Орталыққа ойлы сапар

Жастықтың жұлынқұрты Уақытпен үндес жақсы істің жақсы дәстүрлері де болады. Соның бірі – “Раздольный күзі”. Оны осыдан алты жыл бұрын ірге көтерген нашақорлыққа тәуелді адамдарды әлеуметтік-психоло­гиялық оңалту орталығына қаратып айтып отырмыз. “Раздольный күзі” оңайлықпен қалып­тасып, айшықты мерекеге айнала қоймағаны да рас. ІІМ Есірт­кі бизнесіне қарсы күрес комитетіне қарасты орталықты Көкшетау­дың іргесіндегі Раздоль­ный ауы­лына қоныс­тандыру туралы шешім қабыл­данғанда тұр­ғындардың өре түре­гелгені көз алдымызда. Оларды да түсінуге болатын шығар. Атының өзі қай-қайдағыны еске салатын нашақор­лық дегеніңіз кім-кімді де тіксінтіп тастай­тыны белгілі. Осы жерде орталық қызмет­керлерінің білік­тілігі мен білімпаздылығы анық байқалды. Кең­седе, мектеп пен мешіт­те де жиналыстар шақыры­лып, орталық “ашық есік” күнін өткізумен болды. Көп ұзамай көзқарас өзгеріп, ниет пен пейіл жарастығы орнықты. Бұл әрі керек, әрі күрделі жұмыстағы ең үлкен табыс еді. Орталықтың ресми ашы­луына алыс-жа­қыннан кісілер шақырылып, раздольный­лықтар мерекені тік тұрып өткізді. Сол күздің қабағы жылы еді, әлі жылы. Жыл сайынғы мерекеден қал­мауға тырысамыз. “Раздольный көктемі” мейрам ғана емес, орта­лық жұмысының жылдық қоры­тын­дысын шығаратын сынақ сана­лады. Әр жылдың өз ерекшелігі бар. Жетістік пен кемшілік таразы­ға салынып, пікірталас қызу өрбиді. Маған соңғы үш жылдан бері өт­кізіліп келе жатқан жиындар ұнай­ды. Өйт­кені, кейінгі басқосуларға ауыл тұрғындары­мен қатар, бұрын орталықтың шарапатын көрген азаматтар еліміздің әртарапынан құрметті қонақ ретінде шақыры­лады. Осы жолы “Сенім” деп аталатын орталықты ең қымбат үйі санайтын он бес азамат келген екен. Бәрімен қауышып аманда­сып, мәре-сәре болған тәтті күй. Бүгінгі мереке жергілікті “Раз­дольный” орта мектебінен бастал­ды. Салтанат залы­ның безендірілуі көз тартады. Айшықты жер­лерге ілінген плакаттардан күн күлімдеп тұр. Идея өзгерген. Қорқынышты сұлбалар, ине мен шалғы ұстаған әзірейіл көрінбейді. Сахналық көріністер, арнайы кинофильм терең ойға қалдырады. Қойылым­ның кейіпкерлері қазір орталықта жүргендер мен оның бұрынғы тәлімгерлері болғандығы, олардың бастан кешкен оқиғалары шынайы бейнеленуі жұртшылыққа ерекше әсер етті. Дөңгелек үстел басындағы әңгі­ме риясыз көңілмен, барынша ашық жағдайда өрбуде. Бұрындары үрпиіп отыратын балалардың бел­сен­ділігі қайран қалдырар­лықтай. Олар­дың сауал сараптаудағы терең­дігіне, тағдыр тауқыметіне түс­кендердің жүрегіне жара салмауға тырысқанына, ендігәрі ешкімнің адаспауына тілектестігіне, өздерінің де жаман ғадеттен аулақ болуды ман­сұқ санай­тындығына риза болдық. Оңалту орталығының медици­на­лық қызметкері Жанна Бөл­тенова, директордың орынбасары Әсел Есенаманова, мәдени-тәрбие­лік жұмыстарды ұйымдастырушы Ольга Мишарина, өндіріс шебері Болат Бек­теміров есірткіге тәуел­діліктің жан мен тән­ге қатысты зардаптары жайында байыпты баяндады. Мұндай кездесулер биыл Күсеп, Алексеев орта мектептерінде де өткізіліп, психологтар Зара Әлі­бекова, Людмила Дол­ганова ашық сабақтар ұйымдастырыпты. Кез­десу­лерде “Нұр Отан” ХДП жастар қа­наты­ның белсенділері “Есірткіге тосқауыл”, “Саламатты ғұмыр” акцияларын өткізген. Мұны бүгінгі шараға қатысқан об­лыстық нарко­логиялық диспан­сердің бас дәрігері Сәкен Кәп­кенов, облыстық ішкі істер депар­таментінің басқарма бастығы Қанат Нұрмағанбетов, облыстық білім басқар­масының бас маманы Жұл­дыз Елубаева қолдап, оны әлеумет­тік жаңа жобалармен жалғастыру қажеттігін айтты. Республикамыздағы бірегей орта­лықтың директоры Кенжеболат Абдрахманов “Ашық есік күні” аясында жұртшылықты мемлекет­тік мекеменің сан қырлы