Давоста өткен Дүниежүзілік экономикалық форум биылғы жылы әлем экономикасы өзінің өсімі өрісінде көптеген кедергілерге тап келетінін көрсетті. Сондықтан да Швейцарияның осы қаласына жиналған жаһан сарапшылары мен мамандары тұйықтан шығудың жолдары мен тәсілдері турасында пікір алмасып, ой бөлісті. Ол сонымен бірге, барлық жерде және барлық сипатта жағдайдың тым қиын емес екеніне де көз жеткіздірді.
Осы алқалы жиында Қазақстанның да өз мүддесі мен мақсаты болды. Ол негізінен мұнай бағасының күрт түсіп кетуіне байланысты ел экономикасын әртараптандыру мен төртінші өнеркәсіптік революция мәселелері төңірегінен өрбіді. Қазақстан лидерлері мұның жай-жапсарын республикада соңғы уақыттары қолға алына бастаған экономикалық реформаларға арналған арнайы форумда тарқатып айтып берді.
Жиында сөз алған Қазақстан Премьер-Министрі Кәрім Мәсімов «Мұнай мен шикізатқа барынша төмен бағалар белгіленіп жатқан қазіргі уақыт – реформаны қолға алудың ең бір қажетті кезеңі. Біз оларды Бүкіләлемдік банкпен және басқа да бірқатар халықаралық қаржы институттарымен бірге жүргізуге ниетті болып отырмыз. Осы бағытта табанды жұмыс жасап, келесі жылы Давоста қол жеткен жетістіктеріміз жайында айтып тұратын боламыз», – дегенді атап өтті.
Қазақстан табиғи қазба қорларға бай болғанына қарамастан, мұнай мен газға тәуелді болып қалмаудың қажет екенін жақсы сезініп отыр. Осыған орай елде қазір жаңа идеяларға жол ашатын реформалар жүргізіледі. Ал Ұлттық экономика министрі Ерболат Досаев бұл реформалардың біздің бәріміз үшін алатын орны зор екеніне тоқталды. Ол мұндай дүмпулер мен серпілістердің негізінен жеке кәсіпкерлікті дамытуға, шағын және орта бизнесті қолдауға бағыт ұстайтынын алға тартты. «Осы үш мақсат іс басындағы Үкімет саясатының негізін құрайды», – деді ол.
Қазір 2014 жылы Еуропа жаңғырту және даму банкімен жасасқан әріптестік келісімнің де белгілі бір деңгейде прогреске қол жеткізуге әсері болғаны байқалады. Аталмыш қаржы институты мен Бүкіләлемдік банк Қазақстан билігін қолға алған реформаларды алдағы уақытта да жалғастыра беруге шақырып отыр. Осы банк өкілі Анабель Гонсалес мұны «Жағдайды стратегиялық тұрғыдан көре білу керек. Реформалар тек реформа жүргізу үшін ғана өткізіле салмауы тиіс. Олар экономиканы әртараптандырудың кең ауқымды бір бөлігі болып табылады, оның күші экономиканы одан әрі дамытып, жаңа жұмыс орындарын ашуға ықпал жасауы тиіс. Мен Қазақстан да мұны осылай бағалап отыр деп ойлаймын», – деп жеткізді.
Бүкіләлемдік банктің келесі өкілі Наталья Ханженкова реформалардың керек екенін былайша білдірді. «Маған егер реформа жүргізуді тоқтататын болса, ел өзінің дамуын тежеп қана қоя салмай, одан әрі құлдыруға кететіні туралы ескертпе айрықша әсер қалдырды, – деді ол. – Сондықтан реформаны жүргізе берудің маңызы өте зор».
Расында алда тұрған кедергілер аз емес. Осыны жете түсінген Қазақ елі төртінші өнеркәсіптік революцияны жүзеге асыруға барын салады. Бұл процесте жастардың алатын орындары мен үлес-салмақтары зор болуға тиіс. Премьер-Министр жиында осы жайында да ой толғады. «Дамудың жаңа дәуірі басталып жатыр. Бірақ Қазақстан әлі бұл үдерістен өзінің орнын белгілеп ала алмай отыр. Біз әлі күнге дейін «ертең» емес, «бүгін» деген өлшемнің өзегінен шыға алмай жүрміз. Қазақстан жастары, біздің білім беру жүйеміз, біздің цифрлы технологиямыз алдағы екі жылдың беделінде дамудың бұдан арғы жолдары турасындағы дұрыс бағыттарды табатын болуы тиіс», – деді осы орайда Кәрім Мәсімов.
Қазақстан өзінің осы бағытта көштен қалмай келе жатқанын, экономикада реформалар мен жаңғыртулар жасап отырғанын Астанада өткелі тұрған ЭКСПО-2017 халықаралық көрмесінде көрсететін болады. Ал Давос форумы еліміздің келешегі кемел болатынына деген үміт пен сенімді арттыра түсті.
Руслан ИГІЛІК.