Осы күні жаңа да жақсы, көрікті жайлардан үй алуды армандамайтын адам жоқ шығар. Үйі жоғы да, тіпті, үйі бары да. Баласына, немересіне, ауылдан келтірген ата-анасына. Осындай жақын жандар кім-кімде де жетіп артылады. Қалай десек те, үй алсам деген әдемі де ізгі арманның еш әбестігі жоқ. Міне, осындай әдемі армандарды Альянс Банкі әркез қолдайды, үй-жай аламын деушілерге көмектеседі. Сол үшін де қазір ол ипотекалық несиелеудің үш бірдей бағдарламасын іске асыруда. Біз енді осылардың әрқайсысына жеке-жеке тоқталғанымыз жөн болар.
Соның біріншісі – несие мерзімі 37 айдан 240 айға дейін берілетін Альянскредит ипотека бағдарламасы. Қарыз сомасы – 1 100 000 және 30 000 000 теңге аралығында. Қарыз алушының табыстары толық расталған жағдайда сатып алынатын жылжымайтын мүлік құнының 90 пайызына дейін, ішінара расталған кезде – 50 пайызына дейін қаражат берілмек. Яғни бастапқы жарна да табыстың толық немесе ішінара расталғандығына орай, тиісінше, сатып алынатын жылжымайтын мүлік құнының 10 және 50 пайызы мөлшерінде төленбек.
Мөлшерлеме 13 жылдық пайыз көлемінде белгіленген. Жылдық тиімді мөлшерлеме жайына келер болсақ, ол жаңа клиенттер үшін: бастапқы жарна 30 пайыз және одан жоғары төленген жағдайда – 14,18 жылдық пайыз, бастапқы жарна 10-нан 30 пайызға дейін болған жағдайда – 14,37 жылдық пайыз түрінде айқындалған. Ал, Банктің жалақы жобасына қатысушылар, Банк әріптестеріне қарасты Жинақтау зейнетақы қорларының салымшылары және бюджеттік ұйымдар қызметкерлері үшін жылдық тиімді мөлшерлеме 13,99 жылдық пайыз деңгейінде белгіленген. Осы арада түсіндіре кетсек, жылдық тиімді мөлшерлеме дегеніміз – салыстырмалы түрде анық есептеліп шығарылған, тиімді, жылдық пайыздық сыйақы мөлшерлемесі.
Кепілдік көппәтерлі тұрғын үйдегі пәтермен, қасында жер телімі бар тұрғын үймен қамтамасыз етіле алады. Несиені ұйымдастырғаны үшін алынатын комиссия жөнінде де жалпы талаптардың орындалуына қарай және тиісті әлеуметтік топтар тарапында жеңілдіктер қарастырылған. Қолма-қол ақша алғаны үшін комиссия көзделмеген. Төлем қабілеттілігін анықтау мақсатында табыстың ішінара немесе толық расталуы талап етіледі. Несие алу үшін ұсынылатын құжаттар пакеті барынша оңтайландырылған.
Екінші айтайық дегеніміз, Альянс Банкі Алматы қаласындағы “Ақкент” тұрғын үй кешенінен жеңілдетілген арнайы шарттармен пәтер алуға арналған ипотекалық несиелеу бағдарламасын ашты. Ең әуелі, бұл жерде жойдасыз көп құжаттар жинап әуре-машақатқа түспейсіз. Бастапқы жарна жылжымайтын мүлік құнының 10 пайызы көлемінде ғана төленеді. Берілетін несие сомасы қажеттілік пен қалауыңызға қарай – 30 000 000 теңгеге дейін. Сыйақы мөлшерлемесі – 10 жылдық пайыз деңгейінде ғана. Соған орай жылдық тиімділік мөлшерлемесі 10,62 пайыз болып белгіленуі де құба-құп. Кепілдік қамтамасыз етуге пәтер немесе қасында жері бар жай үй де әбден жарап тұрған көрінеді. Ендеше, мерзімі 20 жылға созылатын мұндай тиімді несиеден құр қалмай, армандай “Ақкенттен” үй алғанның өзі жақсы-ау.
Аталмыш несиенің артықшылықтарын одан әрі тізбелеп айтар болсақ, алты ай өткеннен кейін ешқандай айыппұлсыз, қарызды мерзімінен бұрын өтеп тастауға рұқсат етіледі. Жалпы, қарызды өтеу ай сайын, аннуитет немесе тең үлестер арқылы жүргізіледі. Қарыз беруді ұйымдастырғаны үшін комиссия несие сомасының 1 пайызы мөлшерінде белгіленген.
