Халыққа қызмет – ерекше міндет

Елімізде мемлекеттік орган­дардың заң жобалау жұмыстары саласындағы қызметін үйлестіру, халыққа мемлекеттік қызмет көрсету сапасын арттыру, жұртты білікті заң көмегімен қамтамасыз ету, атқарушылық іс жүргізу органдары қызметі тиімділігін, рөлі мен мәртебесін артыруға ерекше назар аудару, сот-сараптама қызметін жетілдіру және т.б. да міндеттерді жүзеге асыру – халқымыз үшін аса маңызды іс болып табылады. Бұл орайда, осы құжатта көрсетілген міндеттерді мойнына алған Әділет ми­нистрлігі оларды өткен жылы түгел орындаған көрінеді. Бұл туралы кеше аталған министрліктің 2013 жылғы жұмыс нәтижесін қорытындылаған кеңейтілген алқа отырысында айтылды. Алқада баяндама жасаған Әділет министрі Берік Имашев әділет органдарының өткен жылғы жұмыс қорытындысы мен үстіміздегі жылғы жаңа мін­деттері туралы сөз етті. Ол жоғарыда аталған келелі істер­дің әділет органдары үшін атқа­рылуы, ал халық үшін тиісті деңгейде толыққанды орын­далғанының маңызы зор мін­деттеріне жеке-жеке тоқталып өтті. Министр әуелі «Әділет органдары ең алдымен, Президент Нұрсұлтан Назарбаевтың 2012 жылғы 14 желтоқсандағы «Қа­зақстан-2050» Стратегиясы – қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты», сондай-ақ, Мем­лекет басшысының «Қа­зақ­станның әлеуметтік жаңғыр­тылуы: Жалпыға Ортақ Еңбек Қо­ғамына қарай 20 қадам» атты бағдарламалық мақаласында айқындалған барлық тапсырмаларды тиісінше орындауға күш-жігерін жұмсады», деді. Соған сай, одан әрі мем­ле­кет­тік органдардың заң жобалау жұмыстары саласындағы қызметін үйлестіруде Үкіметтің 2013 жылға арналған заң жобалау жұмыстары жоспарының толық көлемде орындалуына Үкімет пен Парламенттің заң шығару бас­тамасының субъектілері ретіндегі бірлескен әрі сындарлы жұмысы ықпал еткенін атап өтті. Мәселен, заң жобалау жұмысында өткен жылы 104 заң жобасы мен халықаралық шарт бойынша 100 заң жобасына тұжырымдамаға сай консультациялық қызмет көр­се­тілген. Оған қоса, лингвис­тика­лық орталық заң жобалары мен халықаралық шарттарға 368 сараптамалық қорытынды дай­ындаған. Ал Әділет министрлігінің екін­ші басым бағыты мемле­кет­тік қызмет көрсету сапасын арттыру болып табылады де­сек, бұл тұрғыдан алғанда, аталған министрлік мемлекеттік қызметтің 42 пайызын көрсететін негізгі органның бірі екен. Өткен жылы 11 млн.-нан астам қызмет көрсетілген, бұл 2012 жылғы көрсеткіштен 28 пайызға артық деген сөз. Оның 78 пайызы немесе 8 млн.-нан астам қызмет электронды түрде көрсетілген. Бұл орайда, жұмысты автоматтандыру мемлекеттік қызмет көрсету мерзімін едәуір қысқартуға жә­не қағаз құжаттар беруді, яғни қа­ғаз­бастылықты тоқтатуға әсерін тигізген. Халықты білікті заң көме­гімен қамтамасыз ету – құ­қық­­тық мемлекетті дамытуға тән ерек­шелік болып табылады. Еліміздің тұрғындары адво­кат­тық және нотариаттық қыз­мет көрсетумен 100 пайыз қам­тылған. Өткен жылы Елбасы кепілдік берілген заң көмегінің бірыңғай мемлекеттік жүйесін құрған «Мемлекеттік кепілдік берілген заң көмегі туралы» заңға қол қойғаны белгілі. Бұл заң­ның артықшылығы сонда, адвокаттардың кәсіби қызметін жүзеге асыру кезінде олардың қылмыстық ізге түсу органдарынан тәуелсіз болуын қамтамасыз ету. Сондай-ақ, министр, атқа­рушылық іс жүргізу органдары қызметінің