Қауіпсіздік қалқаны

Қазақстан Республикасы Ұлттық ұланының құрылғанына – 25 жыл

Қаңтардың 10-ы күні еліміздің Ұлттық ұланының құрылғанына 25 жыл толады. Осы мерейлі датаға орай құқықтық тәртіп әскерінің даңқты жауынгерлік жолы, өткені мен бүгіні жайлы Ұлттық ұланның Бас қолбасшысы генерал-лейтенант Руслан ЖАҚСЫЛЫҚОВПЕН әңгімелескен едік. – Руслан Фатихұлы, алдымен өзіңізді және барша Ұлттық ұлан сапында қызмет атқаратын ел азаматтарын төл мерекелеріңізбен құттықтаймыз. Жақында ғана Отанымыздың ұлық мерекесі –Тәуелсіздіктің 25 жылдығын атап өттік. Іле-шала Ұлттық ұланның да құрылғанына ширек ғасыр болып отыр. Егемен мемлекет ретінде ең алғаш күш-қуат құрылымы болып бұрынғы Ішкі әскеріміздің, бүгінгі Ұлттық ұланның құрылуында қандай да бір сәйкестік бар ма? – Ізгі тілегіңізге рахмет. Бұл жағынан келгенде әуелі мына мәселелерді тарқатып алған дұрыс деп ойлаймын. Ең алдымен тоқталарым, ол тыныштық, татулық, бірлік. Осы құндылықтар болған жерде ғана мемлекет мемлекет болып қалыптаса алады. Егер осы бақ бастан тайды екен, онда барлық ой-жоспар, даму, өрлеу, ең аяғы халық үшін тыныш ұйқы да болмасы анық. Елбасы сөзімен айтсақ, мемлекетіміздің ішкі қауіпсіздігі мен тыныштығы – тұрақты дамудың кепілі. Тәуелсіздіктің алғашқы күнінен бас­тап Мемлекет басшысы Нұрсұлтан Назарбаев өзінің көреген саясатымен осы мәселелерге баса назар аударды және әрдайым аударып келеді. Елбасы азаттық алғаннан кейін елдің ішкі тыныштығына, құқықтық тәртіпті сақтауды қамтамасыз етуге жіті көңіл бөле отырып, егемендік декларация­сы жарияланғаннан кейін небәрі 26 күн өткен соң мемлекетімізде алғашқы күш-қуат органы ретінде Ішкі әскерді құрды. Көрдіңіз бе, бұл сәйкестік емес, көрегенді, келешек үшін жасалған елдіктің алғашқы шешімдерінің бірі болды. – Әскердің тәуелсіздік жыл­дарындағы асу белестері, қалып­тасуы, дамуы, жетілуі жайлы не айтасыз? – Әрине, жаңа мемлекет болып қа­лыптасу, барлығын жаңадан бас­тау оңай дүние емес. Тәуелсіздіктің алғашқы жылдарында қай сала болса да  қиыншылық құрсауында қалғаны әлі есте. Елге адал қызмет етіп, Отан қорғауды ең қастерлі қызмет санаған азаматтарымыз қиыншылықтарға шыдамдылық пен төзімділік танытты. Олардың күнделікті қызметтік іс-әрекеттерін жүзеге асыруға қажетті барлық ғимараттар бұзылмастан сол қалпында сақталды. Техникаларымыз бен қару-жарақтарымыз да талан-таражға түскен жоқ. Ең бастысы, сарбаздарымыздың басы аман, бауы­ры бүтін болды. Мемлекет тарапынан бізге ең алдымен бұрынғы Кеңес Одағынан қалған Өскемен, Курчатов және Степногор қалаларындағы стратегиялық аса маңызды объек­тілерді күзету тапсырылды. Мұнан өзге көптеген түзеу мекемелері мен ел үшін маңызды нысандардың қау­іп­сіздігін қамтамасыз еттік. Сол кезде еліміздің әр түкпірін­дегі әскери бөлімдерде кәсіби маман­дық­­тарын терең меңгерген әскери қыз­­мет­шілер көптеп қызмет атқарды. Одақ ыдыраған бойда, олардың басым көп­ші­лігі өздерінің тарихи атаме­кен­дері­не қарай ат басын бұрды. Тіпті, осы күрделі мәселені де оңы­нан шеше білдік. Жоғары білімді запас­тағы офицер­лерді шақырып, ішкі әскер сала­сына маман­дандырып, білімін жетіл­дір­дік. Олар­дың барлығы дерлік бүгіндері