Денсаулық саласы жаңа cапалық деңгейге көтерілуде

Денсаулық саласы жаңа cапалық деңгейге көтерілуде

Жұма, 23 қараша 2012 7:05

Елбасымыз Нұрсұлтан Әбіш­ұлы Назарбаевтың халыққа Жолдауында еліміздің басты байлығы  – денсаулық саласына аса зор көңіл бөлінгені баршамызға белгілі.Денсаулық сақтау саласына әдет­тегідей ерекше назар аударылады. Тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі жыл са­йы­н кеңейіп келеді. Оңтүстік Қа­зақстан облысында стационарлық және стационар алмастыру көмекті қаржыландыру бюджеті жыл са­йы­н өсуде. Мәселен, 2012 жылы 22651,8 млн. теңгеге жетті. Салыс­тыру үшін айтсақ, 2009 жылы  13413,8 млн. теңге болатын.

Жұма, 23 қараша 2012 7:05

Елбасымыз Нұрсұлтан Әбіш­ұлы Назарбаевтың халыққа Жолдауында еліміздің басты байлығы  – денсаулық саласына аса зор көңіл бөлінгені баршамызға белгілі.Денсаулық сақтау саласына әдет­тегідей ерекше назар аударылады. Тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі жыл са­йы­н кеңейіп келеді. Оңтүстік Қа­зақстан облысында стационарлық және стационар алмастыру көмекті қаржыландыру бюджеті жыл са­йы­н өсуде. Мәселен, 2012 жылы 22651,8 млн. теңгеге жетті. Салыс­тыру үшін айтсақ, 2009 жылы  13413,8 млн. теңге болатын. Бүгінгі таңда медицина ұйым­дарының барлық іс-шаралары ден­саулық сақтау саласын дамытудың 2011-2015 жылдарға арналған «Саламатты Қазақстан» мемлекеттік бағдарламасы аясында жүзеге асырылуда. Бұл бағдарламада ұлт денсаулығын нығайту мақсатына жетуге бағытталған міндеттер қо­йылған. Мемлекеттік бағдарлама денсаулық сақтау саласын жаңа сапалық деңгейге көтеретініне кө­зіміз жетіп отыр.

