Сенат Төрағасы Қасым-Жомарт Тоқаевтың жетекшілік етуімен палатаның кезекті жалпы отырысында үшінші елдерге қатысты арнайы қорғау шараларын қарастыратын заң жобасы қаралды. Сондай-ақ, депутаттар сумен жабдықтау және су бұру, тұрғын үй-коммуналдық шаруашылықты кредиттеу мен субсидиялау мәселелеріне қатысты өзгерістерді көздейтін заң жобаларын да талқыға салды.
Алдымен депутаттар «Үшінші елдерге қатысты арнайы қорғау, демпингке қарсы және өтемақы шаралары туралы» заң жобасын қызу талқылады. Заңдық құжат арнайы қорғау, демпингке қарсы және өтемақы шараларын қолдану саласындағы бірыңғай сауда саясатын қалыптастыруға бағытталған Еуразиялық экономикалық одақ туралы шартқа сәйкес ұлттық заңнама нормаларын біріздендіруді көздейді. Және отандық заңнама нормаларын Дүниежүзілік сауда ұйымының талаптарына сәйкес келтіру қарастырылып отыр. Бұл еліміздің ДСҰ-ға қосылуы процесіне ықпал етуі тиіс.
Жалпы, заңдық құжатта Еуразиялық экономикалық комиссияның құрылымында тергеп-тексеру жүргізетін органның тергеп-тексеру жүргізу тәртібі; ДСҰ келісімдеріне сәйкес тергеп-тексеру жүргізу рәсімін регламенттеу; ЕЭК-тің арнайы қорғау, демпингке қарсы және өтемақы шараларын енгізу туралы шешімдер қабылдауы; Қазақстан Республикасының уәкілетті органдары мен ЕЭК-тің тергеп-тексеру жүргізетін органы арасындағы өзара іс-қимыл мәселелері де көрініс тапқан.
Сенатор Икрам Адырбековтің қазіргі санкциялар енгізу жағдайында аталған заңдық нормалар қаншалықты жүзеге асырылады деген сауалына берген жауабында Ұлттық экономика министрі Ерболат Досаев негізінен бұл нормалардың іс жүзінде жұмыс істеп жатқандығын, мәселе соларды ДСҰ талаптарымен үйлесімділікке қатысты екендігін алға тартты. Министрдің сөзінен белгілі болғандай, жеңіл автокөлік шығару өндірісін ынталандыру мақсатында енгізілген авто несиелеу жобасы өзге де салаларға қолданылуы мүмкін. Талқылай келе, депутаттар ішкі нарыққа залал келтіретін тауарлар импортынан қорғау үшін жағдай жасауға мүмкіндік беретін заңды қабылдады. Сонымен қатар, палата «Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне үшінші елдерге қатысты арнайы қорғау, демпингке қарсы өтемақы шараларын қолдану мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» заң жобасына қолдау білдірді. Заңдық құжат құқықтық олқылықтарды жою мақсатында әзірленген. Бұл ретте Еуразиялық экономикалық комиссиямен өзара іс-қимыл жасауға уәкілетті мемлекеттік органдардың, басқа мемлекеттік органдардан алынған ұлттық органдардан жоғары тұратын органдармен және халықаралық ұйымдармен құпия ақпаратпен алмасу, оны беру мәселелерін реттеу ұсынылады. Бұдан басқа, сенаторлар «Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне сумен жабдықтау және су бұру, тұрғын үй-коммуналдық шаруашылықты кредиттеу мен субсидиялау мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» заң жобасын бірінші оқылымда қарап, мақұлдады. Заң жобасы сумен жабдықтау және су бұру, жылумен жабдықтау салаларын мемлекеттік реттеу жүйесін жетілдіру, тұрғын үй-коммуналдық шаруашылықты қаржылық қолдау мақсатында әзірленген. Ұлттық экономика министрі Ерболат Досаев Су кодексіне елді мекендерді сумен жабдықтау және су жүйелерін