Жұма, 18 қаңтар 2013 7:13
Адам өмірінің мағыналы болуында жүрек қалауымен таңдаған мамандықтың ықпалы зор. Сондықтан да әркім өзінің оңтайына келетін, көңіліне қонатын кәсіпті игерсем деп талпынады. Жауапкершілігі жоғары есеп-қисап ісіне екінің бірі бара бермейді. Бұл – табандылық пен тазалықты, тиянақтылық пен мұқияттылықты, біліктілікті қажет ететін кәсіп.
Жұма, 18 қаңтар 2013 7:13
Адам өмірінің мағыналы болуында жүрек қалауымен таңдаған мамандықтың ықпалы зор. Сондықтан да әркім өзінің оңтайына келетін, көңіліне қонатын кәсіпті игерсем деп талпынады. Жауапкершілігі жоғары есеп-қисап ісіне екінің бірі бара бермейді. Бұл – табандылық пен тазалықты, тиянақтылық пен мұқияттылықты, біліктілікті қажет ететін кәсіп.
Қарапайым есепшіліктен зейнеткерлікке шыққан Жұмабек Бөкенбаев – өз кәсібінің қыр-сырын жете меңгерген, тазалығы мен талабының нәтижесінде бақыр тиынды бас пайдасына жаратпай, әріптестері арасында абыройға бөленген еңсесі биік жанның бірі. Ең алғаш еңбек жолын Ембі жинақ кассасында кассирліктен бастаған оның әу бастан-ақ осы есепшілікке бүйрегі бұрды да тұрды. Әрине, әр жылдары шаруашылықтың басшы қызметтерінде болған әкесі Ералының да әсері тиген болуы керек. Болмаса, кассир болған сәттен бастап өз тұңғиығына тартқан есеп-қисап әлемінің сиқыры бойын биледі ме, әйтеуір осы жолдан ауытқымауға біржола бекінгені есінде.
Сөйтіп, бүкіл өміріне желі тарқан есепшілік мамандығы бойынша 45 жыл табан аудармай жұмыс істеген екен. Соның 37 жылында әртүрлі кәсіпорындар мен мекемелердің бас бухгалтері қызметінде болыпты.
Рас, кәсіби білімі небәрі – есепшілік курс қана. Бірақ, өз бетінше оқып-үйрену, тәжірибе жинау оны қашанда ұятқа қалдырған емес. Осы кезеңде жұмыс істеген жерлерден берілген мінездемелерінде тек қана жақсы жағынан танылғаны баяндалады. Әсіресе, бір таңғалатыны мекеме, кәсіпорын басшылары оны есеп және есептілікті қалыптастыруда, оны тазартып жолға қоюдағы еңбегін ерекше атап көрсетеді. Ал, кезінде «Ақтөбемұнайгазгеология» басқармасының бастығы Г.Прокудиннің соған қарасты АТП, «Жаңажол экспедициясы», құрылыс- монтаж басқармасы сияқты үш кәсіпорында бухгалтерлік есепті және есептілікті дұрыс жолға коюға көмектесуін өтінуі, оның қандай кадр екенін көрсетсе керек. Өтінішті қабыл алған ол әр кәсіпорында бір жылдан жұмыс істеп бұл бағытта өзінің кәсіби шеберлігін айқын танытты. Олардағы есеп пен есептілікті үлгілі жағдайға келтіріп, тиісті тәртіп орнатты.
Оның есеп жұмысындағы жұмыс тәжірибесі Бүкілодақтық дәрежеде таратылғанын да айту ләзім. Кеңес одағы көлік құрылысы министрлігінің Бүкілодақтық жобалау технологиялық институты шығарған «Экспресс-ақпарат» кітапшасында көлік құрылысы министрлігінің кәсіпорындары мен ұйымдарының есеп және есептілікті үлгілі жүргізу бойынша байқау-конкурстар ұйымдастыру жөніндегі жұмыс тәжірибелері жазылып таратылған екен. Сол кітапшаның 1984 жылғы 4-шығарылымында «Ақтөбе көлік құрылыс» тресі № 614 құрылыс-монтаж пойызының іс-тәжірибесіне де біраз орын берілген. Онда пойыздың трест бөлімшелері арасында есеп пен есептілікті үлгілі жүргізуде конкурс жеңімпазы болғаны, мұнда есеп жүргізудің озық әдістері, осы заманғы есептеу құралдарының және ұйымдастыру технологиясының кең қолданылатыны айтылады. Ал, осы істің басы-қасында жүрген бас бухгалтер Жұмабек Бөкенбаевтың да үлесі зор екені баса көрсетіледі. Оның бұл бағыттағы еңбегі кейінгі шығарылымдарында да үлгі етіп ұсынылған.