Жалпы республика деңгейінде денсаулық сақтау саласында бар­лық негізгі көрсеткіштердің оң үрдісі байқалады. 2012 жылғы 10 айдың қорытындары бойынша ана­лар өлім-жітімі 13 пайыз, нә­рес­телер өлім-жітімі 7,2 пайызға азайып, қан айналымы жүйесі, туберкулез және өзге де әлеуметтік маңызды аурулар бойынша өлім-жітім, сырқаттанушылық көрсет­кіштерінің төмендеуі байқалады.Елбасының тапсырмасына сәй­кес, Бірыңғай ұлттық денсаулық сақтау жүйесі Оңтүстік Қазақстан облысында да енгізілуде. Биыл үшін­ші жыл стационарлық қызме­тін жетілдіруге арналған кешенді жұ­мыстар жүргізіліп келеді. Бір­ыңғай ұлттық денсаулық сақтау жүйесінің қағидаттарын жүзеге асыру стацио­нарлық көмектің нақ­ты қажеттілігін анықтауға, еліміз­дің барлық жерле­рінде бірыңғай тарифтерді және халықтың ме­дициналық көмекке қолжетім­ді­лігін қамтамасыз етуге мүмкіндік беріп отыр.Еліміздің азаматтары, әсіресе, ауыл тұрғындары стационарды еркін таңдау құқығын пайдаланады. Олар өз еркімен облыстық, республикалық деңгейлердегі емдеу мекемелерін таңдап, тиісті көмек алып жатыр.  Денсаулық сақ­тау министрлігі стационарды ал­мастырушы және жоғары маман­дандырылған медициналық көмек­ті дамытуды басым бағыт ретінде белгілеген.Ең бастысы – тұрғындар үшін жоспарлы стационарлық көмектің қолжетімділігі қамтамасыз етілді. Емдеуге жатқызу бюросы порталы науқасқа медицина ұйымын еркін таңдауға мүмкіндік ұсынады. Сонымен қатар, жоспарлы емдеуге жатқызу кезінде көрсетілетін ме­дициналық қызметтің қолжетім­ділігін қамтамасыз етіп келеді. Әри­не, халық және медицина қыз­меткерлері арасында да әлі де түсіндіру ақпараттық-сарапта­ма­лық насихаттау жұмыстарын же­тілдіру қажет. Басында түсін­беушілік пайда болып, біраз кем­шіліктерге халықтың арасында наразылық болғаны рас.Бүгінде науқастардың сұраныс­тарын неғұрлым толық қанағат­тандыруға, ресурс үнемдейтін технологияларды белсенді түрде дамытуға мүмкіндік беріліп отыр. Ауруханалар стационарлық көмек көрсеткені үшін ақыны бұрын­ғыдай төсек-орын санына қарай емес, көрсетілген медициналық қызметтер көлеміне және нақты шығындарына сәйкес алып отыр.Осының нәтижесінде  ақы тө­леу жүйесі енгізіліп, еркін таңдау құқығы арқылы нарықтық қатынас қалыптастырылып, ресурстарды ти­імді қолдануы қамтамасыз етіл­ді. Бұл дәрігерлердің білікті­лік­терін көтеруге ынтасын арттырды және медицина қызмет­керлерінің бәсекеге қабілеттілігін дамытуға ықпал еткені анық.Сонымен қатар, лизингтік тө­лемдер арқылы өнім берушілермен бағасы 5 млн. теңгеден 50 млн. теңгеге дейін негізгі құралдарды өз беттерімен сатып алу қа­рас­тырылып, медицина ұйымда­ры­ның материалдық-техникалық базасы күшейіп келеді.Бүгінгі таңда емдеу мекемесі басшысының менеджмент деңгейі жоғары болуы тиіс. Қолданысқа озық технологияларды енгізіп, қызметкер­лерді тиісті еңбекақы ұсыну арқылы ынталандыруы талап етіледі.2011 жылдан бастап Денсаулық сақтау министрлігі ресурстарды тиімді пайдалану деңгейін арттыру мақсатында «Бүгін – сен үздіксің, ертең – барлығы» жобасын бастап, іс жүзінде басқару технологияларын беру үшін республиканың үздік ұйымдары анықталып, да­йын­дықтан өткізді. Жобаға барлық деңгейдегі 118 медицина ұйымы қатысып, олардың 425 маманы кәсіпорындарды тиімді басқару мәселелері және басқарудың заманауи тәсілдері бойынша оқы­тылды. Оңтүстік Қазақстан облысы бойынша 9 медицина ұйымы жобаның қатысушылары болса, оның ішінде облыстық балалар ауруханасы бар. Жобаның қаты­сушы-ұйымдарына жоспарлы және қарқынды түрде менеджментке оқыту арқылы заманауи менед­жментті енгізу жөніндегі озық тәжірибені әрі қарай өңірлерге тарату міндеттелген.Бұл аталған жобаның мақсаты – денсаулық сақтау менеджментін жетілдіру, медицина ұйымдары жұмысының тиімділігін арттыру арқылы халық денсаулығын сақтау және қорғау. Сонымен қатар, сыр­қаттанудың алдын алу және өмір жасын ұзарту болып табылады.