Әкелі-балалы адамдарға бірге әрі бірдей құрмет көрсетіліп, тұрған үйлеріне Алматы қаласы әкімінің қаулысы бойынша ескерткіш-тақта орнатылуы тым сирек кездесетін бірегей құбылыс. Олай болса, тәуелсіз Қазақстан тарихында осылай ардақталу құрметіне тұңғыш рет әкелі-балалы Шаймерденовтер ие болды десек, қателесе қоймаспыз. Бұл әулет қазаққа Сафуан ағадай өзгеше тұрпатты, ер мінезді, сырлы суреткер жазушыны және көгалды хоккейде ұлттық спорттың абыройын асырып, 10 дүркін КСРО чемпионы болған, менің Саян құрдасымдай саңлақты сыйлады. Бірі әдебиетте, екіншісі спортта көрнекті де өрнекті із қалдырды. Әке мен балаға ортақ тағы бір қасиет азаматтық рухтарының биіктігі болатын.
Бапкер ретінде де талай биікті бағындырып, ұлттық әйелдер құрамасын жаттықтырып жүрген, алдына көп арман-мақсаттар қойған Саянынан 49 жасында айрылғанда Сафуан аға қатты қайғыдан құлап түсіп оңалмаған-ды, сүйікті ұлы Мағауиясынан айрылған ұлы Абайша күңіренген-ді. Бауыр еті баласы мен асыл жарының бірінен соң бірі келген қазасын Бағдат апа айнымас ана жүрегінің қайсарлығымен көтере білді. Орнында бар оңалардың үлгісін танытты. Екі бірдей қимас жанға ескерткіш-тақта ашылып қастерленуінің негізгі ұйытқысы, арттағы іздеушісі де болған осы Бағдат апаның міне, көңілі жұбаныш тапқан бүгінгі сүйінішті күнге де жеткеніне біз тәнті болдық. Ананың қайсар рухы алдында басымызды идік. Аға шығармаларының бесінші томын шығаруға талпынған жанкешті әрекеттеріне сүйсіндік.
Халық жазушысы Сафуан Шаймерденов қазақ әдебиетіне тыңнан түрен салғандай соқталы дүниелер бергені мәлім. Әуелгі аты “Болашаққа жол”, кейін “Инеш” аталған романы кезінде көпшілік қауымның қолдан түсірмейтін сүйікті шығармасына айналды, мыңдаған жастардың болашағына жол салған өмірлі туынды болды. Әуезов аманат арқалатқан, үміт артқан дарынды жас қаламгерлер қатарынан Сафуан Шаймерденов те табылғаны әмбеге аян. Одан кейінгі биік мәдениетті, мінсіз мәнерлі повестер сериясы, әдебиет мүддесіне адалдығы ұлы ұстаз үміті ақталғанын айғақтайды. Рабиндранат Тагор мен Лев Толстой сынды алыптардың шығармаларын қазақшалап, тәржіме өнерінде өнеге көрсетті. “Ағалардың алақаны” және “Әдеби толқындар” кітаптары үшін еліміздің Абай атындағы Мемлекеттік сыйлығын алды.
Әрқашан сардардай сарқылдайтын Сафекеңді сағынған қауым әсіресе, оның азаматтық ерліктерін, турашылдығы мен батырлық мәрт мінездерін, қазақтың тілі мен ділі үшін жан сала күрескенін, Желтоқсан оқиғасы кезінде жастарымызды жалтақтамай қорғағанын жиі еске алады. “Қараңғы үйден қара мысық іздеуге болмайды, қазақтай халықтан ұлтшылдық іздеуге болмайды!” деп Колбиннің алдында қасқайып сөйлегені әлі де көп адамның көз алдында. Қазақ поэзиясының тағы бір саңлағы Сырбай Мәуленов көшесіндегі үйінде ескерткіш-тақта ашылуының салтанат-рәсімінде сөз сөйлеген Қазақстан Жазушылар одағы басқармасының төрағасы, ақын Нұрлан Оразалин, әдебиет зерттеуші ғалым Жұмағали Ысмағұлов, жазушы Қалихан Ысқақ, ақын Мұхтар Шаханов Сафуан Шаймерденовтің жазушылық өзгеше сыр-сипатына, әдеби толқындар арасындағы алтын арқаудай дәнекершілдігіне, адамгершілік ізгілікті қасиеттеріне, ұлт мүддесінен айнымас адалдығына кеңінен тоқталып, хас қаламгер, қайсар жазушы, асыл аға жайында сағынышқа, ілтипат-ізетке толы әдемі естеліктер толғады. Ескерткіш-тақта ашылу рәсімінен соң қазақ тарихында әсте санаттан қалмас саңлақтар – әкелі-балалы Сафуан аға мен Саян Шаймерденовтердің рухына бағышталып құран оқылып, ас берілді.
Қорғанбек АМАНЖОЛ, Суреттерді түсірген Берсінбек СӘРСЕНОВ.
