Сәлден кейін тарих қатпарына қатталатын 2010 жыл қазақ жүрегінде өз орнымен айшықталатынына еш күмән жоқ. Осы жылы елдіктің шежіресінен ойып тұрып орын алар бірқатар тарихи оқиғаның куәсі болдық. Тәуелсіздік арқасында өзімізді танытып, өзгелерді де тани түстік. 2009 жылы Қазақстанның Германиядағы жылы табысты аяқталса, 2010 жыл Германияның біздің еліміздегі жылы жемісті тәмамдалып отыр.
Осы ретте біздің тілшіміз Германия Федеративтік Республикасының Қазақстан Республикасындағы Төтенше және өкілетті елшісі Райнер Ойген ШЛАГЕТЕРГЕ жолығып, жыл бойына жүргізілген шараларға, жалпы жыл қорытындысына байланысты сауалдар қойған болатын.
– Елші мырза, міне, Германияның Қазақстандағы жылы да өз мәресіне жетті. Осы уақыт ішінде 100-ге тарта түрлі шаралар өткізілді, соның арқасында біздің елдің азаматтары Германияның бүгінгі тынысын, неміс жұртының қазіргі даму жолын біле түсті. Өзіңіз жыл қорытындысы туралы не айтар едіңіз?
– Әрине, жыл қорытындысына көңіліміз әбден толады. Оның аясында ірілі-ұсақты бағдарламалар болды, біз Германиядан Қазақстанға әр түрлі – саясат, экономика, мәдениет, ғылым салаларын қамтитын көптеген қызықты ақпараттар және көңіл көтеретін шаралар дайындап әкелдік. Барлығы сәтті өтті, өйткені осы жылды ұйымдастыруға бірнеше ұйым, мысалы, біздің Елшілік, Бас консулдық және Гёте институты мен Германияның Академиялық алмасу қызметі атсалысты және демеушілеріміз қолдау көрсетті. Барлығының сәтті өтуіне, сонымен қатар, Қазақстан халқы мен бұқаралық ақпарат құралдарының Германия жылына деген қызығушылығы және көрсеткен қолдауы оң әсерін тигізді. Осығын байланысты мен барлық әкімдіктерге, кітапханаларға және басқа да мекемелерге көрсеткен жанды көмектері үшін алғыс айтқым келеді.
– Енді әңгімені екіжақты қарым-қатынастар төңірегіне бұрсақ. Айтыңызшы, қай салада екіжақты байланыстар жоғары қарқынмен дамуда және қандай бағыттарда оны өрістете түсу қажет деген пікірдесіз?
– Жалпы, Германия мен Қазақстан жақсы да тығыз ынтымақтастыққа қол жеткізген, біздің елдеріміздің арасында достық қарым-қатынас орнатылған. Биылғы жылы Германияның Федералдық Канцлері екі рет Астанада болып қайтты, экономика саласына байланысты бірнеше делегация да Қазақстанда болды, сонымен қатар, біз Германияның ұлттық футбол командасын осында қарсы алдық. Менің ойымша, біздің байланыстарымыз қай салада болсын жоғары деңгейде. Әрине, солай дегенмен, біз экономикалық ынтымақтастық пен сауда саласындағы бар әлеуетті қазіргісінен де тиімді пайдалана алар едік және пайдалануға тиіспіз, ал Қазақстан-Германия университетінің қатысуымен біз, мысалы, инженерлік оқу бағдарламасы аясында жұмыстарды қолға алу арқылы Қазақстанның әрі қарай дамуына өз үлесімізді қосқымыз келетінін де айта кетейін.
– Елші мырза, жоғарыда өзіңіз қазақстандық БАҚ-тардың Германия жылындағы атқарылған шараларды халыққа жеткізуіне ризашылығыңызды білдірдіңіз. Өткен жылы Берлинге сапарымызда сіздің елдің басшыларының бірі «Менің даланы көргім келеді» деп айтқанын, оның саяси элита арасында қанатты сөзге айналып кеткенін естіген едік. Айтыңызшы, қазақстандық БАҚ-тар жыл ішіндегі шараларды жақсылап халыққа таныстыра алды, ал неміс БАҚ-тары неміс халқына қазақ даласын көрсете алды ма?