Жұмекеңнің ұқыптылығы мен мұқияттылығының бір мысалы – ол өзі жұмыс істеген кәсіпорындар мен мекемелерде есеп қызметін қабылдап алған және тапсыру актілерінің бір данасын жинақтап, түптеп, кітапша етіп қойған. Соның өзінен алған кездегі есеп қызметі мен тапсырғандағы айырмашылықты аңғаруға болады. Есеп қызметіндегі еңбегі әр жылдары одақтық министрліктен бастап кәсіпорын, мекемелердің құрмет грамоталарымен марапатталған. Ол жолдасы Қалимамен екеуі алты бала тәрбиелеп өсіріп, олардан он төрт немере, үш шөбере сүйіп отырған бақытты ата мен әже. Қалима жеңгей де бухгалтерліктен зейнеткерлікке шыққан. Бір қызығы, Жұмекеңнің тәлімін алып, әр қиырда, әр салада жұмыс істеп жүрген шәкірттерін санамағанның өзінде осы әулеттің өзінен қырықтан астам адам есеп қызметі саласында еңбек етеді екен. Бұл алдыңғы толқын ағаға қарап өсудің дәлелі болса керек.
Есеп қызметінің білгірі Жұмабек Бөкенбаев 1995 жылы еңбек демалысына шықты. Бірақ қашанда елгезек, еңбек десе ерінбейтін, одан ләззат алатын Жұмекең қарап отыруды қаламады. Әлі де есеп қызметіндегі білімі мен білігін егемен еліміздің кәдесіне жаратсам деді. Сөйітті де, өзі мүше болып табылатын есепшілер мен аудиттердің қоғамдық бірлестігіне келісім-шартпен жұмыс істей бастады. Ол кәсіпорындар мен ұйымдарда, мекемелердегі есеп қызметін бас жоспарға көшіруге, кеңес беруге, тексерулер жүргізуге атсалысуда. Осы кезеңде 15-ке тарта кәсіпорындар мен мекемелерде есеп қызметін қазақстандық жаңа стандартқа көшіруге ақыл-кеңес беріп, қолдап көмектесті.
– Жұмабек аға құрметті еңбек демалысында жүргенмен облыс есепшілері мен аудиттерінің қоғамдық бірлестігінің мүшесі ретінде шаруашылық жүргізуші субьектілерге бухгалтерлік есепті бас жоспарға және бухгалтерлік стандартқа көшіруге жәрдем беруде. Ол өз мамандығына сүйіспеншілікпен қарайды. Жұмабек Бөкенбаев есептің бас жоспарына көшуге кеңес береді, көмектеседі, қаржы есептілігін жасайды, – дейді облыстың қаржы-валюталық бақылау басқармасында, Батыс Қазақстан экономика және қаржы институтында, басқа да жауапты қызметтер атқарған Меңсұлу Өтенова.
Біреулер қарақан басының пайдасын ойлайтын, өзіне тиімді жер болмас аттап аяқ баспайтындарды есептің адамы ғой деп жатады, ал Жұмабек Бөкенбаев шын мәнінде есептің адамы. Зейнет жасында болса да әлі де сүйікті кәсібінен қол үзбеген, ала жіпті аттамайтын адалдығынан ауытқымайтын ол бұл бағыттағы тәжірибесін кейінгі толқынға үйретуден жалыққан емес.
Сатыбалды СӘУІРБАЙ,
«Егемен Қазақстан».
Ақтөбе облысы.