Нақты тапсырма – нәтижелі түйін

Тұтынушылар құқығын қорғау ісі жетілуде

Тұтынушы тұтылып, құ­қық бұзған құтылатын заман келмеске кетсе дейміз. Өйт­кені, еліміз бұл саладағы заң­дарды күшейтіп, әлемдік талап­тарға талпынып жатыр. Тұтыну­шылар құқығын қорғау саласын­дағы қазақстандық заңна­маны шетелдік нормалар мен ере­желерге сәйкестендіру мен жетілдіру жұмыстары жүргізілуде. Бұл туралы Үкімет отыры­сын­да Ұлттық экономика министрі Тимур Сүлейменов жеткіз­ді. Мәселен, осы мақсатта өткен жылдың сәуір айында тұты­ну­шылар құқығын қорғау саласын­дағы заңнамаға бірқатар өзгеріс­тер мен толықтырулар енгізілген. Ұлттық экономика министр­лігі − тұтынушылар құқығын қор­ғау сала­сындағы саясатты және ведом­ство­аралық үйлестіруді бақылау-қада­ғалау функцияларын қолданусыз жүзеге асыратын уәкілетті орган. Сол себепті де, тұтынушы құқы тұрғысында мәселе көтерді. Министрдің мәлім­деуінше, тұтынушылар құқы­ғын қорғау­ды қамтамасыз етуде мемлекеттік ор­ган­дардың жұ­мысы жүйелі емес. Әркім өз­де­рінің негізгі қызмет әре­кеті аясын­дағы мемлекеттік функ­ция­ларды жүзеге асыруды көз­деуде. Ол тұтас алғанда, өтініш­­терді қарауда және шешім қабылдау­да бірқатар қиын­­дықтар тудырады. Себебі, мем­­ле­кеттік органдардың ше­шім қа­былдаудағы әдістері – түсіндіру, әкімшілік істерді қарау немесе тексерулер жүргізу сияқты сан қырлы болып келеді. «Жергілікті атқарушы органдар тұтынушылар құқығын қорғау жүйе­сіндегі және өз қыз­мет әрекеті бағы­тын­дағы рөлін тұтас көріп отырған жоқ.  Алай­да, олардың жергілікті жерде халық­пен жұмыс істейтінін ес­керсек, бұл бағыттағы жұ­мыс­тарды жандандыру қажет»,  деді Т.Сүлейменов. Мәліметке сүйенсек, 2016 жылдың қорытындысы бойын­ша мемлекеттік органдар тұ­ты­нушылардан түскен 23 мыңнан астам өтінішті қараған. Ұлттық экономика министрлігіне 4486 өтініш, яғни, жалпы өтініштің 19 пайызы түскен. Ұлттық банкке барлық өтініштердің 56 пайызы, Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрлігіне 11 пайы­зы, Қаржы және энергетика министр­ліктеріне 3 пайызы тиесілі. «Мемлекеттің бақылаушылық функциясын азайту жағдайында тұтыну­шылар құқығын қорғау деңгейін арттыру үшін Ұлттық экономика министр­лігі жекелеген тауарлық нарықтардағы тұ­ты­нушылар құқығын қор­ғауды күшейтуді жоспарлауда. Элек­тронды саудаға қатысушы­лардың қызмет әрекетін тұ­тынушылардың құқығын сақтау кепілдігін анықтау арқылы рег­ламенттеу, сондай-ақ, жарнамаларды орналастыру талаптарын күшейту, оның ішінде орналастыру уақыты, шындыққа сәйкестігі және тауардың тұтынушылық ерекшелігі талаптарын күшейту қарастырылуда», деді министр. Сондай-ақ, тауардың сапасы мен қауіпсіздігі стандарттарын сақ­та­мағандығы үшін кәсіпкерлік субъек­тілерінің жауапкершілігін арттыру ұсынылып отырғанына тоқталды. Сондай-ақ, тұтыну­шы­лық сауатты­лық, тұтынушы­лар­дың азаматтық белсенділігінің деңгейін арттыруға және олар­дың тауарлар, құқықтары мен мін­деттері туралы ақпарат­та­нуына ерекше көңіл бөлінуде. Отырыс барысында қаржы қыз­меттерін тұтынушылардың құқық­тарын қорғау мәселелері жөнінде Ұлттық банк төрағасы Д.Ақышев, медициналық қыз­мет көрсету сапасын арттыру туралы Денсаулық сақтау ми­нистрі Е.Біртанов, сондай-ақ, қарапайым жұртшылық атынан «Қазақстан тұтынушыларының ұлттық лигасы» басқарма төрайымы С.Романовская сөз сөйледі.  Мәселені талқылау қоры­тындысында Премьер-Ми­нистр Ұлттық экономика минис­трлігіне, орталық және жергі­лікті ат­қарушы органдарға тұты­ну­шылардың құқықтарын қорғау бойынша белсенді шаралар қолданып, халыққа бұқаралық ақ­парат құралдары арқылы тұты­ну­шылардың құқықтары туралы кеңінен ақпарат таратуды тапсырды.  

Жекешелендіру жүйелі жүзеге асуда

Үкімет отырысының екін­ші мәселесі бойынша жеке­ше­лендірудің 2016-2020 жылдарға арналған кешенді жоспарын орындау барысы қаралды. Ұлттық экономика министрі Тимур Сүлейменов мемлекеттік және коммуникациялық меншіктегі кәсіпорындар мен ірі компанияларды өткізу жоспары туралы баяндады. Ал Қаржы министрі Бақыт Сұлтанов өз кезегінде, мемлекеттік меншік және ква­зимемлекеттік сектор нысандарын сатуды жылдамдату бойынша қолданылған шаралардың аралық нәтижелері және бекі­тілген кестелер аясындағы ал­дағы міндеттер жайында айтты. Мәселен, 2016 жылдан бастап жекешелендірудің кешенді жос­пары бойынша 221 нысан өткізілген, 189 нысан қайта құру немесе жою кезеңінде екен.    «Қолданылған шаралар же­ке­ше­лендіру үдерісін жандан­дыруға мүм­­кіндік берді. Кешенді жоспар нысан­дарының негізгі бөлігі, яғни 80 пайыздан астамы ағымдағы жылы өткізіледі. Жалпы, жекешелендірудің ке­шенді жоспарын іске асыру бойынша іс-шара­ларды уақтылы және табысты орындау үшін барлық алғышарттар жасалған», деді Б.Сұлтанов.   Жиында сондай-ақ, «Са­мұ­рық-Қазына» ҰӘҚ басқарма төрағасы Ө.Шөкеев, «Бәйтерек» холдингінің басқарма төрағасы Е.Досаев, «ҚазАгро» холдингінің басқарма төрағасы Н.Мәлелов қосымша баяндады. Соңын­да Премьер-Министр Бақытжан Са­ғын­таев мемлекеттік органдар мен холдингтердің басшыларына нысандарды сату кес­тесін сақтауды және оларды белгіленген мерзімдерде өткі­зуді қамтамасыз етуді тапсыр­ды. Бұдан өзге, Мемлекет бас­шы­сының мемлекеттік меншікте қалатын нысандары тізімін дайындау туралы тапсырмаларын орын­дау бойынша жұмысты барынша қысқа мерзімде аяқ­тау қажеттігін, Ұлттық эконо­мика, Қаржы және Әділет министр­ліктеріне аталған тізімді бекіту мәселесін пысықтау керектігін айтты. Аталған тапсырмаларды орындауды бақылау Премьер-Министрдің бірінші орынбасары Асқар Маминге жүктелді.

Динара БІТІКОВА, «Егемен Қазақстан»