Клавишті күмбірлеткен саусақтар

Классикалық өнер­дің де өз өкілі, қолдаушысы, тың­дау­шы­сы, бас­қаша айтқанда өз адам­дары бола­ты­ны анық. Бұл қалай­да элиталық өнер ғой. Сон­дық­тан оның тыңдаушысы азшы­­лықты құ­рай­ты­ны бір жағынан заңды­лық. Герма­ния­ның Ганновер қаласында он жыл бойы фортепьяно класы бо­йынша білім алған, Батыс Еуропа­ның талай қалаларында жеке концертін қойып, қаншама бай­қау­лар­дың жеңімпазы атан­ған жерлесіміз Данияр Есімханов осы өнердің өз өкілі. Ол Алматыда туған. Сол қала­дағы А.Жұбанов атын­дағы да­рын­ды балаларға арналған музыка­лық мектеп-интернатқа анасы өз қолы­мен же­телеп апарып табыс­таға­нда, ұлы­ның болашақта кәсіби му­зы­­камен айналысып, осы жолға өмірін арнайтынын әрине білмепті. Тек пер­зентінің осы аспапта жақсы ойнап, музыкалық білімі болғанын қалаған. Даниярдың әкесі Тілеуқажы Есім­ханов философия ғылым­дары­ның док­торы, профессор. Ана­сы Кү­ләш Есім­ханова неміс тілі пәні­нің оқы­т­ушысы. Яғни біздің кейіпкер педагогтардың ұлы. Ағасы Дәу­рен программист. «Біз­дің отба­сы­да мен ғана музыкантпын. Бірақ әкем де, ше­шем де музыканы жақ­сы кө­реді. Әсіресе анамның му­зы­кағ­а деген құштарлығы ерекше. Өз басым алғашқыда музыка мектебінде мақсатсыз оқыдым. 1995 жы­лы филармонияда Мемлекеттік сим­фония­лық оркестр концерт қой­ған кезде жас пианистердің де өз өнерлерін көр­сетуге мүмкін­дік бол­ды. Сол тұста мен алғаш рет үлкен сахнаға шықтым. Ары қарай кәсіби музыкаға сүйіс­пен­шілігім оянды. 1998 жылы ал­ғаш рет Халық­аралық «Шабыт» фестивалі өтті. Сол кезде бірінші орын алдым. Әрине, мұның бәрінде ұстазым Галина Синяк­ова­ның да еңбегі зор. Мен ол кісіге үлкен рахмет айтамын. Кә­сі­би музыкант ретінде жетілуіме көп еңбек сіңірді» – дейді Данияр. Ал оның Ганновердегі Му­зы­ка және театр Жоғары мектебіне оқуға түсуі бір хикая. Есімханов музыка мек­тебін бітірер тұста әлемге мәшһүр пианист, ұла­ғат­ты ұстаз Владимир Край­нев Алматы, Қарағанды қалала­рын­да концерт қояды. Алматыда өт­кен концертке қатысқан Данияр ұстаз­ға оңаша бір тұста он минут уақытын бө­ліп, жас музыкантты тыңдап кө­руін өтініпті. Әрине, Крайнев бұ­ны бірден ұнатып, мүм­кіндігі болса Ганноверге келіп, өз класында білім алуға ша­қы­рады. Германияда оқу үшін мол қара­жат керек. Ал, қарапайым педагогтарда ондай қаржы болмайтыны айдан анық. Содан ата-анасы ақылдаса келе ұлының жарқын болашағы үшін, өнердің төресі классикалық музыка жолында пәтерлерін са­тып, Даниярды Германияға аттан­ды­рады. «Ол қара­жат маған бір жыл­ға жетті. Ары қарай өзім жұ­мыс істеп, концерттер қойып, оқуым­ды жалғастырдым. Ал­ғаш­қы жыл­­дар­да біраз қиыншылық көрдім. 