Елордада ІІІ Еуразия халықаралық «Eurasian Book Fair-2018» кітап көрме-жәрмеңкесі өтіп жатыр. Шындығында бұл шараны оқырмандардың мерекесі деп айтуға да болатындай. Осымен үшінші рет ұйымдастырып отырған ауқымды іс биыл Астананың 20 жылдығы мен Өзбекстанның Қазақстандағы жылына арналып отыр. Сәрсенбінің сәтінде басталған көрме-жәрмеңкені дәстүрлі түрде Мемлекеттік хатшы Гүлшара Әбдіхалықова ашқандығын жазған болатынбыз.
Әлемнің 18 мемлекетінен 155 компания мен ұйым өкілдері қатысқан көрме алаңында Ресей, Польша, Ұлыбритания, Беларусь, Әзербайжан, Тәжікстан, Түркия, Қытай, Үндістан, Албания және басқа мемлекеттердің баспалары өз өнімдерін әкелген. Сонымен қатар биыл Қазақстанда Өзбекстан жылы жарияланғандықтан, өзбек баспаларына, кітап шығару компанияларына айрықша көңіл бөлінген. Осы орайда айтулы шараға арнайы келіп сөз сөйлеген Өзбекстанның баспа ісі және ақпарат агенттігі директорының бірінші орынбасары Сабыр Шүкіров «Көрме арқылы мәдени, іскерлік байланыстар нығайып, әлем бойынша кітап индустриясын зерделеуге мүмкіндік туады», деді.
Сонымен үш күнге жоспарланған кітап таныстырылымы, авторлармен кездесу, өзге де іс-шаралар күн тәртібі тығыз орналастырылған көрме-жәрмеңкеде екі күннің ішінде көптеген кітаптардың тұсауы кесілді. Соның ішінде қазақ тілінде жарық көрген кітаптардың өзі аз емес екен. Көрменің алғашқы күні, қазақтың әрі би, әрі ғұламасы, Орта жүздің ел ағасы болған атақты Әнет баба туралы Ерлан Сыдықов, Жамбыл Артықбаев құрастырған «Әнет баба: ғұмыры мен заманы» кітабының тұсауы кесіліп, әрі қарай жалғасын тапты. Белгілі публицист Сауытбек Абдрахмановтың төл әдебиетіміздің өзекті мәселелерін кеңінен қозғайтын «Әдебиет әлемі» кітабының таныстырылымы да тамаша өтті. Таныстырылымда оқырман адамзат тарихындағы арғы-бергідегі жауһар туындылар туралы талдаулар мен көркем аударманың көкжиегі жайында мол мағлұматқа қанығып, автордың зияткерлік қуатына тәнті болды.
Содан кейін тағы бір ерекше жағдай – қазақ тіліне аударылған «Жаңа заман әзербайжан поэзиясының антологиясы» жинағының таныстырылымы болды. Салтанатты рәсімге қандас ақындардан Екбер Гошалы, Ильгар Түркоглы, Иылмаз Окуглы қатысты.
Танагөз Толқынқызы, Дәулеткерей Кәпұлы бастаған ақындардың мұрындық болуымен 40-тан астам қандас ақындардың өлеңдері енген кітаптың тұсауын Қазақстан Жазушылар одағының төрағасы Ұлықбек Есдəулет және Әзербайжанның Қазақстандағы төтенше және өкілетті елшісі Рашад Мамедов кесті.
Сонымен бірге аталмыш шара аясында белгілі ғалым Шерубай Құрманбайұлының «Көркем аудармадағы жаңа атаулар: жасалуы мен қолданысы» кітабының таныстырылымы болды.
Бұл еңбекте әлем әдебиеті жауһарларын қазақ тіліне аудару кезінде жасалып, қалыптасқан және көркем аудармаға ғылым тілі мен БАҚ тілінен енген жаңа атаулар мен қолданыстар арнайы жиналып, тілдік тұрғыдан зерттелген. Автор қазіргі көркем аударма саласындағы сөзжасам, терминжасам тәжірибесіне жан-жақты тоқталып, оқырмандарымен ой бөлісті.
Сонымен қатар көрмеде ақын, жазушы-публицист Ербол Шаймерденнің «Қазақ афоризмдері» кітабының да таныстырылымы өтті. Бұл антологияда түрлі тарихи кезеңде өмір сүрген 80-ге жуық тұлғаның толғам-пайымдары топтастырылған.
Көрме-жәрмеңкенің екінші күні жазушы Шәрбану Бейсенованың елордамыздың 20 жылдығына арналған «Бозоқ аруы» кітабының таныстырылымы да көпшіліктің көңілінен шықты. «Ұлы Дала арулары» топтамасымен шығып отырған екінші кітап ұлт тарихынан ерекше орын алып, ел жадында сақталған әулие аналар өмірінен сыр шертеді. Таныстырылым барысында автор кітап мазмұнына қысқаша тоқталып, сұхбат берді.
Тарих ғылымдарының докторы, әйгілі археолог Самашев Зейнолланың «Берел артефактілерінің әлемдік маңызы» кітабының таныстырылымы да ерекше сипатқа ие болды. Автор дүние жүзіне аты шыққан Берел артефактілерінің әлемдік маңызы турасында келелі әңгіме қозғады.
Сондай-ақ белгілі сыншы Амангелді Кеңшілікұлы қазақтың ғажайып ақыны, Мемлекеттік сыйлықтың лауреаты Жұмекен Нәжімеденовтің шығармашылығы жөнінде жазған «Рух жыры» кітабының таныстырылымында Жұмекен шығармашылығын жан-жақты талдап, оқырмандарымен ой бөлісті. «Фолиант» баспасы ұйымдастырып отырған аталмыш көрме-жәрмеңкеде бұдан өзге әдеби шаралар, орыс және өзге тілдердегі шетелдік авторлардың кітаптарының да таныстырылымы болып жатыр. Алда таныстырылатын кітаптардың ішінде Мемлекеттік Орталық музей қызметкері, этнолог ғалым Нұрсан Әлімбайдың «Қазақтың этнографиялық категориялар, ұғымдар мен атауларының дәстүрлі жүйесі» атты 5 томдығының да тұсауы кесіледі. Нұрсан Әлімбайдың идеясы бойынша қолға алынып, этнология бөлімінде дайындалған ғылыми-зерттеу жұмысы – жалпы 10 мың атау мен ұғымды қамтыған бірегей еңбек. Кездесу барысында осы іргелі еңбекке жетекшілік еткен ғалым Нұрсан Әлімбаймен сұхбат өткізіліп, оқырман қауым энциклопедиямен танысуға мүмкіндік алады.
Ұларбек НҰРҒАЛЫМҰЛЫ, «Егемен Қазақстан»