Байланыс қызметтерінің тарифі қымбаттады

Ұялы байланыс және интер­нетке тіркелген абоненттер саны­ның азайғанына қарамастан, байланыс қызметтерінің ауқы­мы айтарлықтай өсті. Мыса­лы, ағымдағы жылдың қаң­тар-тамызында еліміздің телекомму­никациялық компанияларының байланыс қызметінен тапқан кірістері 8,3 пайызға ұлғайып, 574,2 млрд теңгені құрады. Өткен жылы бұл көрсеткіш 519,9 млрд тең­ге болған еді. Кірістер өсімінің негізгі себептерінің бірі − интернет-провайдерлер мен ұялы байланыс операторлары тарифінің кө­терілуі.

Интернет ұсыну қызме­ті сала­сындағы телекоммуни­кация­лық компаниялардың кірістері бір жыл ішінде 13,2 пайызға өсті және 213,4 млрд теңгеге жетті. Бұл телекоммуникация нарығындағы қызметтердің жалпы 37,2 пайызын құрайды. Сонымен қатар ұялы байланыс қызметтерінің ауқымы өткен жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 1,5%-ға ұлғайып, 151,7 млрд теңгені құрады. Соның ішінде халыққа көрсетілген ұялы бай­ланыс қызметтері ақшалай мәнде бір жылда бірден 5,1 пайызға, яғни 108,1 млрд теңгеге дейін өскен.

Сондай-ақ өңірлік бөліністе байланыс қызметтері көлемінің 80 пайызы Алматы мен Нұр-Сұл­тан қалаларына тиесілі. Стра­те­гия­лық жоспарлау және реформалар агенттігі Ұлттық статисти­ка бюросының мәліметінше, ұялы бай­ланыс көлемі ұялы байланыс операторлары тіркелген ме­кенжай бойынша бөлінген. Мәсе­лен, Алматыдағы байланыс қызметтерінің көлемі 336,6 млрд теңге болса, Нұр-Сұлтанда 121 млрд теңгені құрайды. Бұдан бө­лек, сектордағы қызмет көрсету кө­лемі бойынша Қарағанды (13,8 млрд теңге), Шығыс Қазақстан (13,2 млрд) және Алматы (9,9 млрд) облыстары көш бастап тұр.

Естеріңізге сала кетейік, таяу­да Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министр­лігі ұялы байланыс қызметтерін көрсету қағидаларына өзгертулер енгізген болатын. Енді мобильді операторлар абоненттерге өзге тарифтік жоспарлармен қатар, төлем бір күнтізбелік ай­ға жасалатын тарифтік жоспарды да  ұсынуы тиіс. Енгізілген өз­гер­тулердің нәтижесінде абонент­тер тарифтік жоспарлардың ішінен өзіне қажетін таңдай отырып, оны толық бір ай пайдалана алады. Мысалы, егер абонент тарифтік жос­парға айдың соңғы күні қо­сылса, оның жеке шотынан байланыс қызметі үшін төлем келесі ай­дың соңғы күні шегеріледі.

Мұнымен қоса,  ережеге­ «база­лық тарифтік жоспар» ұғы­мы енгізілді. Аталған тариф абонент­тік төлемді талап етпейді, тек нақт­ы пайдаланған минут немесе SMS санына ғана төлем жа­сай отырып, қоңырау шалуға жә­не SMS жіберуге мүмкіндік бе­реді. «Базалық тарифтік жос­пар» абонент нөмірді басқа ұя­лы байланыс операторының же­лі­сіне ауыстырғанда (MNP қыз­меті), жаңа тарифтік жоспарды таң­дап үлгермегенде, сондай-ақ қол­даныстағы тарифтік жоспар әре­кет етуін тоқтатқан жағдайда ғана қосылады.

Айталық, бұған дейін ұялы бай­ланыс операторы абонентте қан­дай да бір тарифтік жоспар болмаса, оны өздері абоненттің келісімінсіз кез келген тарифтік жос­парға қоса алатын. Енді олар өзгерісті жылына бір рет қана енгізе алады және бұл туралы або­нентті нақты өзгерістерге дейін күн­тізбелік отыз күн бұрын хабардар етуге міндетті.

«Қазақтелеком» АҚ 2019 жыл­дың 1 қаңтарынан бастап 3499 тең­геге жаңа «Бастапқы» пакеттік тарифтік жоспары енгізілді. Бұл топтама қолданыстағы ең тө­менгі тарифтік жоспардан (3 550 теңге) 5,5 пайызға төмен және оған 10 Мбит/с дейінгі жыл­дамдықпен Интернет қызметтері және Қазақстан бойынша лимитсіз қо­ңыраулармен телефон байланысы, Алтел/Теле2 желісіне қоңырау шалу кіреді.

Ал «Қазақтелеком» АҚ або­нент­ті байланыс қызметтеріне қо­су бойынша жұмыстарды жүр­гізуге 50 пайыз жеңілдік, сон­дай-ақ телефонның абоненттік төле­міне ай сайынғы 10 пайыз­дық жеңілдік және интернет қыз­­меттерінің абоненттік тө­ле­міне 15 пайыздық жеңілдік ұсы­нады. «Транстелеком» АҚ қаты­сушылары, сондай-ақ мүгедектігі бар азаматтар мен оларға теңес­тірілген тұлғалар үшін интернет же­лісін қолдану қызметіне 5 пайыз жеңілдік ұсынады.

«Кар-Тел» ЖШС жаңа «Әлеу­меттік», «Әлеуметтік плюс» тариф­тік жоспарларының желісі және «Мұғалімдер мен оқушыларға арнал­ған» тарифтік жоспары да­йындалды. Тарифтік жоспар бо­йын­ша абоненттер ұялы байланыс қызметтерін айтарлықтай төмен­детіл­ген бағамен (590 теңгеден бастап) алады.

Сонымен бірге «Ерекше» ТК «Кселл» АҚ-да «Кселл» абонент­тері үшін қазір де қолжетімді болмақ. Тарифтік жоспар бо­йынша 1, 2-топ мүгедектері мен ес­ту қабілеті нашар азаматтар желі ішінде 1 теңгеден, басқа опера­торлардың желісіне 9 теңгеден, басқа операторлардың желісіне 1 SMS үшін 2 теңгеден байланысу мүмкіндігіне ие.

Еліміздің және әлемдік интернет саласына қатысты мәселе­лердің біразы әлемдік мінберде де шешімін таптай келеді. Себебі жаһанды жаулаған пандемияның әсері роумингтік байланысқа да зарда­бын тигізуде. Роумингті тұты­нушылар санының өсуі­не қарамастан, операторлар халық­аралық роумингтен жоспарланған кірісті жыл соңына дейін қалпына келтіргісі жоқ.