Үстіміздегі жылдың 1 тамызынан бастап еліміздің барлық өңірлерінде “KEGOC” АҚ жүйелері бойынша электр энергиясын таратудың бірыңғай тарифі енгізілетін болады. Тұтынушының қай жерде тұратындығына және Ұлттық электр жүйесіне қосылу қашықтығына қарамастан, электр қуатын тарату тарифі қосымша құн салығынсыз (ҚҚС) бірыңғай электр энергиясының 1 кВт/сағатына 0,94 теңге болып белгіленді. Бұл туралы кеше Қазақстан Республикасының Табиғи монополияларды реттеу агенттігінде өткен баспасөз мәслихатында агенттік төрағасының орынбасары Анатолий Шкарупа мәлімдеді.
“KEGOC” АҚ жүйелері бойынша электр энергиясын таратуға бірыңғай тарифтің енгізілуі Алматы қаласында, Алматы және Қостанай облыстарында тұтынушылардың электр қуатына төлейтін тарифін 06-дан 3,2 пайызға дейін арзандатуға мүмкіндік берді. Бұған дейін бұл өңірлерде еліміз бойынша электр қуатының ең жоғары тарифі қолданылып келген болатын. Бүгінгі таңда энергия үнемдеу және энергия қуатының тиімділігін арттыру Мемлекет басшысының күн тәртібіне қойып отырған басты міндеттерінің бірі болып табылады. Сондықтан Үкімет тапсырмасымен агенттік энергия үнемдеу жөніндегі шараға белсене қатысып келеді. Өткен жылдың 1 қаңтарында еліміздің “Электр энергетикасы туралы” заңына енгізілген өзгерістерге сәйкес электр энергиясын сатып алатын барлық тұтынушылар электр қуаты үшін тәулік аймақтары бойынша сараланған тарифтер арқылы ақы төлеп келген. Мұндай тариф қолдану тәсілі өңірлерде электр энергиясын ұтымды пайдалануға және тұтынушылардың қаражаттарын едәуір үнемдеуге мүмкіндік берді. Енді еліміздің барлық өңірлерінде бірыңғай тариф жүйесінің енгізілуіне байланысты тұтынушылардың электр қуаты үшін төлейтін төлемдері тағы да төмендейтін болды.
Атап айтқанда, Алматы қаласының және Алматы облысының “Алматыэнергосбыт” ЖШС қызмет көрсететін аймақтарында 1 кВт/сағат энергия қуатының тарифі ҚҚС-ны есептемегенде 10,1 теңге болып, 0,6 пайызға төмендеді. Бұл өңірлердің тұтынушылары электр қуатын белгіленген межеден асырып пайдаланған жағдайда 1 кВт/сағатқа 13,57 теңге төлейді. Алматы қаласында аймақтық тариф 0,6 пайыз төмендеді. Сөйтіп, тамыз айынан бастап қалада нақты тұлғалар үшін күндіз тұтынатын электр қуатының 1 кВт/сағаты ҚҚС-ны қоса есептегенде 14,53 теңге, ал түнгі мерзімде 3,21 теңге болып белгіленді. Заңды тұлғалар үшін Алматы қаласында күндізгі тариф 11,31 теңге, түнгі тариф, 3,21 теңге болмақ. “ЖетісуЭнерготрейд” ЖШС қызмет көрсететін Алматы облысының аймағында электр қуатының тарифі 0,17-ден 1,6 пайызға дейін төмендеп, ҚҚС-ны қоспағанда 10,75 теңге болып белгіленді.
Қостанай облысы бойынша “КостанайскийЭнергоЦентр” ЖШС қызмет көрсететін аймақтарда, яғни Қостанай қаласы мен 16 ауданда электр энергиясының тарифі 2,6 пайызға төмендеп, ҚҚС-ны қоспағанда 9,98 теңге болып белгіленді. Сол сияқты сараланған тариф деңгейі де 1-3,6 пайызға төмендеді. Ал Лисаков, Рудный, Жетіқара қалаларында тиісінше тариф орта есеппен 3,4, 2,8 және 3,2 пайызға төмендейді.
Сонымен бірге “Астанаэнергосбыт” ЖШС-ның электр энергиясын өндіру көлемін арттыруына, шығындарды оңтайландыруына байланысты электр қуатының орташа тарифі 5,24 пайызға төмендеді. Енді астаналықтар электр қуатының кВт/сағатына ҚҚС-ны қоспағанда 7,41 теңге төлейтін болады. Тамыз айына дейін бұл көрсеткіш 7,96 теңге деңгейінде болып келген. Сөйтіп, тамыз айынан бастап электр пештерін пайдаланатын нақты тұтынушылар электр қуатының кВт/сағатына ҚҚС-ты қоса есептегенде 6,84 теңге төлейтін болады. Бұл ретте 1 адамға белгіленген норма айына 90 кВт/сағаттан айналады. Ал электр пештерін пайдаланбайтын тұтынушылардың электр қуатына төлейтін тарифі 15,3 пайызға төмендеп, 6,96 теңгені құрайды. Бұл ретте 1 адамға белгіленген норма айына 70 кВт/сағаттан айналады. Белгіленген нормадан артық пайдаланылған әрбір кВт/сағат электр қуаты үшін тариф 9,96 теңге болып белгіленді. Нақты тұлғалар үшін түнгі мерзімдегі кВт/сағат электр қуатының тарифі 2,26 теңге болса, заңды тұлғалар үшін 8,3 теңге болмақ. Нақты мысал келтіретін болсақ, Астана қаласындағы газбен жабдықталған үйде тұратын үш адамнан құралған отбасы айына 210 кВт/сағат электр қуатын пайдаланған кезде айына 265 теңге үнемдейтін болады.
Еліміз бойынша өңірлерде электр энергиясына сараланған тарифтер белгіленген 2008 жылдан бері электр қуатын тұтынатын жеке және заңды тұлғалар жылына 1,1 миллиард теңге қаржы үнемдеген. Сонымен бірге тұтыну көлемін төмендетуге, электр қуаты көп тұтынылатын уақыттарды оңтайландыру нәтижесінде біршама үнемшілдікке қол жеткізілді. Осы мерзім ішінде электр энергиясын тұтыну көлемін төмендетуге байланысты электр қуатын өндіретін нысандар 20-30 мың тонна немесе 500 вагон көмір үнемдеді. Өз кезегінде бұл ауаны ластайтын зиянды заттардың азаюына жағдай жасады.
Жылқыбай ЖАҒЫПАРҰЛЫ.