• RUB:
    5.2
  • USD:
    523.72
  • EUR:
    544.09
Басты сайтқа өту
Қоғам 02 Наурыз, 2021

Карантин кәсіпкер әйелдерге қалай әсер етті?

328 рет
көрсетілді

Президент жанындағы Әйел­дер істері және отбасы­лық-де­мо­графиялық саясат жөнін­дегі Ұлттық комиссия, Қазақстандағы «БҰҰ-әйел­дер» құрылымы және «Қол­данбалы экономиканы зерттеу орталығы», Еңбек және ха­лықты әлеуметтік қорғау министрлігінің қолдауымен Қазақстанда COVID-19 пандемиясы кезіндегі кәсіпкер әйелдердің проблемаларын анықтау үшін ауқымды зерттеу жүргізді.

 

COVID-19 пандемиясының сал­­дарынан Қазақстан аумағында тө­тенше жағдай режімінің енгізілуі жеке үй шаруашылықтарына да, кәсіпкерлерге де әсер етті. Сонымен қатар, пандемия тудырған дағдарыс ірі бизнеске қарағанда шағын және орта бизнеске көбірек әсер етті. Бұл жағдай шағын және орта кәсіп­керліктің жеткізілім тізбегіндегі күйзелістерге төтеп беру қабілеті төмен болуына байланысты.

Кәсіпкерлердің көпшілігі (69,2%) карантин кезінде бизнесінің қар­жылық шығынға ұшырағанын атап өтті. Кәсіпкер әйелдер бұл фак­тіні жиі атап өтеді – іс жүзінде олар­дың төрттен үшінде (75,8%) шы­ғын­дар болған, ал ерлер арасында – 63,5%. Әйелдер бизнесі ай­тар­лықтай қаржылық шығындарға жиірек ұшыраған. Бұл ретте әйел­дердің 41,9%-ы өз табысының 50%-дан астамын жоғалтқанын атап өтті. (Ерлер арасында – 31,2%).

Кәсіпкер әйелдер үшін жағ­дай жалақы төленбейтін еңбек саласындағы жүктеменің артуы­мен күрделене түсті. Бұл балалар­ға, қарттарға, ауру туыстарына көр­сетілген қамқорлық, үй шаруа­шылығына көбірек уақыт бөлу қажеттілігі. Сонымен қатар зерттеу COVID-19 пандемиясы кезінде әйелдер дәстүрлі түрде жұмыс іс­тейтін сауда, қызмет көрсету, ауыл шаруашылығы сияқты экономика секторлары көбірек зардап шеккенін көрсетті.

Басқа мәселелерде кәсіпкер әйел­дер мен ер адамдардың пробле­малары ұқсас.  Нәтижесінде, мемлекет тарапынан күтілетін қолдау шаралары кәсіпкер әйелдер мен кәсіпкер ерлер үшін де аз ерекшеленеді.

«Зерттеу шеңберінде сарапшылар мемлекеттік қолдаудың тиімділігін арттыру мақсатында кәсіпкерлерге көмек көрсету, әйелдердің эконо­ми­калық құқықтары мен мүмкін­діктерін кеңейту бойынша нақты шараларды ұсынды. Зерттеу нәти­желерін мүдделі мемлекеттік орган­дар мен мекемелер кәсіпкерлікті да­мыту үшін пайдаланады деп сене­міз», деді Әйелдер істері және от­ба­сы­лық-демографиялық саясат жө­нін­дегі Ұлттық комиссияның төрайы­мы Ләззат Рамазанова зерттеу нәтижелерін таныстыру барысында.

Мысалы, зерттеу аясында қай­таланатын бағдарламаларды түзету арқылы мемлекеттік қолдаудың барлық шараларын оңтайландыру және жүйелеу, кәсіпкерлерге бұ­қаралық ақпарат құралдары мен цифр­лы платформалар арқылы мем­лекеттік қолдау жөніндегі ақ­паратты жеткізу, онлайн-платформалар/қосымшалар ашу арқылы ШОБ өкілдерінің білім деңгейі мен біліктілігін арттыру сияқты шаралар атап өтілді.

«COVID-19 пандемиясы дүние­жүзі елдерінің, сонымен қатар Қазақстанның да экономикасына жағымсыз өзгерістер әкелді. Дағдарыс бүкіл қоғамға ауыртпа­лық түсіруде, бұл әсіресе әйелдер мен осал топтар үшін қиын. Әйел кәсіпкерлердің қажеттіліктерін ескеру, СOVID-19 аясындағы даму бағдарламасында әйелдердің мүд­делері ескерілуі баршаға жақсы әрі тұрақты даму нәтижелеріне қол жет­кізуге, экономиканың тезірек қал­пына келуіне көмектеседі», деді Қазақ­стандағы «БҰҰ-әйелдер» құ­рылымының бағдарламалар менед­жері Дина Амришева.