Еліміздің қай түкпірінде болсын, сол өңірдің әлеуметтік-экономикалық тұрғыдан алға қарай дамуына септігін тигізе алатын қаржылық күш-қуаты мол компаниялар мен корпорациялар бар. Мәселен, Батыс Қазақстан облысында мұндай кәсіпорындар сапында Альянс КПО б.v бар десек, Атырауда «Шеврон», ал Ақтөбеде «СНПС» корпорациясын айтуға болады.
«СНПС-Ақтөбемұнайгаз» АҚ – Ақтөбе облысы аумағындағы ең ірі кәсіпорынның бірі. Оның үлесіне өңірде өндірілетін мұнай мен көмірсутегі шикізатының 70 және сұйық отын мен газдың 90 пайызы тиесілі. Корпорация мен құрылымдық бөлімшелерінде 6 200-ден астам қызметкер жұмыс істейді. Соңғы бес жыл ішінде аталған акционерлік қоғамнан 500 миллиард теңге көлемінде инвестиция тартылды. Әйтсе де кейінгі кезде аталған өндірістік ұжым бұрынғы жүрдек жүрісінен жаңылып қалғандай.
Стратегиялық маңызы бар шикізат өнімдерін өндіретін ірі кәсіпорынның мәселелері ауқымды болуы табиғи жайт. Инвестиция тарту ауқымы, еңбек өнімділігі қарқыны да төмендеп кету көріністері байқалып отыр. Бұл жайт өз кезегінде моральдық тұрғыдан ескіре бастаған құрал-жабдықтарды технологиялық тұрғыдан қайта жаңғырту қажеттілігін көрсетеді.
Сонымен бірге «СНПС-Ақтөбемұнайгаз» еңбекті ұйымдастыру мен жұмысшылардың еңбектеріне лайықты еңбекақы төлей алмай жүр. Айталық, Ақтөбе облысы әкімінің орынбасары Қайрат Бекеновтің мәлімдеуіне қарағанда, қазіргі кезде корпорация қожайындарының өз жұмысшыларына төлеп жүрген орташа еңбекақысының мөлшері тұтастай республика бойынша мұнай саласы қызметкерлерінің орташа жалақысымен салыстырғанда үш-төрт есеге аз екен.
«СНПС» корпорациясы директорлар кеңесінің төрағасы Ван Илинь Ақтөбе облысының әкімі Оңдасын Оразалинмен кездесуі кезінде аталған жағдайды кәсіпорында орын алып отырған уақытша кідірістер мен кедергілерге байланысты екенімен түсіндірді. Оның айтуынша, жұмысшыларға толымды еңбекақы төлеу мәселесі алдағы кезде толығымен шешімін таппақ.
Тағы бір атап өтерлік жайт, бұған дейін жасалған өзара келісімдерге сәйкес шетелдік компания қызметке жергілікті мамандар мен жұмысшыларды ұдайы тартып отыруға тиіс. Әйтсе де аталған келісім талаптары мен нормалары орындалмай келеді. Есесіне соңғы жиырма жылдың ішінде компания басшылары шетелдік жұмысшыларды ұдайы тарту үрдісін жалғастырып келген. Сондай-ақ осы аралықта кәсіпорын жанынан қазақстандық мамандарды оқыту мен жаңа кәсіпке бейімдеу ісінде формальдылыққа әрі бірқатар үстірттіктер мен олқылықтарға жол берілген. Оның сапалық деңгейі өте төмен болған.
Бұл арада басты әңгіме инженер-техник кадрларға байланысты емес, III және IV санаттағы қарапайым жұмысшыларға қатысты өрістеп отырғанын айтқанымыз жөн. Шетелдік компания басшылары тарапынан мұндай жағдай қайталана берсе, оның соңы жұмысшылар наразылығын тудыруы да мүмкін.
АҚТӨБЕ