тиімділігін, оның рөлі мен мәртебесін арттыруға ерекше көңіл бөлінуде екенін айтты. «Өткен есептік кезеңде біз 2012 жылдың қорытындысы бойынша өткізілген министрліктің кеңейтілген алқа мәжілісінде көтерілген бірқатар мәселелерді шешуге және сот актілерін орындау комитеті мен оның аумақтық бөлімшелерінің қызметін жетіл­діруге тырыстық. Осының арқасында сот орындаушылардың еңбек­ақысын олардың қызмет сана­тын арттыру арқылы өсіру­ге қол жеткіздік», деді. Олар­дың қызмет сапасын арттыру үшін жаңа технологиялар да енгізілуде. Сот орындаушыларға өзге мемлекеттік органдардың ақпараттық жүйелерінен «онлайн» режімінде мәлімет алуға мүмкіндік беретін, сондай-ақ тәркіленген және тыйым салынған мүліктерді сату ресімінің ашық­ты­ғын қамтамасыз ететін зама­науи авоматтандырылған жүйе­лер енгізілуде. Бұл орай­да, ат­қарушылық іс жүргі­зу ор­ган­дарының қызметін инно­вациялық және технологиялық жетілдіру жөніндегі жұмыс үстіміздегі жы­лы да одан әрі осы қарқынмен жалғастырылмақ көрінеді. Мәсе­лен, ағымдағы жылдың қаңтар айын­да ресімдердің басым бөлі­гін оңтайландыруға, сот орын­дау­шылардың уәкі­лет­тілік аясын кеңейтуге, жеке орын­дау инс­титутын одан әрі дамы­туға, борышкерлердің жауап­кер­шілігін арттыруға, сыбайлас жем­­­қор­­лыққа қарсы күрес және өзге де маңызды мәселелерді ше­­шу­ге бағытталған заң күшіне енді. Баяндамашының сөзінен бел­гілі болғандай, зияткерлік мен­шік құқығын тіркеу және қор­ғау жүзеге асырылған. Есептік кезең­де авторлық құқықпен қорға­латын туындыларға 1736 құқық тіркелсе, өндірістік мен­шік нысандарына 8884 қорғау құжат­тары берілген. Енді бұдан әрі де мұндай жұмыстарды жандан­дыра түсу мақсатында, қазі­рігі күні Еуразиялық-эконо­ми­калық кеңістік аясында зият­керлік меншік саласында бірың­ғай реттеу қағидалары бойын­ша келісімді жүзеге асыру үшін үш халықаралық шарт әзір­ленуде екен. Олардың негі­зінде қазақстандық тарап отан­дық құқық иеленушілердің мүдделерін қорғау және көмек­тесу жөніндегі мәселелерді қарас­тыруда. Сонымен қатар, еліміздің алдағы уақытта Дүниежүзілік сау­да ұйымына енуіне бай­ла­ныс­ты зияткерлік меншік құқы­ғын сауда аспектілері жөніндегі келісім нормаларына сәйкестендіру мақсатында өндіріс­тік меншікті қорғау саласын­да Әзербайжан, Грузия, Қыр­ғызстан және Өзбекстанмен арада ынтымақтастық туралы ке­лісімге өзгертулер енгізу жөнін­дегі жұмыстар жүргізілуде. Министрлік қызметінің алтыншы бағыты ретінде талқыға салынған сот-сараптама қызметін одан әрі жетілдіру де айтылып өтті. Сот-сараптама қызметін жетілдіру мәселелері құқық қорғау органдарының 2014-2020 жылдарға арналған құқық қорғау жүйесін одан әрі жаңғыртудың мемлекеттік бағдарламасына енгізілген. Алқада министрліктің осы және басқа да өзекті мәселелері бойынша Сот актілерін орындау комитетінің төрағасы Ж.Ешмағамбетов, «Сот сараптамасы орталығы» ММ директоры И.Борчашвилидің баяндамалары тыңдалды. Алқа отырысына Конституциялық Кеңес төрағасы И.Рогов, Президент Әкімшілігі Басшысының орынбасары Т.Донақов, Парламент депутаттары, Президент Әкім­шілігінің, Премьер-Министр Кеңсесінің, құқық қорғау органдары мен үкіметтік емес ұйымдардың өкілдері, сондай-ақ, министрліктің аумақтық және құрылымдық бөлімшелерінің басшылары қатысты. Александр ТАСБОЛАТОВ, «Егемен Қазақстан».