жұмысы­мен та­ныс­­тырып, алған асу, алдағы мақсат жөнін­де әңгімеледі. Мұн­дағы оңалту бағдарламасы “Қазақ­стан Республикасының 2006-2014 жыл­­дарға арналған нашақорлық және есірт­кі бизнесіне қарсы күрес стратегия­сының” талаптарына не­гіз­д­елген. Іске басшылық етіп алын­ған 7 бағыттың міндетті түрде жүзеге асырылуы мекеменің 27 қыз­мет­­­кері­нің ғана емес, осында қабылданған қыз-жі­гіт­тердің де ортақ жауапкершілігін күшей­теді. Еріктілік, өзін-өзі басқару, қыз­мет көрсету, өзара ынтымақ пен көмек, пси­хо­терапиялық және еңбекке тарту процес­тері­не белсенді қатысу, есірткіге тәуелділік­тен құ­тылуға тырысу талаптары қатаң сақ­талуға тиісті. Мұның айтарлықтай қай­тары­­мы бар­лығы көрініп тұр. Өткен алты жылда 18 бен 45 жас ара­лы­ғындағы 314 адам орта­лықтың құзырында болса, соның 65-і тұрақ­ты ре­мис­­сияда, яғни есірткі қолдан­байтын­дар са­на­тына жатқызылған. Ал, қазір осында тұ­рып жатқан 29 азаматтың бола­шаққа сені­мі зор деп айтуға бола­ды. Орта­лықтың “Се­нім” деп ата­луы да көп жайлар­ды аңғартқандай. Біз қос қабатты ғимараттағы мұнтаздай жатын бөлмелерін, пси­хо­логиялық каби­неттерді, компью­тер сыныбын, трена­жер залын, мәдени шаралар отауын, кітап­хананы, асхананы, тұрмыстық бөл­мелерді аралап көрдік. Бірыңғай телефондық кеңес бөлмесінің жұ­мы­­сында тыным жоқ. Ондағы тегін байланыс жүйесі еліміздің кез кел­ген қаласымен хабарласуға мүм­кін­дік береді. ЖиҺаз және тігін цех­тары жаңа құралдар­мен, қажетті материалдық жабдықтармен қам­­тамасыз етілген. Орталыққа қажетті зат­тардың барлығы дерлік ос­ында дайындалған әрі тап­сы­рыстар бо­йын­ша өнімдер шығары­лады. Атал­ған цехтарда кәсіби біліктілігін жетілдіргендерге арнайы куәлік пен серти­фикат тапсырылады екен. Бұл ертеңгі күні жұмысқа орналасу мәселесін жеңілдететіні белгілі. Сондай-ақ, биыл бау-бақшадан да тәп-тәуір өнім жиналыпты. Дәстүрлі мерекеде орталық­тың бүгінгі және бұрынғы түлектерінің қатысуымен спорттық, мәдени шаралар тартысты өтті. Әсіресе, “Сырласу кешінің” тағылымы мол болғандығын айтуымыз керек. Өксікті өкініш пен қайта оянған үміт жырларына сіздер де құлақ түріңіздер, ағайын. Виталий (қарағандылық): – Мен 30 жастамын, соның 16 жы­лында есірткінің құрсауындамын. Отбасымнан, үйімнен, жұмысым­нан айырылдым. Қымбат көлігім де бар еді. Ем іздеп бармаған жерім қалмады. “Сенімде” өткізген 8 ай үміт сәулесін себезгілетті. Екі рет демалыста болып келдім. Ата-анам­ның, достарымның маған деген көзқарасы өзгергеніне қуандым. Ольга (петропавлдық, 33 жаста): – Өзім медицина қызметкері болсам да айналам­ның әумесер ық­палынан шыға алмадым. Тауқымет­тен шаршадым. Ұлымның “не мен, не есірткі” деген сөзі санамды шайқал­тып жіберді. Орталықта жүргеніме 4 айдан асты. Қоғамның тең құқылы азаматы ретінде өмір сүрудің қандай бақыт екенін енді сезінгендеймін. Нұртай(теміртаулық): – Орта­лық­қа қонақ ретінде келіп отыр­ғаныма қуаныш­тымын. Бизнес саласындағы бұрынғы жұ­мы­сыма қайта орналастым. Үйленіп, шаңы­рақ құрдым. Алтын уақы­тымды зая жібер­геніме өкінемін. Мен жаңағы Виталийді демалысқа барғанда осында ертіп келіп едім. Одан жақсы жігіт шығатынына сенемін. Володя (алматылық): – “Сенім­ге”, директорымыз Кенжеболат Шайкеновичке мың алғыс айта­мын. Мен екі жыл қатарынан “қо­нақ” болып келіп отырмын. Сіз­дер де осынау құрметті сапқа қосылы­ңыздар, бауырлар. Есірт­кіден ем­делу өте қиын. Уақытты өткізбеңіз­дер. Мақсат қойыңыздар, табанды­лық, ішкі күрес қана нәти­же бере­тінін біліңіздер. Орта­лыққа ойлы сапар бастаған­дарыңызға сенемін. Дірілдеп шыққан дауыстар. Жарқылдап шыққан дауыстар. Арада әрі жақын, әрі алыс, көрінбейтін шымылдық тұр... Бақберген АМАЛБЕК, Ақмола облысы, Зеренді ауданы.