ұйымдастыру мәселелері регламенттерін, сондай-ақ, елді мекендерді және оларды құрайтын элементтерді ауыз сумен жабдықтау және су бұру жүйелерін иесіз жүйелерге жатқызу тәртібі мен оларды тіркеу айқындаларын да ортаға салды. Сондай-ақ, сумен жабдықтау және су бұру саласындағы суды тұтынушылардың құқықтары мен міндеттері нақтыланған. Заң жобасында ауыз сумен жабдықтау көздерін таңдаудан бастап, оны тұтынушыларға жеткізу, ауыз су сапасына қойылатын талаптар мен суды есепке алудың жалпы ережелеріне дейін жазылған. Заң жобасында Жер кодексіне объектілер салу үшін жер учаскесін таңдау актісін ресімдеу кезінде бұрыннан бар инженерлік коммуникацияларды берілетін жер учаскесінің шекарасынан тыс жерге ауыстыру жөніндегі нормалар да қарастырылған. Және де Экологиялық кодекске елді мекендерді сумен жабдықтауды және су бұруды жүзеге асырған кезде қоршаған ортаны қорғау саласындағы қатынастарды реттеу бөлігінде өзгерістер көзделіп отыр. Ал Бюджет кодексіне ұзақ мерзімді және жеңілдікті бюджеттік кредиттеу, сондай-ақ, сумен жабдықтау мен су бұрудың және жылумен жабдықтаудың дамуын экономикалық ынталандыру ретінде субсидиялауды жүзеге асыру түріндегі мемлекеттік қолдау нысандарын көздейтін нормалар енгізіледі. Сумен жабдықтау және су бұру жүйелері қосылған жерлерде халықты ауыз сумен қамтамасыз етудің кепілдігі бар екенін алға тартқан сенатор Әли Бектаев ауылдық жерлердегі проблемаларға кеңінен тоқталды. Депутаттың мәліметіне қарағанда, қазіргі кезде қалалардағы орталықтандырылған су жүйелеріне қосылу 86 пайыз болса, ауылдық жерлерде оның көлемі 50 пайызға да жетпейді екен. Бұл орайда, депутат кейбір елді мекендерде сумен жабдықтау жүйесінің көрсеткіші 11 пайыз ғана екендігіне де назар аудартты. Министр «Ақ бұлақ» бағдарламасы бойынша 2020 жылға қарай сумен қамтамасыз ету толық шешімін табарына, ал енгізіліп отырған нормалар таза ауыз сумен қамтамасыз етуге негіз қалайтындығына сендірді. Сонымен қатар, Ерболат Досаев сенатор Нұрлан Оразалиннің сұрағына берген жауабында Астана қаласын таза ауыз сумен қамтамасыз ету жобасы қала әкімдігімен бірлесе жасалып жатқандығын алға тартты. Бұрын бұл мәселе тариф арқылы шешімін тауып келсе, енді сумен жабдықтауды шешу 2016-2018 жылдарға арналған республикалық бюджет арқылы қарастырылып отырғаны белгілі болды. Жалпы еліміздегі елді мекендерді сумен қамтамасыз етуге 1,5 триллион теңге қаржы қажет екендігін алға тартқан министр бұл мәселелерді шешу үшін бюджет қаржысымен қоса, халықаралық қаржы ұйымдарының қаржыларын да тарту қарастырылғандығын жеткізді. Отырыс соңында Сенат Төрағасы Қасым-Жомарт Тоқаев «Қазақстан халқы Ассамблеясына – 20 жыл» мерейтойлық медалін Асқар Бейсенбаев пен Талғат Абайділдинге табыс етті. Бұдан бөлек, Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығына қатысушы мемлекеттердің Парламентаралық Ассамблеясы Кеңесінің «Содружество» орденімен сенаторлар Талғат Абайділдин және Мұхтар Алтынбаев марапатталды. «Парламентаралық ынтымақтастықты нығайтқаны үшін» медалі Владимир Редкокашин мен Ләззат Тұрлашовқа тапсырылса, Людмила Полторабатько ТМД ПАА Кеңесінің құрмет грамотасын алды. Асқар ТҰРАПБАЙҰЛЫ, «Егемен Қазақстан».
