Субсидиядан қашанғы қағыламын?..

Мемлекет басшысы Н.Назарбаев ауыл шаруа­шы­лығын дамытуға ерекше көңіл бөліп келеді. Соның жарқын дәлеліндей болып шаруа адамына қолдау білдіру мақсатында көптеген мемлекеттік бағдарламалар әзірленіп, қазір жүзеге асырылуда. Өкінішке қарай, мемлекет тарапынан көрсетілетін мұндай қолдаудан кейбіріміз сырт қалып жатқан жайымыз бар. Мәселен, мен Елбасы саясатына иек артқандықтан, Жамбыл облысы, Меркі ауданы, Қостоған ауылында «Дәурен» шаруа қожалығын құрған едім. Алайда, бұл «дәуреніміз» ұзаққа бармай ма деген қауіп те жоқ емес. Сонау 1993 жылы мем­лекеттік жер қорынан алынған 196 гектар алқаппен аудандағы әйелдер арасында бірінші болып егінші­лік­пен айналыса бастадым. Соны­мен не керек, өткен жылы Меркі ауданының басшылығы барлық шаруа қожалықтарына қант қызыл­шасын өсіру туралы ұсыныс тастады. Өйткені, Меркі қант зауытына шикізат қажет еді. Мен бұл іске білек түре кірісіп, жерімді дайындаған соң Меркі ауданы әкімінің орынбасары М.Өмірбековке барып, «жерім дайын, тек техника мен қаражат керек» деп көмек сұрадым. Ол «қызылша екі құлақ болғанда маған келіңіз, субсидия аласыз» деген уәдесін берді. Содан 61 гектар жерге қызыл­ша егіп, оның барлық күтімін жа­садым. Және де жерімнің 40 гек­­тарына сафлор, ал 40 гектарына арпа өсірдім. Орайы келгенде айта кететін бір жайт, ел Үкіметі қант қызылшасының әр гектарына 50 мың теңге субсидия береді дегеннен кейін тиісті құжаттарымды да өткізген едім. Қызылша алқабымның жайын тексеру үшін аудан әкімдігінің арнайы комиссиясы да келіп көріп, тиісті қорытындыларын берді. Тіпті, Сарымолдаев ауыл­дық округы әкімінің анықтамасы да бар. Алай­да, менің ең­бегім зая кете­тін болды, сосын Меркі ауданы әкімінің ауыл шаруа­шылығын қада­ғалайтын орынбасары М.А.Өмір­­бековтің алдына бір­­неше рет барсам да еш­бір көмек көрсетілмеді. Не керек, сөйтіп мемлекет сәуір айында бөлген заңды қар­жыны дер кезінде ала алмай, арық тартуға, қызылша алқабын суаруға мүмкіндік болмады. Өзімнің қант қызылшасы мен арпаға субсидия алма­ғаным туралы аудан басшы­ларына бірнеше рет айттым. Тіпті, былтырғы шіл­де айында Жамбыл облысы әкімінің орынбасары А.Нұралиевке де барып, жағдайымды айтып жеткіздім. Бұл жайттан облыстық ауыл шаруа­шы­лығы басқармасының бас­­шысы Н.Нұржігітов те жақ­сы хабардар. Өкінішке қарай, бүгінгі күнге дейін одан ешбір нәтиже жоқ. Об­лыс аудан­ға сілтесе, ал аудан бас­шылары мені құр­ғақ уә­демен бос әуреге салып ке­леді. Ол ол ма, облыс бас­­шы­лығының атына был­тырғы жылдың желтоқсан айындағы жаз­ған арызыма әлі күнге дейін жауап жоқ. Осындай жау­апсыздық салдарынан мен Меркі қант зауытына қызылша тұқы­мын алғаным үшін 449 мың теңге, ал жер жыртып, тұқым сепкен тракторшы жігітке 80 мың теңгедей қарыз болдым. Ал енді қант қызылшасын менен 1,5-2 ай кеш сепкен шаруалар да субсидия алғаны мә­лім. Сонда ме­нің жазығым не? Аудан бас­шыларының міндеті Елбасы тапсырмасына сай кәсіпкерлерге, ша­руаларға жағдай жасау, көмек беру және халыққа қызмет көрсету емес пе еді? Жалпы, Сарымолдаев пен Ойтал ауылдық округ­терінің, Меркі ауданы бас­шыларының шаруаларға деген көзқарасы ала-құла ма деп ойлайсыз. Мәселен, мені осы жылдары ешбір салтанатты шараларға шақырған емес және марапат та көрмедім. Есесіне былтыр желтоқсан айында ауыл шаруашылығы қызметкерлері мерекесін өт­кізіп, онда малшылар мен диқандарға бағалы сый­­­лықтар берілді. Сол сый­лықтарға ауыл шаруа­шы­лығына еш қатысы жоқ жандар, жас қызметкерлер ие болып шыға келді. Біз де аң-таң болдық. Тіпті, маған бір ауыз жылы сөз айтпағаны да жаныма батады. Жасым алпыстың алтауына жетсе де аналық басыммен жап-жас басшылардың есігін қағып, жүйкемді тоздырып, қажып та қамығып та жүрген жайы­м бар. Ал маған тиісті субсидия бермей әкім-қаралар биыл тағы да қант қы­зыл­шасын өсіріңдер деген тапсырма беріп жатыр. Сонда қызылша алқабын көбейту тек жоғарыға ақпа­рат беру, алдыңғы орыннан көріну, ауданға мол қаржы бөлдіру үшін қажет болғаны ма? Неге олар менің құқымды тап­тайды? Мен осы мә­селені мұқият баяндап, елі­міздің Бас Прокурорына жолдаған арызымды Меркі ауданы прокурорына жол­даған екен. Ал Меркі про­курорының жауа­бында мен субсидия сұ­ра­ған арызымды қайта алыппын-мыс. Ал заң бойын­ша ме­нің арызым ешқашан қай­тарылмайды, тек оны қа­раусыз қалдыру туралы өзім қосымша арыз жазуым ке­рек. Бірақ, мен ешқандай қосымша арыз жазған емес­пін. Қорыта айтқанда, мем­лекеттің заңды бөлген ақ­ша­­сынан мен не үшін бас тартуым керек? Аудан про­курорының жауабы ешбір негізсіз жауап емес пе? Ша­­руа қожалығымды ке­ңейту, кө­көніс өсіру мақ­сатымен 2008 жылы стандартты жылыжай салуға арнайы фирмамен келі­сім­ге отырған едім. Ол жоспарым да іске аспады. Өйт­кені, аудан бас­шы­лары қол­дамады. Сонда аудан басшыларының көздегені не, мемлекеттік бағ­дарлама кімдер үшін және не үшін жасалады? Әйтпесе субси­диядан мен қашанғы қағы­ламын? Құзырлы орында отырған халыққа жанашыр адамдардың мен се­кілді қа­рапайым шаруаға берер кө­мегі бар ма екен? Несіпкүл КЕЗЕҢБАЕВА, «Дәурен» шаруа қожалығының төрайымы Жамбыл облысы