Лифт қызметіне жіті қарайық

Астананың өзінде осы жылдың 13 және 21 сәуірі күндері «Эдем Па­лас-1», «Эдем Палас-2» тұрғын үй кешендерінде осындай келеңсіздік болды. Артынша «Айя», «Успех» тұрғын үй кешендерінде де оқыс оқиғ­алар тіркелді. Жүрегі шайлығып қалғандар жоғары қабаттағы пәте­ріне баспалдақ арқылы кіріп-шығуға мәжбүр. Басқа амалы жоқ. Ата-аналар, әсіресе, балалары үшін алаңдайды. Олар кіріп-шыққан сайын «Лифт тоқтап қалмаса екен» деп жанын шүбе­рекке түйіп отырады. Осы жағдайды түзеуге бола ма? Астана қаласының әкім­дігі бұл мәселенің дұрысталуын мық­тап қолға алды. «Elorda.info» сайтының мәліметіне қарағанда, Астанада 6577 лифт тір­келген. 4879 лифт – тұрғын үйлерде, 1728 лифт – әкімшілік ғимараттарда. 63 лифтінің пайдалану мерзімі өтіп кеткен. Осы лифтілердің техникалық жағдайы қандай күйде? Уақтылы тексеріле ме? Істен шыққан жағ­дай­да тиісті мекемелердің тез арада жөндеуге шама-шарқы жете ме? Осы салада білікті мамандар жеткілікті ме? Оларды даярлауға көңіл бөлініп отыр ма? Тұрғындардың лифт шаруа­шылығына байланысты қандай арыз-шағымдары бар?  Астана қаласының әкімдігі, Тұр­ғын үй инспекциясы басқармасы осындай сансыз сауалдарға жауа­п іздеп, бірнеше мәрте басқосу өт­кізді. Нәтижесінде, елордадағы лиф­тілердің барлығына кешенді тек­серу жасау жөніндегі тоқтамға келді. Бірақ, аталған басқарманың лифт шаруашылықтарына тексеру жүргізуге құзыреті жоқ болып шықты. Бұған қалалық прокуратураның араласуына тура келді. Не керек, елордадағы бар­лық лифтілердің техникалық жағ­дайына тексеру жүргізілетін болды. Бірақ, бұл – өте ауқымды жұмыс. Бір-екі айдың айналасында бітетін шаруа емес, бірнеше айға созылуы мүмкін. Лифт шаруашылығымен айналысатын компаниялар заңдылық талап­тарына сәйкес көтергіш меха­низмдерді ай сайын тексеріп, бұл туралы ақпаратты арнайы журналда тіркеп отыруы тиіс. Осы жұмыстың ойдағыдай екеніне көптің күмәні бар. Өйткені, сервистік қызмет көр­сететін фирмалар ұдайы ауысып жатады. Келді-кетті. Тұрақты жұмыс істе­мейтіндіктен, жұмыстарына жүр­дім-бардым қарайтыны тағы бар. Ал осының зардабын тартатын қара­пайым халық. Бір қызығы, лифт шаруашы­лы­ғымен айналысатын компаниялар өздері би, өздері қожа. Заң жүзінде олар­дың жұмысын әкімдіктің де, оған қарасты құрылымдардың да тексеруге құқы жоқ. Лифт компаниялары пәтер иелері кооперативтерімен байланыста жұмыс істейді. Өйткені, кооперативтер лифтілердің қауіпсіз жұмысын ұйымдастыруға жауапты. Бірақ, қазіргі жағдайда пәтер иелері кооперативтерінің бәрі бірдей бұл іске тиянақты қарап отыр деп айта қою қиын. Бұл туралы бұған дейін де мәселе көтерген едік. («Пәтер проб­лемасын кім шешеді?», «Егемен Қазақстан», 16.05.2017 жыл). Тағы бір айтатын жай, пәтер иелері коо­перативтерін де тұрғын үй инспекция­сы басқармасының тексеруіне заң бойынша құзыреті жоқ болып шықты. Өйткені, оларды сайлаған пәтер иелері. Солардың тарапынан шағым түскен жағдайда ғана басқарма тексеру жасай алады. Бір сөзбен айтқанда, лифт компаниялары секілді ПИК те өзі – би, өзі – қожа. Осының бәрін реттеу үшін заңнама талаптарына өзгеріс енгізу қажет-ақ. Бұл туралы біраздан бері айтылып келеді. Бірақ, әзірге сөз жүзінде қалып отыр.  Негізі, көп қабатты үйлердің тұр­ғындары лифт компанияларын таң­дауға өте мұқият болғаны жөн. Таңдау үшін пәтер иелері кооперативі мүшелерінің жалпы жиналысы өтеді. Хаттама толтырылады. Сол хаттамада көрсетілген компания сервистік қызмет көрсетуі тиіс. Оны ПИК же­ке-дара таңдай алмайды, бұл тұрғындардың таңдауына тікелей байланысты. Осыны ескерген жөн. Тағы бір ерекше ескеретін мәселе, тұрғындар төмен тариф ұсынған компанияның ығында кетіп қалмауы керек. Төлемнің төмен болғаны жақ­сы әрине, бірақ компанияның мүм­кіндігі мен жұмыс тәжірибесіне, маман­дарының бар-жоғы мен сапасына да айрықша мән берген жөн. ...Сіз тұрып жатқан үйдегі лифтінің күйі қандай? Бір сәт назар аудардыңыз ба?