– Мен қазақ даласының кеңдігіне өз басым қатты таңғалатын адаммын. Осында келген өз елімнің азаматтарына және елшілік қызметкерлеріне Астана мен Алматы арасына бір рет болса да автокөлікпен барып қайтуға кеңес беріп жүремін. 1000 шақырымнан аса кеңістікке созылған ұшы-қиыры жоқ бітпес даланы көру ерекше әсер етеді. Сондықтан да Қазақстанға қатысты берілген теле-радио бағдарламаларында, газет журналдардағы мақалаларда дала, Қазақ елі лайықты орын алады. Мен сіздің халықты осындай далаларыңыз барлығы үшін құттықтаймын. Қазақстан Республикасы Сыртқы істер министрінің орынбасары Қайрат Сарыбаев: «Біздің еліміздің теңіздер мен мұхиттарға шығар жолы жоқ болғанымен, Дала атты үлкен теңізі бар», – деген болатын.
Жоғарыда айтылған біздің елдеріміздің ұлттық құрама командалары арасындағы футбол кездесуінен кейін Астанаға келген Германия Бундестагының депутаты қазақстандықтар осы бір ғана шараның аясында өздеріне 30 миллион дос тапты, осыншалық неміс жұрты футбол ойынын тамашалады, деді. Расында, осы жылдар ішінде Германия жұртшылығы Қазақ елін, оның мәдениетін, жалпы тынысын, оның кең даласын тани алды.
– Өтіп бара жатқан жыл біздің еліміз үшін айшықты жыл болды. Өзіңіз білесіз, Қазақстан Еуропадағы қауіпсіздік және ынтымақтастық ұйымының төрағалығын атқарып, желтоқсанның басында Ванкувер мен Владивосток арасындағы ұланғайыр кеңістіктің саяси бомонды Астанаға жиылды. Осы саммитте сіздің елдің делегациясын Канцлер Ангела Меркель бастап келді. Осының өзі Германияның Қазақстан атқарған жұмысты бағалауы, оның бастамаларын қолдауы деп айтуға болатын шығар. Және ЕҚЫҰ-дағы Қазақстан төрағалығына қатысты ойларыңызбен де бөліссеңіз.
– Германия Қазақстанның ЕҚЫҰ-ға төрағалығын алғашқыда-ақ қолдады және төрағалық барысында кеңес беріп тұрды. Германия Орталық Азияға қатысты стратегиясымен Еуроодақ жұмысына серпін беруде. Германия мен Қазақстан халықаралық органдардағы жұмыстарында бір-біріне қашанда қолдау көрсетіп отыратын да жайы бар. Германия үшін Қазақстан Орталық Азиядағы ең маңызды серіктес болса, Германия да Қазақстан үшін Еуропа Одағындағы ең маңызды серіктес болып табылады.
Ал ЕҚЫҰ төрағалығына келсек, алғаш рет Қазақстан төрағалығы тұсында оның бюджеті өте ерте мерзімде-ақ айқындалды. Ұйымның әрбір шешімі оның құрамындағы 56 мемлекеттің барлығы бірдей келіспей қабылданбайтынын ескерсек, осының өзі біраз жайды аңғартады. Сонымен бірге, Қырғызстандағы жағдай тұсында Төраға елдің атқарған ісі оның саясаттағы шеберлігін көрсетті. Әрине, ұзаққа созылған жанжалдар бойынша жұмыстар атқару көп күш-жігерді талап етеді, әрі оны бір жылдың ішінде шешіп тастау мүмкін емес. Қорыта келгенде, Қазақстан төрағалығы табысты өтті деп толық сеніммен айтуға болады. Астана Саммиттінде қабылданған декларацияда бұрынғы саммиттерде көрсетілмеген біраз мәселелер хатталды. Қазақстан 56 елдің делегациясының басын Астанада қоса алды және жоғарыда айтылған Астана декларациясы қабылданды.
Мұнымен қатар, мен төрағалықтың Қазақстанның өз ішіндегі демократияландыру үдерісіне де оң ықпал еткенін айта кеткім келеді. Мен қазақстандықтарды алып даласы барлығымен ғана құттықтап қоймай, халықаралық ұйымдағы төрағалығын табысты аяқтауымен де құттықтаймын.
– Уақыт бөліп әңгімелескеніңіз үшін көп-көп рахмет, енді «Егемен Қазақстан» оқырмандарына, жалпы қазақстандықтарға деген жаңа жылдық тілегіңізді білдірсеңіз.
– Барша қазақстандықтарға бейбіт өмір, мықты денсаулық, амандық пен бақыт тілеймін. Қазақстан Республикасының қай бағытта да қарқынды дамуына тілектестігімді білдіремін!
Әңгімелескен Анар ТӨЛЕУХАНҚЫЗЫ.