Ұлт­тық ұланның сапын­да абыройлы қыз­мет атқарып, елі­мізд­ің қауіпсіздігін қам­та­ма­сыз етуге бір кісідей атсалысып жүр. Петропавл қаласындағы Ішкі әскер­лердің жоғары әскери училищесін Ішкі әскерлердің Әскери институты деп атауын өзгертіп, келешектегі тағ­дырларын әскери өмірмен байланыс­тырғысы келетін жастарымызды қабыл­дадық. Ел мен жердің бүтіндігін ой­лаған әріптестерім сол кездердегі қиын­шылықтарға босаңдық танытқан жоқ, керісінше, мемлекетіміздің тәуел­сіз ел атанғанына шынайы қуанған­дарына талай рет куә болдым. Президент пен Үкімет тарапынан Ішкі әскерлерді жан-жақты дамыту мен жетілдіруге айрықша көңіл бөлінді. Міне, осылайша сындарлы сәттерден сүрінбей өттік. – Үстіміздегі жыл – еліміз үшін үлкен жетістіктерге, халықаралық ауқым­дағы іс-шараларға толы жыл. Ол әрине, санаулы күндерден кейін Алматыда басталатын қысқы Уни­версиада және үш ай бойы елордада өтетін ЭКСПО-2017 халықаралық көрмесі. Мұндай ауқымдағы шара­ларды өткізуде әрине алдымен көңіл бөлінетін жайттың бірден-бірі – қауіпсіздік. Енді мәселенің осы жағына тоқталсаңыз. – Бұл ауқымды шаралар әлемдік аренада еліміздің беделін одан әрі көтеруге қызмет ететін болады. Жалпы, еліміз мұндай ірі шаралар өткізуде біршама тәжірибе жинақтап үлгерді. Олардың қатарында Әлемдік және дәстүрлі діндер көшбасыларының съездері, 2010 жылғы ЕҚЫҰ Саммиті, 2011 жылғы Азия ойындарын ат­а­сақ та болады. Қауіпсіздікті қадаға­лау жа­ғы­нан келгенде, жергі­лікті жер­лер­­дегі құры­лымдық бөлімше­лері­міздің міндеттері нақты айқындалған, мамандарымыз жіті дайындықтан өткен. Бірер аптадан соң Алматыда шымыл­дығын ашатын 28-ші Бүкіләлем­дік қысқы Универсиада кезінде құқықтық тәртіпті қырағы қамтамасыз ету үшін Алматы гарнизоны жеке құра­мынан 1200-ден аса әскери қызме­тші жұмылдырылатын болады. Ал елорда төрінде халықаралық ЭКСПО-2017 көрмесі уағында қауіпсіз­дік шараларын қатаң бақылау үшін 2014 жылы Астана іргесінен Ұлттық ұланның жедел бригадасы үшін арнайы әскери қалашық салынып пайдалануға берілген болатын. Өз кезегінде бұл брига­да жеке құрамының әлеуеті халық­ара­лық шара кезінде тәртіпті қырағы күзетуге толықтай жетеді. Көрме кезін­де 1,5 мыңнан астам жауынгеріміз қала­да­ғы қоғамдық тәртіпті қамтамасыз ететін болады. Айта кетерім, осы қалашықты Мемлекет басшысы Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев ашып, жеке құ­рам­ға Жауынгерлік туды өз қолы­мен табыс ете тұрып: «…Сіздерге еліміздің тату-тәтті тыныштығын қырағы күзету, біздің заңдарымызды бұзушылармен, жалпы қылмыс атаулымен ымырасыз күресу сынды аса жауапты міндеттер жүктеледі. Қажет етіліп жатса, Қарулы Күштерімізбен бір қатарда туған еліміз бен тәу етер Тәуелсіздігімізді айбынды қорғай білулеріңіз қажет», – деп атап көрсеткен болатын. Жауынгерлеріміз өз кезегінде осы сенімге сай жауап­кер­шілік жүгін жете сезініп, міндеттерін абыройлы атқарып келеді. – Әскердің жауынгерлік қызметіне қысқаша тоқтала кетсеңіз. – Жалпы алғанда, Ұлттық ұланның құрылымдық бөлімдері еліміздің ірі 19 қаласында қоғамдық тәртіпті қадағалайды. Яғни, ел аумағындағы барлық үлкен қалаларда бөлімшелеріміз бар. Патруль қызметіне күнделікті 5 мыңнан аса