Жеке тұлғаның мүлікті өткізуі кезінде құн өсімінен түсетін кіріс меншік құқығы тіркелген күннен бастап бір жылдан аз уақыт Қазақстан Республикасының аумағында меншік құқығында болған тұрғынжайлар, саяжай құрылыстары, гараждар, жеке қосалқы шаруашылық объектілерін өткізген кезде туындайды, дейді ҚР ҚР МКК Баспасөз қызметі.
Мұндай мүлікті өткізу кезінде мүлікті өткізу бағасы (құны) мен оны сатып алу бағасы (құны) арасындағы оң айырма құн өсімінен түсетін кіріс болып табылатыны ескеру қажет.
Мысалы: Азамат 2018 жылдың қаңтарында 10 млн. теңгеге пәтер сатып алып, кейінірек, 2018 жылдың қыркүйегінде осы пәтерді 12 млн.теңгеге сатқан.
Бұл жерде құн өсімін есептеу қажет:
12 млн. теңге-10 млн.теңге = 2 млн. теңге. (ЖТС=2млн.теңге*10%=200 мың.тенге).
Егер өтеусіз алынған мүлік сатылса,онда құн өсімі басқа да тәсілдермен анықталады.
Жеке тұрғын үйді өткізетін тұлға салған жеке тұрғын үй, сондай-ақ мұра, қайырымдылық көмек түрінде алынған мүлік өткізілген жағдайларда мүлікті өткізу бағасы (құны) мен меншік құқығы туындаған күнге өткізілетін мүліктің нарықтық құны арасындағы оң айырма құн өсімінен түсетін кіріс болып табылады.
Қазақстан Республикасының бағалау қызметі туралы заңнамасына сәйкес бағалаушы мен салық төлеуші арасындағы шарт бойынша жүргізілген бағалау туралы есепте айқындалған құн нарықтық құн болып табылады.
Мұндай нарықтық құнды жеке тұлға осындай мүлік өткізілген салықтық кезең үшін жеке табыс салығы бойынша декларацияны тапсыруға белгіленген мерзімнен кешіктірмей айқындауға тиіс.
Өткізілген мүлікке меншік құқығы туындаған күнге айқындалған нарықтық құны болмаған кезде, немесе нарықтық құнды айқындаудың мерзімі сақталмаған кезде мүлікті сатып алу бағасы (құны) болмаған басқа да жағдайларда, мүлікті өткізу бағасы (құны) мен бағалау құны арасындағы оң айырма құн өсімінен түсетін кіріс болып табылады.
Бұл жағдайда мүлікті өткізу бағасы (құны) мен бағалау құны арасындағы оң айырма "Азаматтарға арналған үкімет" мемлекеттік корпорациясы өткізілген мүлікке меншік құқығы туындаған жылдың 1 қаңтарына мүлік салығын есептеу үшін айқындаған құн бағалау құны болып табылады.
Жеке тұлға тұрғын үй құрылысына үлестік қатысу туралы шарт бойынша сатып алынған пәтерді сатқан кезде мүліктік табыс туындайды.
Осындай пәтерді сатқан кезде құн өсімінен түсетін табыс пәтерді сату бағасы (құны) мен тұрғын үй құрылысына үлестік қатысу туралы шарттың бағасы арасындағы оң айырма болып табылады.
Мүліктік табыс алған жеке тұлға жеке табыс салығы бойынша декларацияны (240.00-нысан) мүліктік табыс алынған жылдан кейінгі жылдың 31 наурызына дейінгі мерзімде ұсынуы қажет.
Жеке табыс салығы бойынша мүліктік табыс алынған жылдан кейінгі жылдың 10 сәуіріне дейін төлеу қажет.