Бірлік бар жерде тірлік бар

Осыдан төрт жыл бұрын Семейде «СемАз» деп аталатын жауапкершілігі шектеулі серіктектік ашыл­ды. Оның құрылтайшысы есі­мі елімізге белгілі азамат Дәу­лет Тұрлыханов болса, бас ди­рек­тор­лы­ғына осындағы мықты кә­сіп­кер­лердің бірі Әсемхан Дос­қо­жанов тағайындалған. Ал «Сем­Аз»-ыңыз Семей автобус зауыты деген сөздің қысқартылған түрі ғой. Сөйтіп, оңтүстік кореялық­тар­мен бірлескен кәсіпорны келер жылдан бастап автобус шығаруға кірісіп кеткен. Жаңа кәсіпорын­ның жылдық қуаты 1200 автобус шығаруға қапталымен жететін. Бі­рақ, өкінішке қарай, қырсық­қан­да қымыран іриді демекші әл­емдік дағдарыс салқыны бұлар­ды да айналып өтпеген. Солайша ба­сында жақсы басталған игі бастама біртіндеп тоқырап, ақыры тоқ­тап тынған. Солай дей тұрғанмен, бүгінде «СемАз»-дың автобуста­ры Астана төрінде жүйткіп жүр. Яғни, 1997 жылы Астананың он жылдық мерекесіне орай Арқада­ғы сәулетті қалаға Шығыс Қазақ­стан облысы атынан 20 автобус сыйға жөнелтілген болатын. Әйтеуір абырой болғанда Әс­ем­хан Серікханұлы бастаған жергілікті іскер жігіттер осыдан кейін дағдарып, қол қусырып отырып қалмаған. Сөйтіп, Минск трактор зауытымен келісімшартқа оты­рып, тездетіп бизнес-жоспар жа­са­ған. Осы келісім бойынша атал­ған зауыт қажетті қосалқы құрал жабдықтарды бұларға жолдаса, оны құрастырып шығаруды семейліктер өз мойнына алады. Ал­ғашқы төрт дөңгелекті «Беларус» маркілі тракторы өткен жылдың наурыз айының соңында сапқа қойылып үлгеріледі. Ал одан кейінгі жерде айына 80-90 трактор шығарыла бастайды. Жалпы,  жа­ңа зауыттың жылдық қуаты 1,5 мың трактор болатын. Рас, өткен жылы негізгі жұмыс сәуір айында басталғандықтан зауыт бұл межеге жете алмаған. Десе де, сол мерзім ішінде бұлардың өнімі елі­міздің бірқатар аймақтарына жол тартқан. Жаңа кәсіпорынның да негізгі міндеті еліміздің ауыл­ша­руа­шылығы саласын қажетті техникамен қамтамасыз ету болатын. Өткен жылдың маусым айы­ның екінші онкүндігінің соңында Семейге Қазақстан Республика­сы­ның Президенті Нұрсұлтан Назарбаев келіп осындағы Ертіс өзе­ні айрығындағы аралда ядролық сынақ құрбандарына арнап ор­натылған «Өлімнен де күшті» монументі басында сан мыңдаған адам қатысқан митинг өткізіліп, Елбасымыздың алғашқы жарлық­тарының бірімен Семей атом по­лигонының жабылған күні – 29 тамызды Ядролық сынақтарға қар­сы халықаралық іс-қимыл күні деп жариялау туралы Біріккен Ұлт­тар Ұйымына ұсыныс жасал­ғаны, сол тың бастаманың ақыр соңы мәртебелі ұйым тарапынан қолдау тапқаны баршамызға мә­лім. Бұл арада айтайық дегеніміз Елбасы осы сапарында жаңа кә­сіп­орынға атбасын тіреуге уақыт таба білген. Және өз қолымен жа­ңадан шық­қан он тракторды Шы­ғыс Қазақ­стан облысының көп балалы фермерлеріне табыстаған. Рас, олар­дың ішінде бір оралман да болды. «СемАз» зауыты туралы бұ­рын да, одан кейін де жазғанбыз. Жуырда енді аталған кәсіпорнына кіріп шығу туралы «ҚазАгро­қар­жы» акционерлік қоғамының Шы­­ғыс Қазақстан облыстық бө­лім­шесінің директоры Тимур Са­парғаливтің тарапынан ұсыныс жа­салған-ды. Сөйтсек, мұның да себебі жоқ емес екен. Яғни, бұ­лардың арасында тығыз байланыс бар көрінеді. Республикамыздың ауыл шаруашылығын қажетті трак­тормен қамтамасыз ету жө­нін­дегі біздің жобамызға еліміз­дің түкпір-түкпірінен ұсыныстар көптеп түсті. Сол ұсыныстар қа­таң түрде сұрыпталғанда «Сем­Аз» зауыты талаптан шығып, же­ңімпаз атанды дейді Тимур Нұр­ғазыұлы. Өйткені, бұлардың трак­тор­ларының двигателі қуатты кө­рінеді. Жалпы алғанда да сапа­сы жаман емес. Соның айғағын­дай, биылғы жылы өткізілген «Қа­ра­өткел» жәрмеңкесінде бұ­лар­дың өнімі үздік деп танылып, республика ауыл шаруашылығы ми­нистр­лігінің «Ең үздік отандық ауыл шаруашылығы техникасын өндірушіге» арналған дипломы мен арнайы медалі табыс етіліпті. Өскеменнен келген қонақ солай десе, өз кезегінде Әсемхан Се­рікханұлы да әріптесіне риза­шы­лығын білдіріп жатты. Мұны және олардың бір-біріне деген шын ықыласы ма дедік. Айтты айт­пады, «ҚазАгроқаржы» қоғамы аталған зауыттың ең белсенді тұ­тынушысы көрінеді. Айталық, үс­тіміздегі жылдың он айына жетер жетпес уақыт ішінде қоғам  бұ­лар­дан үш түрлі «Беларус» трак­торының 270-сін алған. Бұл жал­пы шығарылған трактордың жар­тысынан астамы деген сөз. Оның алғашқы екі түрінің бағасы орта есеппен 2,5 миллион теңге мөл­ше­рінде болса, ал «Беларус» 1221.1 маркілі тракторының бағасы 5,5 миллион теңгеге жетіп жығылады. Мұны бір десеңіз, екіншіден зауытты қаржыландырып отыр­ған да осы «ҚазАгроқаржы» акционерлік қоғамы. Былтырғы жы­лы қоғам тарапынан зауытқа 522 мил­лион теңгеден астам, ал би­ылғы жылы 300 миллион теңге қаржы аударылған. Республика бой­ынша 9 мың трактор қажет кө­рінеді. Ал бұл дегеніңіз бір-екі жыл­дың шаруасы емес. Сондық­тан зауытқа жұмыс жетіп жатыр. Бүгінгі күні жүз шақты кісіні жұ­мыспен қамтамасыз етіп отырған бұл кәсіпорынның болашағы зор. Иә, бірлік бар жерде тірлік бар. Дәулет СЕЙСЕНҰЛЫ. Семей.