Жауапкершілік жан-жақты болуы тиіс

“ҚазМұнайГаз” БӨ” АҚ ұжымдық еңбек шарт шеңберінде ғана емес, сондай-ақ әріптестік бағдарламалар негізінде де тиімді әлеуметтік саясат жүргізіп келеді. 2007 жылдан бастап “ҚазМұнайГаз” БӨ” АҚ Қазақстанда ұжымдық еңбек шартын жасаған, яғни өз қызметкерлеріне әлеуметтік қауіпсіздіктің жоғары дәрежесін қамтамасыз еткен алғашқы компаниялардың бірі болып табылады. Бір жылдан кейін бұл құжат “Парыз” бизнес әлеуметтік жауапкершілігі байқауының қорытындысы бойынша республикада үздік деп танылды. “ҚазМұнайГаз” БӨ” жұмысының мақсаты – тек өзінің жұ­мыс­керлеріне ғана емес, сонымен бірге олардың отбасыларына да қо­лайлы әлеуметтік ахуал орнатып, еңбек етіп, өмір сүрулеріне жай­лы жағдай жасау еді. Міне, сондықтан да қазіргі таңда ұж­ым­дық еңбек шартына толықтыру мен өзгеріс енгізу пысық­та­луда. Онда компанияның өндірістік филиалдарын, жұмыскерлерін және олардың отбасыларын емдеуге жұмсалатын шығыстарды, жәрдемақы мен өтемақы төлеу бөлігіндегі жағдайды жақсарту, еңбек жағдайының сапасын арттыру көзделген. Кепілдіктер мен жеңілдіктер “ҚазМұнайГаз БӨ” ұжымдық еңбек шартында көрсетілген бар­лық жеңілдіктер мен кепілдіктерді қарастыратын қызмет көрсетулерді қатаң сақтайды. Оның ішінде еңбек ақыны төлеудің түрі мен көлемі, өтемақы төлеу мен материалдық көмек, жұмыс уақытының нормасы мен демалыс кезеңі де бар. Оған қоса компания халықаралық стан­дарттарға сәйкес жұмыскерлерінің еңбек жағдайына үнемі мониторинг жүргізіп отырады. Сондай-ақ, тре­нинг­тер өткізеді, жұмыс орында­рын­да жан-жақты қауіпсіздікті қам­та­масыз етуге бағытталған жаңа тех­­никалық шешімдер енгізіп отырады. Ұжымдық еңбек шартына түзе­тулер енгізу бойынша келіссөздер жүргізу үдерісі еліміздің қалыптас­қан заңдық талаптарға қатаң сәй­кестендіріле отырып жүргізілуде. Екі тарап, яғни өндірістік фи­лиал­дардың жұмыс берушілері мен жұ­мысшының мүдделерін қорғайтын кәсіподақтар өз ұсыныстарын ай­тып, оны осы жобаға енгізуге мүм­кіндіктері бар. Кейін бұл ұсыныс­тар арнайы құрылған жұмыс топ­тарының отырыстарында талқы­ла­нады. Келіссөз жүргізуші екі та­рапты да қанағаттандыратын ортақ келісімге келген соң өзгерістер жо­басы зерттеуге және талқылау үшін еңбек ұжымдарына ұсынылады. Осылайша, “ҚазМұнайГаз” БӨ” өн­дірістік филиалдарының жұмыс­керлеріне өздерінің ұжымдық еңбек шарттарында көрсетілген еңбек жағдайын жақсартуға мүмкіндік алады. Оның үстіне бұл үдерістер құқық шеңберінде, еңбекке бай­ла­нысты дау-дамайға ұрынбай және еңбек тәртібін бұзбай-ақ өткізіледі. Еңбек өнімділігін арттырудың ма­ңызды аспектілерінің бірі жұмыс­шы­лардың қажеттіліктеріне жауап беретін дұрыс еңбек жағдайын қа­лыптастыру және соған жағдай жа­сау деп түйіндейді компания бас­шы­лығы. Осы орайда “Қаз­Мұ­най­­Газ” БӨ” “Өзенмұнайгаз” өнді­ріс­тік филиалы құрылымдық бөлім­ше­сінің 2009-2012 жылдарға арнал­ған әлеуметтік-тұрмыстық жағдай­ын жақсарту бағдарламасын әзір­леді. Бұл үшін тек ағымдағы жылға осы мақсаттар үшін 1 600 млн. тең­ге көлемінде қаржы қарастырылған. Бұл қаражат топтық орнату құру жұмыстарында еңбек ететін опе­ра­торларға модульды блок сатып алу­ға және орнатуға, құрылымдық бө­лімшелер қызметкерлеріне арнап шаруашылық-тұрмыстық блок­та­рын, жаңа асханалар құрылысын салуға жұмсалады. Медициналық қосындар салынуда. Жедел жәрдем