13 Мамыр, 2016

Поэзия патшайымының көсемсөз мұрасы

523 рет
көрсетілді
4 мин
оқу үшін
кітап мұқабасыКітап оқудың ұлт болашағы үшін маңызы зор. Білімсіз қоғам ешқашан да өрге басқан емес. Кітап – білім мен ғылым айдыны. Міне, осындай айдынымызға таяуда ғана тағы бір құнды еңбек қосылғанын жұртшылыққа қуана жариялағалы отырмыз. Ол – дипломат, журналист, пуб­лицист, филология ғы­лым­дары­ның кандидаты, доцент Гүлсім Еңсепованың «Фо­лиант» баспасынан жарыққа шық­қан «Фариза – көсемсөз пат­шайымы» атты ғылыми моно­графиялық кітабы.  Бұл монографияда жұртшылыққа дарабоз ақын  ретінде кеңінен та­нылған Қазақ­станның халық жазушысы, Мем­лекеттік сыйлықтың лауреаты Фариза Оңғарсынованың журналистік, редакторлық, пуб­лицистік қыры жан-жақты талданады. Аталған туындының тақы­­рыбы мен идеясы, көтер­ген жүгі, мән-мазмұны, жанр­лық алуан түрлілігі және стиль­дік сипатымен қоса,  сурет­керлік шеберлігін автор ғы­лыми тұрғыдан ашық та, жа­тық тілмен шебер суреттей білген. Шындығында, біз осы уақытқа дейін ақынның әлемін бір қырынан ғана біліп, оны тек сөз құдіреті – поэзияға ғана теліп жүріппіз. Ғалым Гүл­сімнің бір артықшылығы сол, тың та­қырыпты бірінші болып көре білді және дер кезінде оқырманға ұсынып үлгерді. Мұнымен бірге, монографияда ақынның көзі тірісінде бас­па бетін көрмеген шы­ғармалары қамтылғандықтан, ғылыми туын­дының құны мен бәсі одан сайын биіктей түседі. Кітапта бұл монографиялық еңбектің жазылуына Фариза апай­дың өз сөзі түрткі болғаны баяндалады. «Апай жайлы айтар болсам» атты эссесінде автор: «Басқосулардың бірінде апай: «Елдің бәрі мені ақын дейді де, журналист болғанымды айтпайды. Алғашқы мамандығым мұғалім болса да, еңбек жолым журналист болудан басталған. Журналистиканың отымен кіріп, күлімен шыққан, осы салада талмай еңбек еткендердің бірі менмін. Мені халыққа танымал қылған, ең біріншіден, ақындығым емес, журналистік қызметім. Бірақ, қазіргі үлкен журналистердің бірен-сараны ғана болмаса, жастар жағы менің журналистік қызметім жайлы мүлдем естімеген», деп айтып отыратын» дейді. Ақын Ф.Оңғарсынованың жур­налистік жолына, редакторлық қызметіне, публицистикалық шы­ғармаларына тұтас бір шығар­машылық жүйе ретінде, кешенді түрде толық әрі шынайы баға беру, оның публицистикалық мұрасын бүгінгі күн тұрғысынан алғаш рет ғылыми айналымға түсіру ба­сылымның басты же­тістігі болып табылады. Фариза Оңғарсынова – ақын­дық өнер мен журналистік кәсіпті қатар алып жүрген қаламгер. Әрине, мұндай үрдіс дүниежүзілік тәжірибеде, оның ішінде қазақ баспасөзінің тарихында да бар. Бірақ, сирек кездесетін құбылыс. Сондықтан оның қыры мен сырына қанығу, басқаларға үлгі-өнеге ретінде ұсынудың пайдасы мол. Осы тұрғыдан алғанда, бұл кітаптың жетістігі мен  құн­дылығы ерекше. Жаңа туындыны парақтап отырып, автордың бұл еңбекте Фариза ақынның тек журналистік қызметіне ғана ғылыми талдау жасамағандығын көреміз. Бұл туындының тағы бір құнды тұсы – Фариза апаймен жақын араласқан адам ғана білетін, жалпы жұртшылық үшін белгісіз болып келген кейбір қырлары мен сырлары ашылады. Сонымен қатар, сырттай қара­ған адамға қатал мінезді болып көрінетін Фариза апайдың адам­гершілігі, оның қандай балажан кісі болғандығы, қолының жомарттығы, мәрттігі секілді үл­кен адами қасиеттері паш етіліп, ақынның өмірінен көпшілікке үлгі боларлық ізгілік істерін баяндай отырып, оны  жаңаша қырынан таныта түседі. Кітап қаламгер қауымға, жур­­­на­листика саласын зерттеу­шілерге, студенттерге, магис­трант­­­тарға, докторанттарға, БАҚ қыз­­меткерлеріне, жалпы оқырман қауымға арналған. Раушан ТӘУІРХАНҚЫЗЫ, «Егемен Қазақстан»