Теміртау тарланы

Қазақ елінің жаңа тарихына жол ашқан Елбасымыз­дың өмірінде Теміртау қаласының қаншалықты елеулі орын алатындығын көкірек көзі ашық көпшілік қауым жақсы біледі. Ал енді сол Теміртаудан сол бір жылдарда қарбаласқан еңбектің қара қазанында қайнап, шынығып, шыңдалып, өрелі өмір мектебінде ысылып, Нұрсұлтан Әбішұлының сенімін арқалау құрметіне бөленген, былайша айтқанда, алғашқы гвардия сапында болған айтулы азаматтар аз емес. Солардың бірі – кезінде Нұрекеңнің  ұсынуымен жеті жыл бойы Теміртауды басқарған, кеңестік кезеңде-ақ министр дәрежесіне жеткен, Халықаралық еңбек ұйымының басшылығына тәуелсіз Қазақстан Президентінің ресми хатын табыс етіп, осынау беделді ұйымның Женевадағы сессиясында алғаш рет еліміздің атынан қазақша сөз сөйлеген, басқа түскен әртүрлі қасірет-нәубеттердің салдарынан жұмыр жерге тарыдай шашылған қандастарымыздың атажұртқа бет түзеген алғашқы қиын көшін бастап ұйымдастырған, бүгінгі ардақты ардагер Саят Дүйсенбайұлы Бейсенов. – Сәке, өмірбаяныңызға қарап отырсам, болашақ министр өзінің еңбек жолын қарапайым ғана слесарьлықтан бастаған екен-ау?.. – Оның себебі бар. 1958 жылдың мектеп бітірген жазында мен институтқа бармас бұрын әуелі әкеме үйдегі азын-аулақ тұяқтың қыстық шөбін дайындауға қолғабыс етуге тиісті болдым. Туып өскен жерім Қарағандының Осакаров ауданы, оның ішінде Кондратьевка деген село. Ауылдық жер ғой. Әкейдің айтуымен сондағы Тельман атындағы кеңшардың пішен дайындау­шылар бригадасында жаз бойы жұмыс істедім. Сөйтіп, соның ақысына үйге бір мәшине шөп түсірт­кізіп, бір пар керзі етік алдым. Тиіп тұрған Қарағандыға тек содан кейін ғана, тамыздың аяғына қарай бір-ақ жіберді. Әке сөзінен аттап кету ол кезде мүлдем болмайтын жағдай. Мен барғанда институттардағы қабылдау емтихан­дары аяқталып кеткен болатын. Содан сол қаладағы №5 кәсіптік-техникалық училищеге түсуіме тура келді. Мұнда ың-шыңсыз екі жыл оқып бітіргеннен кейін, жаңа өзің айтқандай, еңбек жолымды қалалық электр жүйесі басқар­масының электр слесарі болып бастағаным рас. – Слесарьлықта шыңдалуыңызға көп уақыт кетті ме? – Ең жақсы өмір мектебі – еңбек мектебі. Слесарь болып істеген бір жылда әрі ысылдым, әрі есейдім деуіме болады. Кондитер фабрика­сының, сыра зауытының, Михайловкадағы мәшине жасау зауытының жабдықтарын электр желісіне қосып монтаждауға байланысты қат-қабат қауырт жұмыстар, ұжым тезі көп нәрсеге көзімді ашып үйретті. Пришахтинскіні, Май­құдықты, Федоровканы және Қарағандының басқа да нысандарын жарықтандыру орайын­дағы жұмыстарда қанат қатайтып, жастық жі­герімізді салған жарқын шақтар қазір сағын­дырады. Реті келгенде айтайын, алпысыншы жылдардың кез келген адамға, әсіресе өмірде мұратыма жетсем деген қазақ жасына қояр талабы қазіргіден әлдеқайда қатаңырақ болды деп ойлаймын. –  Бокспен сол себептен шұғылдандыңыз ба? – Әрине, мұны қаз-қалпындағы қарабайыр­лықпен түсініп қалмайық. Бірақ спортпен шұғыл­дану адамның жалпы деңгейі мен өресін кеңірек өріске шығарып көтеретінін сол балғын бозбала кезімде сезінгенімді жасыра алмаймын. Иә, бокспен шұғылдандық, талай дүбірлі