Қарттыққа қарсы дауа бар

Сүйек кемігінен алынатын ба­ға­на­лы жасушалармен ақ қан, бас­қа да рак ауруларын емдейтінін жұртшылық жақсы біледі. Осы жасушаларды әлем ғалымдары қарт­тыққа қарсы шипа ретінде қол­дана бастағалы қашан. Енді қазақ­стан­дық мамандар да бұл салаға айрық­ша мән беріп, адамның өз клет­ка­сын өзіне ем ретінде қолдана баста­ды. Ұлттық биотехнология орта­лы­ғының бағаналы жасушалар зерт­ха­на­сының меңгерушісі Вяче­с­лав Огайдың айтуынша, адам­ның бойындағы талшықтарды бірік­тіруші қызмет атқаратын фибро­бласт жасушалар арқылы ағзаны жасар­тып қана қоймай, күйік шал­ғанда теріні жылдам қалпына кел­тіруге де болады. Сондықтан ғалым осы жасушаларды пайдалана отырып, қартаюға қарсы арнайы технология әзірлеп шығарыпты.

«Біз адамның өзінен фибро­бласт клеткасын аламыз да оны зақымдаған теріге, талшыққа енгі­земіз. Бұл клеткалар ағзаға ен­ген­нен кейін бүлінген басқа да жасу­шалардың қайта қалпына келуіне әсер етіп, теріні жақсартады. Қазіргі таңда бұл технология бір­қатар жекеменшік клиникалар мен мем­лекеттік ұйымдарда қолда­ны­лып жатыр. Мысалы, Астана­дағы Ұлттық онкология мен трансп­лан­тология орталығында күйік шал­ған, жараланған 800-ден астам па­циентке қолданылып, олар зама­науи әдістің арқасында құлан-таза жазылып шықты. Күйіктен кейін міндетті түрде тыртық қалатыны белгілі. Ал бағаналы жасушалармен емдеген кезде күйіктің ізі де қал­майды», дейді В.Огай.

Ұлттық биотехнология орталы­ғының мамандары адамның тізе және жамбас буындарындағы кеміс­тіктерді қайта қалпына кел­ті­руге арналған гидрогель де ой­лап тауыпты. Гидрогель табиғи ком­по­ненттерден тұрады және құра­мында бағаналы жасушалар да бар. Бұл әдіс бірінші және екін­ші дәрежелі остеохондральды кеміс­тіктерді емдеуге қолданылады екен. Зақымдалған шеміршек пен сүйек тіндеріне ота жасалғаннан кейін гидрогельді жақса, ол аз уа­қыттың ішінде бастапқы сау қалпына келеді.

Медицина ғана емес, ауыл шаруашылығы, қоршаған ортаны қорғау саласында бірталай зерт­теу­лермен айналысып жатқан орта­лықтағы тағы бір жаңалық – адам­ның генетикалық паспортын зерт­теп шығару. Орталықтың бас дирек­торы Ерлан Раманқұловтың айтуын­ша, генетикалық паспорт­ты түзудің маңыздылығы сол, жеке­леген адамның қай ауруларға бейім екенін, қандай дәрілер жақсы әсер ететінін анықтап, жалпы жағдайы туралы толыққанды мәлімет алу­ға болады. Егер әркімнің жеке гене­тикалық паспорты түзіл­ген бол­са, тұқым қуалайтын кей­бір ауру­лардың алдын алып, асқын­дыр­мауға да болады екен.

Адамның генетикалық паспортын анықтау үшін сілекейден немесе қаннан сараптама алу жеткілікті. Әрі генетикалық зерттеу адамның өмі­р­інде бір-ақ рет жасалады. Бұл сараптаманың қорытындысы нәти­жесінде қартаю процесін, терінің жағдайын, алдағы гормондық өзге­рістерді, адамның бойындағы дәру­мендер мен минералдардың деңгейін де білуге болады.

Қымбат ТОҚТАМҰРАТ, «Егемен Қазақстан»