Алматыдағы темір жол көлігінің орталық музейі және Алматы музейінің бірлесіп ұйымдастыруымен көлік қызметкерлері күніне арналған айрықша көрме ашылды. Алғаш 1901 жылы іргетасы қаланған қазақ теміржолының тарихы тереңде жатыр. Нақ осы жылы еліміздің батысында жолтабан ені 1524 мм болатын алғашқы темір жол салынып, 1904 жылдың қаңтар айында Орынбор қаласынан Қазалы (Кубек) стансасына дейін алғашқы пойыз жолға шықты.
Еліміз үшін теміржол көлігінің маңызы өте зор. Қазақстанда шойынжол барлық жүк тасымалы айналымының 68 пайызын, ал жолаушы тасымалының 32 пайызын қамтып отыр. Көршілес мемлекеттермен барлығы 16 темір жол торабы байланыстыратын Қазақстан темір жолының жалпы ұзындығы 15 мың шақырымнан асады. Осындай бай тарихы бар айтулы саланың өткенінен сыр шертетін бес мыңнан астам құнды жәдігер музей қабырғасын көмкерген. «Қазақстан темір жолдарының тарихы» атты электрлі картада революцияға дейінгі кезеңнен бастап қазіргі уақытқа дейінгі темір жолдың қалай салынғаны көрініс тапқан. Залдың қақ ортасында «Достық», «Алашанькоу» халықаралық желісіне, Тұрар Рысқұлов пен Мұхаметжан Тынышпаевқа арналған төрт турникет орналасқан. Бұдан бөлек экспозициядан ел аумағындағы темір жол бекеттерінің ашылу барысынан хабар беретін шойшеге, кілт, балға, рельстік қосылыс сияқты бұйымдардың сандаған түрін кездестіруге болады.
– Мұражай ашылған күннен бастап 40 мыңнан астам азамат мұнда бас сұғып жәдігерлермен танысты. Музейге тек қала тұрғындары, студенттер мен оқушылар ғана емес, шетелдік туристер де көп келеді. Себебі темір жол тарихы өткен күндердің талай кезеңдерімен өзара сабақтасып жатыр. Еліміздің темір жол көлігінің рөлін насихаттаудың бірегей орталығы саналатын біздің музей тарихқа қызығушылық танытатын өз келушілерін қуана қарсы алады, – дейді музей директоры Гүлнара Бейсенқызы.
Музейде теміржолшылардың бірнеше буынын қалыптастырған Түркістан-Сібір магистралінің құрылысына сапар шектіретін жәдігерлер бірден назарыңды аударады. «Жібек жолы» залының қабырғасынан Қазақстанның қалыптасуының өлкетану көрінісін, темір жол көлігінің пайда болуын, ежелгі Жібек жолы тарихын кезең-кезеңімен көруге болады. Күмістен күптелген зергерлік бұйымдар, тұрмыстық құрал-жабдықтардың жабындықтары, сирек кездесетін фотосуреттер темір жол тарихын тереңнен тануға тартады.
АЛМАТЫ