жа­рыс­­тарға да қатысып, жүлделі болдық, мерейіміз өсті. КСРО спорт шебері атандық. Бұдан пайда таппа­сам, зиян көрген жерім жоқ. Сонымен бірге маманды­ғымның ыңғайына қарай жоғары техникалық білім алып шығуға да талпындым. Бұл ретте маған сол кезде әсіресе қалалық электр жүйелері мекемесінің бас инженері Қамзабай Арыстанұлы Бөкетовтің айтқан ағалық жанашыр ақыл-кеңестерін осы күнге дейін разы көңілмен еске аламын. – Содан институтқа түстіңіз бе? – Түсуін түстім ғой. Қамзабай ағаның ақы­лымен құжаттарымды “Кен орындары элек­тро­механикасы” мамандығы бойынша Қарағанды политехникалық институтының кешкі бөліміне тапсырып, сонда қабылдандым. Бірақ сол жылдың күзінде әскерге алып кетті. – Обал болған екен. – Түк те обал емес. Біздің буынның жігітте­рі ондай-ондайға өкініш етпейді. Қайта әскер де бір шынығу мектебі болды. 1964 жылы боры­шым­ды өтеп келгесін нақ сол мамандық, сол инс­ти­туттың енді күндізгі бөліміне қайтадан түстім. Бірақ бұл жерде көп оқымадым. Себебі, Қа­­зақстан үшін кадр даярлау ісімен Одақтың орта­лық оқу орындары да айналысатын. Біздің ара­мыздан 15 шақты адамды іріктеп алып, ректор академик Әбілқас Сағыновқа апарды. Біразын Мәскеуге, Ленинградқа, Свердловскіге жіберді. Біздің – үш электршінің маңдайымызға Ива­но­во қаласындағы Энергетика институтында оқу жазылған екен. Институтты бітіргеннен кей­ін жолдамамен Теміртау қаласына келдім. Мұн­дағы жұмыс күндерім негізінен синтети­ка­лық каучук зауытының цехтары мен металлур­гия комбина­ты­ның электромонтаждық алаңдарында өтті. – Көптеген армандарға жол ашқан, қиялдар­ға қанат бітірген, аңызды ақиқатқа айналдырған сол тұстағы Теміртау жайында айтыңызшы. – Теміртау ерекше қала болды. Мұнда сол кездерде 23 өнеркәсіп орны жұмыс істеп тұрды. Көпшілігі жалпымемлекеттік, яғни одақтық құзырға қарады. Бұлардың ішінде Қарағанды металлургия комбинаты, синтетикалық каучук зауыты, механикалық-құю зауыты, Қазақ метал­лургия зауыты, КарГРЭС-1 дараланып тұратын. Оның үстіне ол тұстағы Теміртау үлкен құрылыс алаңына айналған-ды. Екі трест: Қазметаллург­құрылыс өнеркәсіп нысандарын, Металлургтұр­ғын­үйқұрылыс әлеуметтік және мәдени-тұрмыс­тық нысандар тұрғызумен айналысты. Ойлап қарайықшы. Қалада жылма-жыл 100 мың шар­шы метрден астам тұрғын үй, бір-екі мектеп, екі-үш мектепке дейінгі балалар мекемесі пайдалануға беріліп отырды. Құрылыс қарқыны мен ауқымы осындай болатын. Стадиондар, велотрек, жеңіл атлетика манежі, жүзу хауызы, кинотеатрлар бір мезгілде тұрғы­зылды. Әрине, осындай жағдайда жігерленіп серпілесің, өзіңнің жауапкершілігіңді сезінесің. Ең бастысы, Темір­тауда жұмысшы­лар­дан бастап, осы үдерістерді үйлестіріп басқарып отырған ғажап адамдар болды. Тәлім алып, өнеге тұтарлық азаматтар аз емес-тін. Қалалық партия комитетінің бі­рінші хатшысы Н.Давыдов, екінші хатшы Н.На­зар­баев, “Қазметаллургқұрылыс” тресінің басқа­ру­шысы А.Коркин, металлургия­лық комбинат­тың директорлары О.Тищенко, М.