көрсету үшін автокөліктер мен ыс­тық тамақ жеткізетін арнайы мә­ши­нелер сатып алынды. Жұмыс­кер­лер­ді тасымалдайтын автобус пар­кі жа­ңартылды. “Өзенмұнай­газ­дан” өзге компания жыл сайын “Ембі­мұ­найгаз” (ЕМГ) өндірістік филиа­лы­ның құрылымдық бөлім­шеле­рінің әлеуметтік-тұрмыстық жағ­дайын жақсартуға да қаржы бө­леді. 2009-2010 жылдарға арналған шығыс бюджетіне сәйкес мұнай өндірісі ке­шеніндегі қолданыстағы жатақха­на­лар мен асханаларды жөндеуге және тұрмыстық құрал-жабдықтарды ауыстыру үшін, Доссор кентіндегі денешынықтыру және сауықтыру кешенін қайта жа­сақтауға, сондай-ақ сегіз жедел жәр­­дем көлігін сатып алуға, Кен­­бай ауысымдық ауылында спорт кешені құрылысын салуға 700 млн. теңге бөлінген. Қай жерде тұрсақ, сол жерге көмектесеміз “ҚазМұнайГаз” БӨ” тек ұжым­дық еңбек шарты шеңберінде ғана емес, оған қоса жер қойнауын пай­далануға және демеушілік жасауға байланысты әріптестік бағдарла­ма­лар бойынша шартқа сәйкес тиімді әлеуметтік саясат жүргізеді. Бұл мақ­сатта компания жыл сайын өн­дірістік қызмет жүргізілетін аймақ­тарда тұратын тұрғындардың өмір сүру деңгейін көтеруге қомақты қаржы бө­ліп отырады. Мысалы, 2008 жыл­дан бастап “ҚазМұнай­Газ” БӨ” жыл сайын Жаңаөзен қаласы мен Қарақия ауданының әлеуметтік ин­фрақұрылымын дамыту бағдар­ла­ма­сына сәйкес 900 млн.теңге бөл­­ді. Оның үстіне компания мен Маң­ғыстау облысы әкімдігі аймақ­тың әлеуметтік жобаларын қар­жы­лан­дыруға қосымша меморандум жа­сады. Бұған сәйкес шартта көр­сетілген міндеттемелерден өзге ком­­пания қаланың 2009-2010 жыл­ғы басқа да қажеттіліктеріне 970 млн.теңге аударды. Бұл қаржыға Жаңаөзенде 1000 әлеуметтік жұмыс орны ашылып, 200 пәтерлі комму­налдық тұрғын үй құрылысы са­лын­ды, “Төңірекшің” мекенінде қо­салқы шаруашылық жүргізу кө­ле­мі 500 гектарға ұлғайды. Бала­лар­ға да ерекше назар аударылды: 63 аулада кіші сәулеттік нысандары бар ойын алаңқайы, қаладағы 10 орта мектепте спорт алаңдары пай­­да­лануға берілген. Ұлы Отан со­ғы­сы ардагерлерін және тұрғындар­дың әлеуметтік әлсіз топтарының коммуналдық шығындары компа­ния есебінен төленеді. 2012 жылға дейін Жаңаөзенде сметалық құны 1,3 млрд.теңге тұратын 300 орын­дық стационарлық емдеу-мед­и­ци­налық мекемесін салу жоспарла­ну­да. Осы жылға дейін құны 250 млн. теңгеден асатын 250 орындық ба­ла­лар сауықтыру лагері салынып, “Кендірлі” демалыс аймағындағы жатын корпустарының бірі меди­ци­налық оңалту орталығына айнал­ды­рылмақ. Мұның бәрі мұнай­шы­лар мен олардың отбасы мүше­ле­рі­нің игілігіне қызмет істейтін бо­лады. Аумақта бұрыннан бар әлеу­­меттік саладағы нысандарды қай­та­дан жарақтап, толыққанды жөндеу міндеті тұр. Бұл мақсат – 1,2 млрд. теңгені қажет етеді. “ҚМГ” БӨ-нің” Атырау облы­сы бойынша әлеуметтік инфра­құ­рылымды дамытуды қолдауға бө­летін қаржы шығыстары өсе түсуде. Компания 2009 жылғы шартта көз­делген 271,5 млн.