2004 жылы Францияда өт­кен бір бай­қауға қатысқан бола­тын­мын. Же­ңім­паз атанбасам да, Мариан Рябицкий есімді ме­неджердің көзі түсіп, сол арқыл­ы жеке концерттер өт­кізе бас­та­дым. Одан 2005-2007 жыл­дары Прези­денттің «Бо­ла­­шақ» стипен­дия­сын алып жүрдім. Мен осы концерттерден түсетін қар­жы­ның, «Бола­шақ» сти­пен­­дия­сының ар­қа­сында оқуымды қи­нал­май, «өте жақ­сы» деген бағаға жал­ғас­тырып отыр­дым» – дейді пианист. Иә, Ганноверде он жыл бойы білім алу оңай емес. Онда да жоғары дәрежелі, яғни, соло класының ди­п­ломын алу талантқа қоса қа­жыр­лы еңбекті, алаң­дамай музыкаға берілуді талап етеді. Жо­ғары мектептің екі бас­пал­дағын бітірген бүкіл студент­тер­дің арасынан (пианист, скрип­кашы, виоленчелист, т.б) соло кла­сына төрт студентті ғана қа­был­дайды екен. Оның да өзіндік шарт­тары бар. Айтпақшы, «Жо­ға­ры мектеп» дегеніміз біздіңше консерватория дегенді білдіреді. Даниярдың жатса да, тұрса да арманы соло класының дип­ломын алу болған. Әйтпесе, қан­ша жыл­дар бойы Ганноверде оқу маңызсыз секілді көрініпті. Арманы орын­да­лып, диплом 2009 жылы қолға тиген. Бас­­қа жетістіктері де жоқ емес. 2006 жылы Грекияның Ретимно қала­сын­да өткен пианистердің «Зайлер» атын­­дағы Халықаралық бай­­­қауын­да бірінші орынды ием­­денсе, 2009 жы­лы АҚШ-тың Тем­пе қала­сында өт­кен пиа­нис­тердің «Бё­зен­­дор-фер» Ха­лық­ара­­­лық бай­қауын­да жүлделі екін­­­­ші орынға қол жеткізген. Бас­­қа да көптеген бай­қау­лар­дың тұрақты қа­тысу­шы­сы. Еуропа­ның көптеген мем­лекет­терінде концерт өткізген. Жас пианист қазір Ал­ма­ты­дағы Жам­был атындағы Қазақ мемлекеттік филармониясының солисі. Оған қоса елордадағы Ұлт­тық өнер университетінде оқытушылық қызмет ат­­­қарады. Өзі пір тұтатын Владимир Крайнев, Кристиан Цимерман, Григорий Соколов сынды әлем­дік дәре­же­дегі майталман пиа­нис­­тер­дің дең­гейіне жетуді көк­сей­ді. Пианинода Бахтан бастап қазіргі заман му­з­ы­кант­тарының бәрінің шы­ғар­ма­сын ой­­най­ды. Алай­да со­лардың ішінен ерек­ше ұна­та­тыны Бетховен, Шу­берт, Брамс­тың шығарма­шы­лығы екен. Оның ойынша, ата-ана перзентін музыкалық мектепке бергенде бір нәрсені ескеру керек. Ол балада балалық шақ бол­май­ды. Бейнелеп айтқанда жас талапкер жатса-тұрса аспаптың жа­нынан та­былу керек. Әйт­песе, он жерден талант­ты болса да, тәжірибесі аздық етсе, жетістікке жету өте қиын. Класси­калық музы­ка­ға да өзіндік көз­қарасы бар: «Адам өзімен өзі бетпе-бет қалады. Өз жан дү­ние­сімен сырласады. Клас­си­ка­лық музы­каны түсінбеймін деу қателік. Оны түсіну деген шарт­ты ұғым. Оны бірінші тыңдау керек. Оның құдіреттілігі – әр адамның әртүрлі түсіне­тін­дігінде. Әр адамда әр­түрлі ой-сезім тудыра­тын­дығын­да. Әсі­ре­се, осы ғасырда адамдарда өз өзі­мен бет­пе-бет қалуға уақыт тапшы. Сон­дықтан классикалық му­зыка өзге емес, өз жан дүниеңді терең түсіну үшін қажет». Айгүл СЕЙІЛОВА.