Ақ­биевтер шын мәнінде Теміртаудағы өмірді өр­кен­дету­ші­лердің алғы шебінде жүрді. Облыс бас­шы­ларын айтсам, сондай салмақты да зиялы аб­зал азамат Сұлтан Қапарұлы Досмағамбетов болатын. – Теміртау деңгейінен жоғары самғағандар да болды емес пе? – Иә, сол шоғырдан бүгінде Нұрсұлтан На­зар­баев тәуелсіз мемлекетіміздің Тұңғыш Пре­зиденті, әлем таныған әйгілі саясаткер болған­ды­ғын, әлбетте, біз, Теміртаудан түлеп ұшқан­дар әркез мақтан тұтып, мерейленіп жүреміз. Жаңа айтқандардан қазір Давыдов пен Коркин Мәскеуде тұрады. Ақбиев Алматыда. Бұлардан басқа да Г.Мусалимов, А.Баублис, П.Сороква­шин, Г.Шапиро, Ж.Мусин сияқты тамаша адамдардан өмір мәнін, ұжымда жұмыс істеуді үйренерлік жайлар көп болатын. Бір сөзбен айт­қанда, еліміздің қазіргі іс басындағы, ат үстін­дегі көптеген құрметті азаматтары үшін Теміртау таптырмайтын үлкен өмір мектебіне айналды. Көп ұлтты, өнеркәсіпті Теміртауда Елбасымыз Нұрсұлтан Назарбаев сияқты кемеңгер тұлғаның құрыш болаттай сомдала шыңдалып қалыптасу­ын өз басым Қазақстанның бүгінгі қарқынды дамуының кепілі, тыныштық пен ұлтаралық татулықтың, еліміздің барлық халқының өзара құрметі мен сыйластығының негізі екендігіне кәміл сенімдімін. Осы жылдың 2 шілдесінде рес­публика Президентінің қаты­суымен Қазақ­стан Магниткасының 50 жылдығы атап өтілді. Үлкен мерекеде адамдардың тілегі бір арнада то­ғыс­­қандай, жүректерде сонау жас күндері­міз­дегідей Теміртау оттары әлі жанып тұрғандай әсер­ге бөлендім. Осынау тамаша қалада өмір сү­ріп, еңбек ету бақытын еншіле­генімді мақтан тұттым. – Осы Теміртауда өзіңіз де саты-саты басшылық қызметтерде болған екенсіз. Қызмет бабында елдің болашақ Президентімен тікелей тоқайласқан тұстар болды ма? – 1970 жылы синтетикалық каучук зауы­тын­­да инженер болып жүргем. Бір күні зауытқа қалалық партия комитетінің өнеркәсіп-транс­порт бөлімінің меңгерушісі Нұрсұлтан Назар­баев келіп, жиналыста сөз сөйледі. Жанып тұрған от екен. Жас та болса жұртты байыпты­лы­ғы­мен баурап алды. Жиналыстан соң кеңседе сәл бөгеліп, маған: “Мұнда қанша істеп жүрсің? Оқуды қайдан бітірдің?” дегендей бірер сұрақ қойды да, қалалық партия комитетіне нұсқаушы керектігін айтты. Бірнеше күн өткенде мен нақ осы жұмысқа шақырылдым. Нұрсұлтан Әбіш­ұлының тікелей қол астында  жұмыс істедім. Көп ұзамай ол кісі қалаға екінші хатшылыққа сайланды. Бір күні мені кабинетіне шақырып: “Ана котельный, комму­наль­ный службаларды жө­нін біліп, дұрыс қарап жатқан ешкім жоқ. Осыларды сен басқарсаң қай­теді? Оқуын оқы­дың, энергетиксің, білесің ғой”, деп ұсыныс жа­сады. Сөйтіп үш жыл қаланың коммуналдық ша­руашылық бөлімінің меңгерушісі болып, қа­лалық қызмет салаларымен тығыз бай­ланысты жұмыс кезеңімді бастадым. Ал енді бұдан кейін­гі жыл­дар­да Теміртау қалалық атқару комитеті төраға­сының орынбасары, одан соң төраға қыз­метте­ріне ұсынылып, бекітілуімде де бұл кездегі Қара­ғанды облыстық партия комитетінің  өнер­кәсіп мә­селелері жөніндегі хатшысы Нұрсұл­тан Назар­баевтың тікелей ықпал-әсері болғаны анық. – Сөйтіп, ел Президентінің болашағын бастап берген Теміртаудың тізгінін қолға алған екенсіз ғой? – Қалай десеңіз де, ел қатарлы ғана қызмет істедік қой. Озған да жоқпыз, заман көшінен қалған да жоқпыз. Өмір заңы солай ғой. Ал