әскери қызметші жұмыл­дырылады. Әскер құрамы сондай-ақ тұрақты түрде жедел-профи­лактикалық шараларға, оның ішінде Каспий теңізі байлығын қорғауға арналған рейдтік шараларға қатысып келеді. Біздің жауынгерлеріміз бірнеше мәрте еліміз­дің әр өңірінде туындаған орман өрт­терін сөндіруге атсалысты. Соңғы жылдары 12 мыңнан аса қоғам­дық-саяси және басқа да бұқаралық іс-шаралардың қауіпсіздігін қамтама­сыз еттік. Нәтижелі жұмыстардың арқасын­да қала көшелеріндегі қылмыс деңгейі 38,9 пайызға азайып отыр. Сондай-ақ, әске­ри бөлімдеріміз бен ІІМ ҚАЖК түзеу меке­мелерінің күзеті қам­тамасыз етілген. Ай­дауылдау бөлім­шелерімен сотталған және қамауға алын­ған адамдарды айдауыл­дау жүзеге асы­рылады. Қазақстан Рес­пуб­ликасы Жоғарғы және Әскери сот­тары­ның отырыстары қамтамасыз етіледі. Екінші мыңжылдықтың басында за­м­ана ұсынған жаңа қауіп-қатер­лер ес­кері­ле отырып, Қазақстан Респуб­ликасы­­ның Әскери докторина­сын­да Ішкі әскер­лерге жаңа міндеттер жүктелді. Олар заңсыз қаруланған құрамаларға, аса қауіпті қылмыстар??ға, диверсия, террористік акт және қарулы қақтығыстарға қарсы күрес жүргізу болып табылады. Осыған орай әскердің жауынгерлік әлеуе­тін көтеруге бағытталған шаралар қа­был­данып, ұйымдастырушылық-штат­тық құрылым жетілдірілді. 1999 жылы әскерімізде арнайы мақсаттағы «Бүркіт» бөлімшесі құрылды. Арнайы мақсаттағы бөлімшенің басты мақсаты – терроризм және экстремизммен күресу, мемлекет мүддесіне, азаматтардың өмірі мен денсаулығына жоғары қауіп-қатер төндіретін құқық бұзушылыққа қарсы жедел әрекет ету. Қазіргі таңда барлау-жауынгерлік міндеттерді атқару үшін еліміздің барлық өңірінде арнайы мақсаттағы «Бүркіт» жасағының жеке отрядтары мен топтары құралған. 2009 жылдан бастап әскер құра­мы жаңа бронды техникамен қамта­масыз етіле бастады. Олардың қата­рын­да «Тигр» арнайы полиция ма­ши­на­сын, көп мақсаттағы бронды «Федерал» және «Урал ВВ» авто­мобиль­өдерін айтуға болады. 2011 жыл­дан бері әскер құрамы «СемАЗ» АҚ зауы­­тында жасап шығарылған «Урал» автомобиль техникасымен жаб­дық­тала бастады. Бұл бағытта атқа­рыл­ған жұмыстардың барлығы да отан­дық қорғаныс өнеркәсібі кешенін дамы­туға жол ашып, Елбасының еліміз­дің эконо­ми­ка­сын дамытуға қатысты қойған тап­сыр­маларын тиімді жүзеге асыруға зор мүмкіндік береді. Ал 2015 жылы Астана әуежайының аума­ғында Ұлттық ұлан авиация база­сы­ның құрылысы басталды. Бұл әуе күші төтенше жағдайлар уағында, жергілікті жер­лерде басқа да міндеттерді атқару үшін еліміздің кез келген нүк­тесіне бөлім­шелер мен техниканы жедел жет­кізуге мүмкіндік береді. Әлеуметтік-маңыз­ды нысандардың құрылыстары ұда­йы жүргізіліп келеді. Осы уақыт ара­лы­ғында Қызылорда, Ембі, Тараз, Лең­гір, Степной, Жаңғызтөбе және Жаңа­­өзен қалаларында орналасқан бөлім­­ше­лер үшін әскери қалашықтар бой көтерді. Мемлекет басшысының 2016 жыл­дың 10 маусымында өткен Қауіп­сіздік Кеңе­сі­нің отырысында берген тап­сырысына сай Ұлттық ұланның имиджін арт­тыру үшін 2017-2019 жыл­дарға арнал­ған арнайы бағдарлама әзір­леніп бекітілді. Қазір осы бағытта жұмыстар жүргізіп жатырмыз. – Әңгімеңізге рахмет. Әңгімелескен Самат МҰСА, «Егемен Қазақстан»