Қоғамға зор міндеттер жүктеді

Ең бірінші, сабақтастық. Жолдау­дың аттап өтуге болмайтын маңыз­ды тұсы – Елбасы Нұрсұлтан Назар­баев қалыптастырған, бүгінде әлем елдері «Назарбаев моделі» деп баға бер­ген базалық ұстанымдардың тұжы­рым­дама­лық сабақтастығын атап өтуге тиіспіз. Мем­лекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев Мәңгілік елдің Ұлт көшбасшысы негізін қалаған сара жолды, ұстанған іргелі қағидаттарды дамыта отырып, одан әрі жетілдіруді көздеген. Бұл – өркениетті дамудың эволюциялық жолы әрі талассыз таңдау!

Биылғы Жолдаудың екінші ұтым­ды бір ерекшелігі – кешенділігі. Үкі­меті­міз ұстанатын стратегиялық бағыт­тардан бас­тап еліміздің қатардағы азамат­тары­ның қарапайым сұраныстары мен қажет­ті­ліктеріне дейінгі мәселелер мен проб­лемалардың, міндеттер мен мақсат­тардың бүкіл жиынтығы қамтылған. Қысқа да нұсқа. Енді мемлекетке қарап отырмай, «бір жағадан бас, бір жеңнен қол шығарып», тізе қосып, іске асыруға атсалысуымыз қажет. Ұлт үшін, ұлттық мүдде үшін.

Маңыздысы, ой ықшамдылығы. Жолдауға негіз болған ой-тұжырым­дардың қысқалығы, қарапайымдығы мен жинақылығы тәнті етеді. Әсіре ұраншылдыққа салынбау, көпсөзділікке ұрынбау Жолдаудың құрылымының ықшам, мазмұнының дәл берілуіне сеп­тігін тигізген. Алдымен факті келтіріліп, содан кейін оған сындарлы баға беріледі де, соңында қорытынды шығарылады, нақ­ты міндеттер қойылып, мерзімі көр­сетілген тапсырмаларға ұласады.

Айрықша айта кетерлігі – нақты­лық. Жолдауда атқарушылық жауап­кер­шілікке қатысты қойылған талап­тар нақтылығымен есте қалды. Ми­нистр­лерге де, әкімдер мен түрлі лауазымды дәрежедегі тиісті мемлекеттік орган­­дар­дың басшыларына берілген тапсырмалар нақты, көлемі айқын, орындау мер­зімі белгілі. Нақтылық жауапкершілікті күшейтеді. Бұл – өз кезегінде, нәтиже мен сапаға әсер ететіні сөзсіз.

Жүйелілік – Жолдаудың басты бағ­­дары. Жолдау ережелері бірыңғай қисынды сипатта құрылып, терең па­йым таразысына салына отырып, дамушы елдердің халықаралық стандарттарына сәйкестендірілген.

Өзектілік – Жолдаудың негізгі талабы. Қасым-Жомарт Кемелұлының жұрт­шылыққа арнаған бұл сөзінде мем­лекеттік қызметтегі басшыларды да, сондай-ақ бүкіл қоғамды, қарапайым аза­маттарды да толғандыратын, шешуі кезек күттірмейтін барлық өзекті де зәру мәселелер дерлік толық көрініс тапқан. Бұл күрмеуі қиын мәселені әр қырынан көрсетеді әрі оны шешу жолын тиімді ұйымдастыруға септігін тигізеді.

Бірізділік – Жолдаудың құнды қыры. Жолдауда көзделген әрбір мәселенің «басы мен аяғы», шынайы ерекшелігі, орындалу мерзімі айқын көрсетіліп, бұрынғы жинақталған тәжірибеге сүйене отырып болашақта жасалатын нақты әрекеттердің жоспары мен оларды орындауға қажетті шаралар, орындау­ды бақылау жүйесі туралы нұсқау беріле­ді. Қолға алған іс-шаралар сонда ғана нәтижелі болмақ.

Уақтылылық – Жолдаудың бас­ты шарты. Президент көтерген мәселе­лердің біршамасы халықтың көкейін­де бұрыннан жүрген, тіпті пісіп-жетіл­гендіктен оны қолға алатын және орындайтын сәт туып отыр. Қазіргі үкімет үшін бұл қордаланған әлеуметтік-саяси, қаржылық-экономикалық, мәдени-идеологиялық мәселелерді күн тәртібіне енгізудің уақыты жеткендігі сөзсіз. «Еститін мемлекет» механизмі заман талабынан туындап отыр. Ендеше, бұл біздің қоғамға соны серпіліс әкелетіні айқын. Аз уақыт ішінде жемісін береді деген сенімдеміз.

Іргелілік – Жолдаудың іргетасы. Қасым-Жомарт Тоқаевтың Жолдауы – Қазақстанның дамыған мемлекет­тер шоғырына қарай алға қадам бас­қан даму жолындағы ілгерілеуінің дау­сыз нәтижесі. Жолдау – негізгі адами құндылықтар мемлекетіміз үшін басты басымдық саналатынын әлемге жария етудің жарқын дәлелі. Әлем­дегі өркениеттік прогресті бағдарға ала отырып, өзіміздің халықаралық қауымдастықтағы лайықты орнымыз­ды да анық белгілеуіміз Жолдауда ашып айтылған. Осы тұрғыдан Қазақ­стан­ның сыртқы және ішкі саясаты іл­гер­ілігімен әрі тұрақтылығымен, ғылы­ми бағдарының айқындығымен және көпвекторлығымен ерекшеленеді.

Мемлекеттік тіл – Жолдаудың мәрте­бесі. Жолдауды қалың ел зор қуанышпен жылы қабылдады. Тәуелсіздіктен бері тамыры тереңге тартқан ана тіліміздің тынысы әлемдік деңгейде қанатын жаймақ. Қоғамның жоспарлы әрі жүйелі дамуы арқылы біз замана талқысына төтеп берген, басты рухани мұрамыз – Мем­лекеттік тілді ұлықтаған Қазақстан хал­қын бір тағдыр, бір шаңырақ, бір жар­қын келешек, біртұтас әрі байтақ Отан біріктіріп тұр деген тұжырымға келдік.

Президент Жолдауы жақсылыққа жетелейді. Бізді біріктіреді: Бір сөз. Бір ел. Бір мүдде.

Ерден ҚАЖЫБЕК,

А.Байтұрсынұлы атындағы Тіл білімі институтының директоры, ҰҒА корреспондент мүшесі, филология ғылымдарының докторы, профессор

АЛМАТЫ