енді сол Теміртаудың төрағасы қызметін бақандай сегіз жыл атқарыппын. Қала тіршілігін қамта­масыз ететін әртүрлі басқару құрылымда­рында, былайша айтқанда, қан жүгіртетін күретамыр­ларда барлығы 15 жылды тынымсыз еңбекпен өткеріппін. Әлбетте, осы жылдарда Теміртаудың толайым дамып көркеюіне мысқалдай да болса үлесімді қостым-ау деп айта алсам керек. Қа­ла­ның өнеркәсіп орындарының тұрақты жұмы­сын қамтамасыз ету мақсатында мұнда тұрғын үй, мектептер, ауруханалар, бала­бақшалар салу жөнінде сол кездің тұрғысынан алғандағы қиын міндеттер рет-ретімен шешімін тауып жатты. Негізгі әрі басым көңіл Елбасымыз болат балқытушы боп өзінің даңқты еңбек жолын бастаған Қарағанды металлургиялық комбина­тына, яғни Қазақстан Магниткасына бөлінді. – Сегіз жыл мэрліктен кейін тура сегіз жыл министр болған екенсіз... – Әділін айту керек, Нұрсұлтан Әбішұлы­ның бір тамаша адами қасиеті сол, бұрынғы көз көр­ген, сыннан өткен сенімді кадрларды әркез ұм­ыт­пай қолдап отырады. Жалғыз мен тара­бын­да ғана емес, мұның мысалдары жетерлік. “Жақ­сы­дан – шарапат” дегендей, сол қасиеттің сеп­тігі маған да тиді. Өзі республика Министр­лер Кеңесінің Төрағасы болып барғаннан кейін бі­раз­дасын телефон соғып, Совминнің бөлім мең­герушілігіне шақырды. Айтқан уәжі бір-ақ ауыз сөз: “Ол жерде қанша отыра бермексің? Сен мұн­да керексің”. “Қисынды сөзге қыңыр тоқта­мас” дегендей, тілектестік ұсынысты түп кө­тере қабыл алғаннан опық жеген жоқпын. 1984 жыл­дың аяғында Қазақ КСР Халыққа тұрмыс­тық қызмет көрсету министрі болып тағайындалдым. – Бұл жаңа жұмысты жатырқай қойған жоқ шығарсыз? – Тапсырған қандай жұмысты да қатырып орындайтын қып-қызыл коммунист кезіміз ғой. Бірақ ең ғажабы, күллі Кеңес Одағындағы ең жас, ең жігерлі Премьер-Министр Нұрекеңнің командасында болғаным, сенімін иеленгенім еді. Осы бір риясыз сенімді мен үнемі ақтауға тырысып баққанымды ол кісінің өзі де біледі. Алғаш министр етіп қойғанында да сенімінің үдесінен шықтым ғой деймін. Жаңа қызметке жаңа серпінмен кірістік. Республиканың барлық облыс орталықтарында көп салалы тұрмыстық қызмет үйлері, жиһаз жасау зауыттары, киімді химиялық тазалау, кілем тоқу, былғары өңдеу жөніндегі цехтар және басқа да кәсіпорындар салынды. Барлық аудан орталықтарында тоқыма-тігін цехтарымен, күрделі тұрмыстық техниканы жөндейтін шеберханалармен қоса аудандық тұрмыстық қызмет комбинаттары жұмыс істей бастады. Бұл игі істер көпшіліктің көңілінен шығып, сонымен бірге жер-жердегі халықты жұмыспен қамтудың жайын жақсарта түсті. – Иә, осындай игілікті істерден соң тәуелсіз Қазақстанның тұңғыш Еңбек министрі болып тағайындалғаныңызды білуші едік. Бір жағынан, бұл да бір құрмет емес пе? – Құрметтен бұрын жауапкершілік десеңші. Тоқсаныншы жылдардың басындағы белгілі қиындықтар жас мемлекетімізге оңай соққан жоқ. Соған қарамастан осы жылдарда Еңбек министрлігі халықты жұмыспен қамту және әлеуметтік қорғау мәселелерімен бел шеше, белсенді түрде шұғылданды. Парламентке еңбек заңнамасы (Еңбек кодексі), жұмыспен қамту, әлеуметтік қамсыздандыру және халықтың көші-қоны жөніндегі алғашқы заң жобалары енгізіліп, солардың бәрі қабылданды. Осы сияқты бастамаларымыз тәуелсіз Қазақстанның еңбек, көші-қон және әлеуметтік мәселелер жөніндегі қазіргі қалыптасқан ведомстволарын құруға негіз болып табылды. Тәуелсіздік алғаннан кейін Қазақстан Дү­ние­­жүзілік денсаулық сақтау ұйымы, ЮНЕСКО, ЮНИСЕФ сияқты халықаралық институттармен тығыз қарым-қатынас жасай бас­тады. Осы ретте, әлбетте, Халықаралық ең­бек ұйымы да нақ осы алдыңғы маңызды қатар­да тұрды. 