теңгені толық өте­ді. Бұл қаржы Исатай ауданы, Гран кентіндегі 220 оқушыға арналған мек­теп құрылысына жұмсалды, со­нымен қатар Мақат ауданындағы Ма­қат кентіндегі сумен жабдықтау ны­сандарын салуға, жөндеу жүр­гі­зу­­ге бөлініп, өзге де жобалар іске асты. Бұлардан басқа, “ҚМГ” БӨ” өт­кен жылы Атырау облысы әкім­дігімен бірлескен әлеуметтік әріп­тес­тік бағдарламасы бойынша бөл­ген 165,5 млн. теңгеге Аққыстау ауы­лында денешынықтыру-сауық­ты­ру кешенінің құрылысы аяқта­лу­да, ойын алаңқайы абаттандырып, шағын сәулеттік нысандар орна­тыл­ды. “Мұнайшы” ауылының ша­ғын ауданда орналасқан жылу орта­лығына жөндеу жұмыстары жүр­гі­зілді. Мақат ауылындағы мектеп жасына дейінгі балалар мекемесі үшін тегін берілген “Мақат­мұ­най­газ” ҰМДБ-ның бұрынғы әкім­ші­­л­ік ғимаратына жөндеу басталып, Байшонас ауылындағы жылу орта­лығының жабдығы мен инженерлік желілері жөндеуден өткізілді. Ағымдағы жылы Исатай ауда­нын­дағы Аққыстау­ Балғымбаев ав­то­жолын қайта жөндеуге, Сағыз ауы­­лындағы 140 орындық балалар бақ­­шасының және Қызылқоға ау­да­нындағы Мұқыр ауылының мә­де­ниет үйінің құрылыстары мен өз­ге де әлеуметтік жобаларға компа­ния шарт шеңберінде 276 млн.теңге қаражат аударды. Шарттан басқа, Атырау облысындағы Мақат, Қы­зыл­қоға, Жылыой, Махамбет ау­дан­дарындағы әлеуметтік жо­ба­ларға “ҚМГ” БӨ” бюджетінен 420 млн.теңге бөлінді. Мысалы Ком­со­мол, Қошқар, Бекбике ауылдары тұр­ғындарын көшіруге 200 млн. тең­ге көлемінде қаражат қарасты­рыл­ды. Бұл аудандарда әлеуметтік инфрақұрылымның толыққанды жөндеуден өткізуді талап ететін ны­сандары қайта жаңғыртылған бо­лады. Мақат ауданында туберкулез ауруы ауруханасының емделуші­ле­рі­не арнап оңалту орталығы ашы­ла­ды, ал Миялы ауылында қолда­нысқа 2011 жылы енгізілетін дене­шынықтыру-сауықтыру кешенінің жобасы жасалып, құрылысы бас­тал­ды. “ҚМГ” ҰК-тың еншілес кә­сіп­орны Мақат ауданына қарасты Бай­шонас және Ескене ауылда­рын­­­дағы коммуналдық кәсіпорын­дарды тұрғын үйлерді жылыту үшін отын­дық мұнаймен қамтамасыз етіп отыруды жалғастырмақ. Осылайша компания Атырау об­­­лысы бойынша 2004-2009 жыл­дар аралығында демеушілік көмек көрсету үшін әлеуметтік жобаларды жүзеге асыруға 3,8 млрд.теңгеден аса сомада қаржы аударған екен. Қамқорлықты мұрат тұтып “ҚМГ” БӨ” “Ақбота” балалар үйі­не, мүгедек балалар үйіне, мү­гедек аналар қоғамына, мүгедектер және зағип жандар қоғамдарына, көп балалы және Атырау облы­сы­ның аз қамтылған отбасыларына, спорт ұйымдарына жыл сайын де­меушілік және қайырымдылық кө­мек көрсетеді, сондай-ақ ҰОС ар­да­герлері мен тыл еңбеккерлеріне материалдық көмек береді. Өткен жылы бұл мақсатқа 119 млн. теңге жұмсалса, биылғы жылы 125 млн. теңге бөлінеді деп жоспарлануда. Әлеуметтік қолдау бағдарламасы шеңберінде зейнеткерлер де қам­қор­лықтан тыс қалған жоқ. Ком­па­нияның қарауындағы 4 мыңнан ас­там адам ай сайын зейнет­ақы­ла­ры­на­ қосымша өтемақы алып оты­ра­ды. Ал жылыту үшін үйлеріне кө­мір түсі­ріледі. Мереке мен мерей­той­ларда ма­териалдық көмек көр­се­тіледі. Оның ішіне санаторийде тегін ем қа­былдау, дәрі-дәрмек алу, республи­калық басылымдарға жыл­дық жазылу кіреді. “ҚМГ” ӨБ” өскелең жас қа­зақ­стандықтарды да назардан тыс қал­дырмайды. Мұнайшылардың ба­ла­ла­ры компания есебінен Қазақстан, Ресей, Украинаның жазғы лагер­ь­ле­рі мен емдік сауықтыру орынд­а­ры­на демалуға жыл сайын жіберіліп оты­рады. Сондай-ақ компания Аты­раудағы “Ақбота” балалар үйі мен Жаңаөзен қаласындағы об­лыс­тық балалар үйінің тәр­бие­ле­ну­шілерінің жазғы демалысын Қа­зақ­стан санаторийлері мен лагер­ьлер­ін­де өткізуді қаржыландыруды өз мін­­детіне алды. “Жетім көрсең же­бей жүр” деген қанатты сөз осы­лар­ға арналып айтылғандай. Мұн­дай қамқорлықты “ҚазМұнайГаз” БӨ” одан әрі жалғастыра бермек. Марат БИМАХАНОВ.