2020 жылдың бірінші тоқсанында Қазақстандағы сақтандырушылар инвестициялық қызметтен 64,57 миллиард теңге пайда тапты. Бұл өткен жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 4 есе көп. Инвестициядан түскен табыстың 78,4% шетел валютасын қайта бағалау есебінен қамтамасыз етілді.
Қазақстанның сақтандыру саласындағы 28 компанияның жиынтық кірісі 2020 жылдың І тоқсанында 166,81 млрд теңгені құрады. Сонымен бірге салықтан кейінгі таза пайда 55,34 млрд теңгеге артты. Бұл өткен жылдың осы кезеңіндегі нәтижеден шамамен 3 есе жоғары.
Инвестициялық қызмет сақтандыру компаниялары үшін мамандандырылмағанына қарамастан, сектордың жалпы кірісінің 39% -ы (64,57 млрд теңге) инвестициядан келді.
Ұлттық валюта 2020 жылдың алғашқы үш айында бір доллар үшін 382,59-дан 448,01 теңгеге дейін 17% -ға немесе 65,42 теңгеге әлсіреді. Сонымен қатар курстың айтарлықтай әлсіреуі наурыздың екінші жартысында байқалды. Ұқсас көрініс 2015 жылы байқалды, ұлттық валюта долларға шаққанда 151,09 теңгеге - тамызда 188,38 теңгеден желтоқсанның аяғында 339,47 теңгеге дейін әлсіреді. 2015 жылы сақтандыру секторының инвестициялық қызметінен түскен кіріс рекордтық 246,96 млрд теңгені құрады, оның ішінде компанияның валютасын қайта бағалаудан 212,96 млрд теңге түсті.
Ең бастысы, «Евразия» сақтандыру компаниясы 2020 жылдың І тоқсанындағы бағам айырмашылығынан пайда таба алды.
Осы мерзімдегі инвестициялық кірісі 22,01 млрд теңгені құрады және негізінен валютаны қайта бағалау есебінен қамтамасыз етілді. Осы саладағы ең ірі сақтандыру компаниясының активтері наурыздың аяғында 298,66 млрд теңгені құрады, оның ішінде 218,84 млрд теңге өтеуге дейін сақталған бағалы қағаздар. Екінші орында Виктория сақтандыру компаниясы әлсіреген теңгеден 7,22 млрд пайда тапты, бұл компанияның жалпы кірісінің 78,1% құрайды.
Nomad Life өмірді сақтандыру компаниясы валютаны қайта бағалаудан 4,44 миллиард теңге алды. Халық банкінің еншілес компаниясы - Halyk-Life пайдасы 4,37 миллиард теңгеге тұрақтады. «Халық» тобының тағы бір сақтандыру компаниясы, «Халық» СК, керісінше, валютаны қайта бағалаудан 433,7 миллион теңгені жоғалтып алды. Сонымен бірге, компанияның инвестициялық қызметінен түскен кіріс 1 миллиард теңгеден асты.
Тағы үш сақтандыру компаниясының теңгенің әлсіреуінен бір миллиардтан астам теңге пайда тапты. I тоқсанда KazakhExport экспорттық сақтандыру компаниясының валютасын қайта бағалаудан түскен кіріс 2,51 млрд теңгені құрады, Мемлекеттік Аннуитеттік Компания (SAC) және Қазақмыс СК сәйкесінше 1,69 млрд және 1.19 млрд теңгеге артты.
2020 жылдың қаңтар-наурыз айларындағы ең тиімді инвестициялық жоспар «ТрансОйл» сақтандыру компаниясы болды: есепті кезеңдегі оның ROI 13,4% құрады. Сақтандырушының инвестициялық қызметтен түскен кірісі 440,24 миллион теңгеге жетті, активтің орташа құны 3,29 миллиард теңге. Sinoasia B&R және ASKO инвестицияларының салыстырмалы түрде жоғары кірістілігі сәйкесінше 11 және 9% құрайды.
Осы жылдың бірінші тоқсанында ROI 8% -ды құраған Евразия мен Виктория алғашқы сақтандырушылардың ондығының қатарында капиталды пайдалану тиімділігімен ерекшеленді.
Соңғы уақытқа дейін бұл мәмілелер сақтандырушылар арасында өте танымал болмаған. 2018 жылға дейін мұндай операциялардың жалпы көлемі әдетте 1 миллиард теңгеден аспады. Компаниялар негізінен өтімділікті жабу үшін қарызға алды. Алайда 2018 жылдың қазан айында сақтандырушылар сатып алу шарттары бойынша 20,28 миллиард теңге қарыз алды.
Өткен жылдың наурыз айында Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі сақтандыру компанияларының репо операцияларында ақша жинауға тыйым салды, сонымен қатар сақтандыру компанияларының жоғары өтімді активтерін есептеу кезінде репоға салынған ақшаға 30% жеңілдік жасау арқылы сақтандыру компанияларының ақшасын кері РЕПО операцияларына орналастыруға шектеулер қойды.
Алайда, 2019 жылдың қазан айында операциялар сақтандырушылардың балансында пайда болды, ал 2020 жылдың наурыз айында рекордтық 65,73 миллиард теңгеге жетті.
Halyk-Life және Halyk компаниялары нарықта тиісінше 12,61 млрд және 11,07 млрд теңге алды. «Евразия» СК «АҚ-ның тікелей репо операциялары 3,89 млрд теңгені құрады, бірақ бұл сақтандырушы міндеттемелерінің тек 3,24% құрайды. Nomad сақтандыру компаниясының қарызы 3,74 млрд теңгені құрады, ал инвестициялық кіріс 1,24 млрд теңгеге жетті. Фридом Финанс Life нарықта салыстырмалы түрде үлкен соманы алды. Бірінші тоқсанның аяғында оның тікелей міндеттемелерінің көлемі 3,01 млрд теңгені құрады, инвестициялық қызметтен сақтандырушы 0,93 млрд.
Қаржылық нарықты реттеу және дамыту агенттігі инвестициялардың кірістілігінің жоғары деңгейіне қарамастан, банктерге және сақтандыру компанияларына биылғы жылы дивидендтер төлемеуге және акцияларды сатып алмауға кеңес берді. Агенттік пандемия қаупін жабу үшін капиталды пайдалануға кеңес береді. Сақтандыру секторы үшін бұл экономиканың нақты секторы кірісінің төмендеуін және теңгенің әлсіреуіне байланысты бағаның өсуін ескере отырып төлемдердің ұлғаюын білдіреді.