1993 жылдың шілдесінде Қазақстан делегациясын бастап, алғаш рет Халықаралық еңбек ұйымының 80-ші сессиясына қатысуы­мыз естен кетпес тарихи оқиға болды. Ұйым­ның бас директоры А.Д.Хансен мырзаға Пре­зидент Н.Назарбаевтың хатын тапсырып, сессияда сөз сөйлеуім де шуақты әрі бақытты сәттердің санатында. – Қай тілде сөйледіңіз? – Ағылшыншаны еркін білгеніммен, әсіресе өзіміз үшін тарихи сессияда бастан-аяқ қазақша сөйледім. Ілеспе аударма кабиналарына сөзімнің ағылшын, француз, неміс, испан, қытай тілде­рін­дегі нұсқаларын беріп қойғанбыз. Орыс ті­ліне ондай құрмет берілмеген. Сөзімді: “Ең ал­ды­мен, мәртебелі сессияға Ассалаумағалейкум деп сәлем беруге рұқсат етіңіздер” деп баста­дым. Осы жағ­дайды ұнатып қалған Түркия мен араб елдерінің министрлері, елшілері маған ерекше ілтипат біл­дірді. Үзілісте қолымды алып құттық­тап, Кувейт, Иордания, Ливия, Марокко, Алжир, Сауд Арабиясы, Біріккен Араб Әмірлік­тері сияқты елдерден келген әріптестеріміз өз ел­шілік­теріндегі әрбір салтанатты қабылдаула­рынан қалдырмай, Құран, тәспих, басқа да қастерлі кәдесыйлар сыйлап, тіптен, үстіме шапан жауып құрметтеді. Өз тарапымнан мен де қарымта құрмет көрсетейін десем, ол кезде Женевада әлі біздің елшілігіміз жоқ. Сондықтан, Ресей елшісіне жағдайды айтып, көмектесуін өтіндім.  Ол: “Сіздің еліңізге және Мемлекет басшысы Нұр­сұлтан Назарбаевқа деген айрықша құрметім­нің белгісі ретінде өз елші­лігіміздің ғимаратында сіздің қабылдауыңызды бір тиын алмай тегін ұйымдастырып беремін”, деді. Солай етті де. Ол да бір өз еліміз үшін мерейленген күндер еді. Сөйтіп, Қазақстан Халықаралық еңбек ұйымының толық құқықты мүшесі атанды. Біз үшін бұл маңызды оқиға болды. Көп ұзамай Алматыға ұйымның мамандары келіп, жұмыс­пен қамтылмаған жұртты қайта оқыту, қайта мамандандыру және қайта даярлау жөніндегі қанатқақты бағдарламалар мен мультижоба­ларды ұйымдастыруда өз көмектерін көрсетті. Бұлар Қарағандыда, Шымкентте, Қызылорда, Орал және Алматы облыстарында іске қосылды. Соның көмегімен жұмыспен қамту, көші-қон және еңбек қауіпсіздігі жөніндегі қазіргі инсти­туттарымыздың негізі қаланды. Бұл орайдағы алғашқы қадамдар осылай жасалды. Алғаш рет біздің елімізде Халықаралық еңбек ұйымы негізгі конвенция­ларының ережелерін басшы­лыққа алу жайы Парламентте қарала бастады. – Отандас оралмандар көшін атамекенге алғаш бастаған да осы сіздің министрлік емес пе? – Иә, еліміз тәуелсіздік алғасын шетелдегі қандастарымыздың кейбір өкілдері ел басшылы­ғына: “Елге қайтсақ” деген арман аңсарлы тілектерін айтып кіре бастады. Осы мәселемен біз айналыстық. Сырттағы отандастарды елге көшіру жөнінде белсенді жұмыс