Облыстық балалар ауруха­на­сының «Бүгін – сен үздіксің, ертең – барлығы» жобасына қатысушы-ұйым ретінде таңдалғаны инно­вациялық технологияларды қолда­нып, іске асыру, мекемені тиімді басқаруын енгізуге мүмкіндік туғызды. Осы жобаның аясында 2012 жылдың 30-31 қазан аралы­ғында Астана қаласында Денсау­лық сақтау министрлігі және Рес­публикалық денсаулық сақтауды дамыту орталығының ұйымдас­тыруымен «Менеджмент саласын­дағы денсаулық сақтау жүйесінің әлеуетін арттыру: денсаулық сақ­тау менеджментін дамытудың жү­йелі тәсілдері» тақырыбымен II ха­лықаралық конференция өткізілді.Мұнда медицина ұйымдары­ның өкілдері еліміздің және шет­елдердің үздік медицина мекеме­лерімен және халық денсаулығын қадағалау, жаңа технологияларды адам игілігіне тиімді қолданумен танысты. Сонымен қатар, денсау­лық сақтау жүйесін басқарудағы қазіргі мәселелер талқыға салынды. Денсаулық сақтау министрі Салидат Қайырбекованың халық­аралық стандарттарға негізделген осы бағыттағы саясатына медицина қызметкерлері толық қолдау көрсетіп отыр.2012 жылдан бастап республикада онкологиялық қызметті қар­жыландыруы жергілікті және рес­публикалық бюджет бірге қосы­лып, «жаһандық» қағидаты бойынша жүзеге асырылуда. «Жаһан­дық» бойынша қаржыландыру электрондық тізімде тіркелген пациентке оның бағыты (емделу сатысы) бойынша ақы төлеуді көз­дейді. Ол онкодиспансерлердің ауруды ерте анықтауға мүдделілігін және 5 жылдық өмір сүруді ұзар­туға арналған халықаралық стан­дарттарға сәйкес сапалы емдеуді қамтамасыз етеді. Бірыңғай ұлт­тық денсаулық сақтау жүйесін енгізу онкологиялық қызметті қар­жыландыру 2009 жылмен салыс­тырғанда 2,2 есе арттыруға мүм­кіндік берді.Қазіргі таңда ауылдық денсау­лық сақтау жүйесі екі көз­ден қар­жыландырылуда. Мемлекет бас­шы­сының саясатын іске асыру шеңберінде Денсаулық сақтау ми­нистрлігі ауылдық жерлерде меди­циналық қызметтің қолжетім­ділі­гін қамтамасыз ету үшін қар­жылан­дыру көздерін біріктіріп, «жаһан­дық» бюджет қағидаты бо­йынша қаржыландыруды ұсынып отыр. Бұл қадамды ауыл тұр­ғындарына бастапқы медицина­лық-санитар­лық көмекті жақсарту шарала­рының бірі деп есептеуге болады. Мемлекеттің тегін меди­циналық көмегінің кепілдік көле­мінің шең­берінде жұмсалатын шы­ғыстары­ның құрылымында бас­тап­қы ме­дициналық-санитарлық көмекке баса мән беріліп, 60 пайыз қаражат қарастырылған. Ал осыдан біраз жыл бұрын, қаражаттың басым бөлігі стационарлық кө­мекті төлеу­ге жұмсалатын, бастап­қы меди­циналық-санитарлық кө­мекке 30 пайыз көлемінде қалд­ы­рылатын.Денсаулық сақтау министрі   С.Қайырбекова ауылдық денсау­лық сақтау жүйесінің қаржылан­дыру туралы ұсыныстары еліміз­дің медицина ұйымдары арасында жан-жақты талқыланып, медицина қоғамдастығы арасында белсенді қолдау тауып отыр. Бұл сөз жоқ, медицина ұйымдарына жоспарлау мен басқаруда үлкен еркіндік беріп, қызметтерінің тиімділігін арт­тыруға және шығындарын қыс­қартуға ынталандырады. Бұл өз кезегінде төсек қорын оңтай­лан­дыруға, емделуге жатқызу құры­лымын өзгертуге, кадр мәселе­лерін шешуге, ресурстарды сақ­тай­тын жаңа технологияларды игеруге, профилактикалық бағытты кеңейтуге мүмкіндік береді.Қазақстандағы экономикалық өсу бұрын тоқмейілсіп келген мә­селелерге басқаша қарауға мүм­кіндік беруде. Отандық медицина қарқынды дамып, жаңа биіктерді бағындыра бастады. Біз мұның жақсы мысалын өз облысымыз­дағы оңды өзгерістерден көріп отырмыз. Елбасымыз “біздің ең басты байлығымыз – халқымыз­дың аман саулығы” дегенді жиі айтып, Денсаулық сақтау министр­лігіне заман талаптарына сай тапсырмалар белгілеп беріп келеді. Мемлекет басшысының әрдайым қолдау көрсетуі республикамызда денсаулық сақтау саласының көк­жиегін кеңейтуде. Адам жанының арашасысы дәрігерлер қауымы осы сенімге сай әлемдік озық тә­жірибелерді еркін игеріп жатыр.Әнуар МАЙМАҚОВ,Оңтүстік Қазақстан облыстық балалар ауруханасының бас дәрігері.ШЫМКЕНТ.