және балалар кардиохирургиясы орталығында түрлі туа біткен жүрек ақауының формалары анықталған сәбилер мен балаларға жасалатын операция спектрінің артуы. Мәселен, 2014 жылы бұл орталықта 244 кардиологиялық операция, оның 131 операциясы 1 жасқа дейінгі балаларға жасалған.
Орта буын медицина мамандарының тәжірибелік біліктілігін арттыру мақсатында Алматы қалалық медицина колледжінде «Аймақтық симуляциялық орталық» ашылды. Мұнда симуляциялық технология көмегімен оқыту, тесттен өткізу, аттестация және студенттер мен мамандар біліктілігінің деңгейі жан-жақты бағаланады.
Қаланың бас дәрігерлерінің тағы бір тоқталған мәселесі – қаладағы емханаларда персонал қызметін жеңілдететін және пациенттерге қолайлы жағдай туғызатын инновациялық технологиялар мен электронды шешімдердің 15 бағдарламасының енгізілуі. Қалалық жедел медициналық жәрдем станциясында мәліметтер беру жүйесін толық автоматтандырылуына мүмкіндік берген «Көмек 103» дара ақпараттық бағдарламасы енгізілді. Қазақстанда алғаш рет электрокардиограмманы арақашықтықта анықтау және белгілеу жүйесі енгізілді.
Жиында сондай-ақ Алматы қалалық тұтынушылардың құқығын қорғау департаментінің басшысы Е.Дүрімбетов бір жылғы атқарылған жұмыстарына есеп берсе, Кардиология және ішкі аурулар ғылыми-зерттеу институтының директоры, профессор С.Беркінбаев қаладағы кардиологиялық қызметтің жұмысына баға беріп, алдағы уақытта бірлесіп атқаратын шараларға тоқталды.
Одан әрі Алматы қаласы дәрігерлерінің 2014 жылы атқарған жұмыстарына арналған алқа жиынын қала әкімі Ахметжан Смағұлұлы қорытып, жұмыстарына оң баға берді. Қала әкімі 2014 жылы бірқатар параметрлер бойынша мегаполистің денсаулық сақтау саласының деңгейі орта республикалық көрсеткіштен жоғары екенін атап өтті. Мысалы, бала туу өсімі артты, жалпы өлім азайды, өкпе ауруының алды алынды, ана мен бала өлімін болдырмау барысында жақсы көрсеткіштерге қол жеткізген. Өткен жылы қаланың денсаулық сақтау саласына республикалық бюджетті қоса есептегенде 62 млрд. теңгеден астам қаржы бөлінген. Яғни, өсім 10 пайыз болса, қаржы 99,9 пайызға игерілген. Денсаулық сақтау саласының 10 нысаны күрделі жөндеуден өтіп, жетеуінің сейсмикалық қуаты күшейтілген. Медиктер үшін 138 орынды жатақхана пайдалануға берілген.
Шаһар басшысы бұлардан өзге денсаулық сақтау ұйымдары заманауи әрі жоғары технологиялы қондырғылармен жабдықталғанын, осы мақсаттарға 3 млрд. теңге бөлініп, медиктердің кәсіби шеберлігін арттыру үшін 230 млн. теңге жұмсалғанын жеткізді. Сондай-ақ Ахметжан Смағұлұлы сырттан келетіндерден сақтандыру полистерінің болуын талап етуді ұсынды.
Ахметжан Смағұлұлы кадр тапшылығы мәселесін де көтерді. Қазіргі таңда қалада 500 дәрігер мен 750 орта медицина мамандары жетіспейтінін, биылғы жылы Алматы медициналық училищесіне жаңа ғимарат мәселесін шешуді қолға алатынын айта келе, 2015 жылы атқарылуы тиіс негізгі міндеттерді атап көрсетті.
– 2015 жылы да жақсы жетістіктерге қол жеткізіп, негізгі индикаторларды нығайта түсу қажет. Үстіміздегі жылдың аяғына дейін денсаулық саласының шығынды 2 ұйымын мемлекеттік-жеке серіктестікке беру керек, қаржы тәртібін жақсартып, ведомстволық бағынышты ұйымдардың өзін өзі ақтауын арттырған жөн», – деп қорытындылады сөзін А.Есімов.
Гүлзейнеп СӘДІРҚЫЗЫ,
«Егемен Қазақстан».
АЛМАТЫ.