жүргіздік. Ми­нистрлік құрамында 1992 жылдың қарашасында арнайы көші-қон департаментін құрдық. Мәселені зерттеп, істің нақты жай-күйін көзбен көріп қанығу мақсатында Елбасы тапсырмасы­мен жұмыс тобын бастап, Моңғолия, Қытай, Иран мен Түркия елдеріне өзім барып қайттым. Ондағы қандастарға егемен елдің сәлемін жеткізіп, үміт сәулесін себездеттік. Отанға деген сағынышты көз жастарының, елжіреген жүрек­терінің куәсі болып, өзіміздің де көңіліміз босаған сәттер аз емес. Бірақ қандастарды елге көшірудің қиындық, кедергілері де аз болмады. Жаңағы елдердің әр деңгейдегі басшыларымен әңгімелесіп, сол қиындықтарды жеңілдетудің, ше­шімін табудың жолдарын іздестірдік. Моң­ғолия президентімен, Түркияда Сүлеймен Деми­рел, Тансу Чилер сияқты үлкен қайраткер­лермен жүздесіп, түсіністік таптық. Елге қайтам деген отандастарды көшіруге әуе және темір жол көліктерін, автокеруендер ұйымдастыр­дық. Өзіміздің жергілікті басқару органдарымен де қандастарымызды қарсы алу, орналастыру, тұрмысын реттестіру жөнінде жұмыстар жүр­гіздік. Қайткенде де ұлы көштің ақ жолын ашып, бастап бергенімізді дәтке қуат ете ала­мыз. Бұл орайда арым таза, жүзім жарқын. – Прибалтика елдерінде елші болған кезде қалдырған ізіңіз бар болар? – Иә, екі жыл бедерінде ел Президенті жа­нын­дағы Бас бақылау инспекциясының төрағасы қызметін атқарғаннан кейін 1995 жылы Виль­нюсте (Литва) елшілік, ал Рига (Латвия) мен Тал­линде (Эстония) консулдық ашудың бақыты ма­ған бұйырды. Тәуелсіз елімнің осындағы Төтенше және өкілетті елшісі ретінде қазақстан­дық жүктерді Клайпеда, Вентспилс пен Таллин­дегі теңіз айлақтары арқылы тасымалдау мәселелерін ізерледім. Үш жылдай уақытта өзара тиімді эконо­микалық және мәдени ынтымақ­тастық жөніндегі көптеген құжаттарға қол қойылуы мәмілегерлік мерейімді өсірмеді деп айта алмаймын. – Өмір мәні жайында не айтасыз, Сәке? – Еліме қызмет еткенім, адал жүріп, ақ тұрғаным мен үшін өмірімнің басты мәні. Уақыт көшінен, замана үрдісінен қалып қой­мау­ға ұмтылдым. Жасымда бокспен шұғылдан­ға­ным, егделенгенде республика бокс феде­ра­циясының президенті болғаным, бертінде эко­номика ғылы­мынан кандидаттық диссертация қорғағаным сондықтан шығар. Зейнетке шық­қасын да қарап отырмай, “Қайнар” универ­си­тетінде ұстаздық етуім де өмірімді мағыналы ету тілегінен туса керек. Адамға тәннің бәрі маған тән. Ертеректе қы­зығушылықпен ағылшын, түрік тілдерін үйре­ніп алғанымның пайдасы та­лай тиді. Қазақ­шылығыма келер болсақ, Бұқар жырау бабамның аруағына бас ұрамын. Дом­быра шертіп, Қасым Аманжоловтың өлеңдерін, әндерін қоңырлатып айтқанды ұнатамын. Өзім әнші болмасам да, Ескендір Хасанғалиев және зайыбы Дарикомен отбасылық достығымды мақтан тұтамын. Темір­тау-Қарағандыдағы ескі достармен де, алыс жүр­ге­­німізге қарамай, ара­лас-құраласты үзген емес­пін. Жетпісімді Қара­ғандыда атап өтпекпін. Күні кеше ата-анамның бейітіне тәу еттім. Асыл жа­рым, жеңгең Бәтеш екеуміздің өрісімізді ұзартқан үш баламнан сүйген бес немеренің ата­сы­мын. Демек, өмір жалғасуда. Өмір мәні сол емес пе... – Әңгімеңізге рахмет. Әңгімелескен Қорғанбек АМАНЖОЛ.