Біздің үшінші тоқталайық деп отырғанымыз – Альянс Банкінің Альянскредит ипотека-2 несиелеу бағдарламасы. Бұл бағдарлама да қадари-халінше клиент мүддесін көздеуге ұмтылған. Айталық, бастапқы жарна сатып алынатын жылжымайтын мүліктің құнына шаққанда 15 пайыз деңгейінен аспайды. Ал, бастапқы жарнаны төлеу мүмкіндігі болмай, қиналған жағдайда, бұл тығырықтан да шығатын жол бар. Яғни, мұндай қиыншылық орын ала қалса, қосымша кепілзат ретінде өтімді баспаналық жылжымайтын мүлікті ұсынуға рұқсат етіледі.
Әлбетте, несие алушының төлем қабілеттілігі мұқият тексеріледі. Жылжымайтын мүлік құнының 15 пайызы мөлшерінде бастапқы жарна төленген жағдайда оның табыстарының толық расталып куәландырылуы талап етіледі. Нақ осы бастапқы жарна жаңағы айтқанның 50 пайызынан бастап жоғарырақ төленсе, табыстарды ішінара растаса да бола береді. Ал енді бастапқы жарна жылжымайтын мүлік құнының 70 пайызын құраса немесе одан жоғары болса, клиенттің төлем қабілеттілігіне анкеталық сауалнама мәліметтеріне сәйкес, соған қарап-ақ сенім артылуы мүмкін.
Атап айтарлық тағы бір жай, 20 жыл деп белгіленген несие мерзімі де банк қызметін пайдаланушы көпшілік тілегінің үдесінен шығары сөзсіз. Берілетін несие сомасы да қомақты деп айта аламыз. 30 миллион теңгеге дейінгі қаржымен ойға алған біраз істің басын қайыруға әбден болады емес пе. Енді дәл осы арада пайыздық мөлшерлемені тілге тиек етер болсақ, сыйақы ставкасы қарыз 1-7 жыл мерзімге берілген жағдайда – 14,5 пайыз, 7-15 жыл мерзімге берілген жағдайда – 15,5 пайыз, ал 15-20 жылдық мерзім үшін 16,5 пайыз болып бекітілген.
Несие алған кездегі назар аударарлық маңызды көрсеткіштердің бірі жылдық тиімді мөлшерлеме болып табылады. Олай болса, Альянс Банкінің осынау өз бағдарламасы бойынша жылдық тиімді мөлшерлеме 7 жылға дейінгі қарыз мерзімінде – 15,68 пайыз, 15 жылға дейінгі қарыз мерзімінде – 16,76 пайыз, ал 15-тен 20 жылға дейінгі қарыз мерзімі үшін – 17,91 пайыз болып айқындалғанын алға тартамыз.
Кепілдік қамтамасыз етуге көппәтерлі тұрғын үйдегі сатып алынып жатқан немесе бұрыннан бар пәтер, айнала-төңірегіндегі жер телімімен бірге сатып алынып жатқан немесе бұрыннан бар тұрғын үй-жай жатқызылады. Осы орайда сондай-ақ (бар болған жағдайда) бастапқы жарна ретінде ұсынылған өтімді баспаналық жылжымайтын мүлік түріндегі қосымша кепілзат та қамтамасыз ету құралы бола алады.
Аталмыш бағдарлама бойынша алған несиені ешқандай айыппұлсыз, кез-келген уақытта өтеуге рұқсат етіледі. Қарызды қайтару ай сайын, аннуитет немесе тең үлестер арқылы іске асырылады.
Қарызды ұйымдастырғаны үшін алынатын комиссияның да жай-жапсарын клиенттің біліп жүргені абзал. Осы орайда бастапқы жарна 15-тен 30 пайызға дейін болғанда комиссия жалпы несие сомасының 3 пайызы, бастапқы жарна 30-дан 50 пайызға дейінгі аралықты қамтығанда – 2,5 пайыз, ал бастапқы жарна 50 пайыз және одан жоғары болғанда – 2 пайыз деңгейінде белгіленген. Бұл ретте Альянс Банкінің жалақы жобасына қатысушылар, Альянс Банкі қызметкерлері мен әріптес-клиенттері, бюджеттік ұйымдар қызметкерлері тиесілі артықшылықтарды пайдаланады. Олар үшін әр уақыт комиссия төлемі 1 пайыздық мөлшерден ауытқымайды.
Осы бағдарлама бойынша ипотекалық несие алуға талаптанушылар құжаттар пакетін дайындап өткізген кезде де қиындық көрмесі анық. Әлбетте, табысты ішінара растаған жағдайда қосымша құжаттар пакеті талап етілетінін ескертеміз. Сондай-ақ несие беру үшін Банк талабымен кейбір басқа құжаттар сұралуы мүмкін.
Альянс Банкі ұсынатын осындай тиімді бағдарламалары арқылы азаматтарымыз армандаған үйіне бүгінде-ақ қол жеткізіп жүр.
Қорғанбек АМАНЖОЛ.