Соңғы жылдары Қарағанды облысының басшылығы шалғай жатқан Жезқазған-Сәтбаев өңіріне ат басын жиі бұра бастады. Мұны жақсылықтың нышаны деп бағалаған жөн шығар. Неге десеңіз, облыс орталығынан жырақтағы бұл өңірдің жай-күйін көзбен көрмейінше, қалыптасқан жалпы жағдайдың мәселесіне жан-жақты және терең үңілудің тіпті де мүмкін еместігі белгілі.
«Қазақмыс» қарайласса, көңіл тоқ
Қазіргі таңда Жезқазған үшін «Қазақмыс» корпорациясы тіршіліктің қайнар көзі іспетті. Алпауыт кәсіпорын тұрақты түрде жұмыс істейтін болса, онда еңбек ететін мыңдаған адамның қарны тоқ, ұйқысы тыныш. Міне, осыдан-ақ, мысты қала үшін алпауыт кәсіпорынның маңызы қаншалықты зор екенін бағамдауға болады.
Жуырда аталған өңірге жасаған жұмыс сапары кезінде облыс әкімі Жеңіс Қасымбек ең алдымен «Қазақмыс» корпорациясының қызметкерлері және кәсіподақ өкілдерімен кездесті. Аталған іс-шара барысында кәсіпорынның басқарма төрағасының бірінші орынбасары Андрей Гайдин корпорацияның жұмысы және әлеуметтік міндеттемелері туралы баяндады. Корпорация ішінде ұжымдармен кездесулер жиі өтіп тұрады екен. Бұл жиындарда қызметкерлердің бір де бір мәселесі назардан тыс қалмайтын көрінеді. Облыс әкімі жұмыстың тұрақтылығы, еңбек қауіпсіздігі, қызметкерлердің әл-ауқатын арттыру сияқты мәселелердің ең бірінші кезектегі маңызға ие шаруалар екенін айтты. Еңбек ұжымдары көтерген мәселелердің көпшілігі ұжымдық шарттың талаптарына кіретінін атап өтіп, мұны басты назарда ұстау қажеттігін еске салды.
Жасыратыны жоқ, корпорацияның жалақыны көтеру, қызметкерлерін тұрғын үймен қамтамасыз ету, еңбек жағдайлары мен қауіпсіздікті жақсарту бойынша бұрын қабылданған міндеттемелерді тұрақты орындап келе жатқанын айта кеткен ләзім.
Ал қала активімен болған кездесуде Жезқазған қаласының әкімі Қайрат Әбсаттаров экономиканы әртараптандыру жобаларының жайын айтып, мысты қаланы дамытуға арналған жоспарлар туралы толыққанды мағлұмат берді. Шаһар басшысының айтуынша, биыл Жезқазғанда тазартылмаған мыс концентраттарын гидрометаллургиялық өңдеу тәжірибелік зауыты пайдалануға берілмек. Жобаны жүзеге асырушы – «Қазақмыс» корпорациясы» ЖШС. Сонымен қатар «Қазхимсинтез» ЖШС өнеркәсіптік реагент шығаратын химиялық зауыт және «Kaz Green Energy» ЖШС биоэлектр стансасын салуды қолға алған. Осы үш ірі жоба іске асқанда, 320-дан астам жаңа жұмыс орны ашылады. Бұдан бөлек, аталған кәсіпорындар жұмыс істей бастаса, олардың өнеркәсіптік өндірістің өсуін қамтамасыз ететіні де сөзсіз. Жалпы, бұл бағыттағы инвестициялар жалпы сомасы 17,6 млрд теңгені құрапты.
Мысты шаһарға – мықты менеджмент
Бұдан бөлек, Жезқазған қаласының жұртшылығымен кездесуде және азаматтарды жеке қабылдау барысында да шешімін табуы бірінші кезекте тұрған көптеген мәселе сөз болды. Мәселен, қазіргі уақытта халықтың әлеуметтік топтарын тұрғын үймен қамтамасыз ету, әлеуметтік нысандардың, дене шынықтыру-сауықтыру кешені мен 320 орындық балабақша құрылысын аяқтау, Қызылордаға апаратын жолды салу және Үйтас-Айдос суағарын қайта жаңарту мәселелері күн тәртібінде өте өткір тұр. Айта кеткен жөн болар, Үйтас-Айдос суағарын қайта жаңарту Мемлекет басшысының тапсырмасы болатын. Құрылыстың жобалау-сметалық құжаттамасы әзірленгеннен кейін, оның бірінші кезең жұмыстарын жүзеге асыру биыл басталмақ.
Ал Жезқазғаннан Қызылорда облысының шекарасына дейінгі республикалық маңыздағы автожолдың мәселесі таяу арада шешімін табуға тиіс. Бұл бағытта «ҚазАвтоЖол» кәсіпорнының сәуір айында конкурстық рәсімдердің қорытындысы шығарылғаннан кейін, қайта құру жұмыстарына кірісу жоспарда бар. Дене шынықтыру-сауықтыру кешені 2023 жылы пайдалануға беріледі деп жоспарланса, балабақша құрылысы осы жылдың соңында аяқталуға тиіс.
Биыл облыстық бюджет қаражаты есебінен Жезқазғандағы алты көшеге орташа жөндеу жүргізіледі. Тұрғын үй құрылысы бойынша өткен жылы қалада 26,4 мың шаршы метр үй салынды. Ал биыл жыл соңына дейін алты көпқабатты үйді аяқтау міндеті тұр. Бұл шаруа сәтімен аяқталған кезде, кезекте тұрған 224 отбасы баспанамен қамтамасыз етіледі. Бұған қоса, биыл екі коммуналдық жатақхана да күрделі жөндеуден өткізілмек. Сондай-ақ биыл дарынды балалар оқитын «Өркен» мектебі жанынан 200 орындық жатақхана салу да жоспарда бар. Мұның өзі ауылдық жерлерден оқушыларды көбірек қабылдауға мүмкіндік береді.
Алдағы уақытта Жезқазған қаласы басшылығының алдында әлеуметтік сипаттағы мәселелер, атап айтқанда, медицинаны дамыту, абаттандыру және халықты жұмыспен қамту сияқты маңызы зор міндеттер тұр. Әлбетте, мұның бәрін қамтып, қиюын келтіру үшін мысты шаһарға мықты менеджмент керек. Жергілікті басшылық осы сыннан сүрінбей өте ме, өтпей ме – ол енді алдағы уақыттың еншісіндегі шаруа.
Сәтбаевтықтар салғырттықты кешірмейді
Сәтбаев қаласында да шешімін күткен түйінді мәселелер жетерлік. Мұның барлығы облыс басшысы қала активімен, депутаттармен, Қоғамдық кеңес мүшелерімен кездескенде және азаматтарды жеке қабылдағанда айтылды. Бір сөзбен айтқанда, қала тұрғындарының жергілікті басшылыққа және коммуналдық қызметтердің жұмысына деген реніші аз емес.
Кездесу барысында тұрғын үй құрылысы, спорт нысандарын жөндеу, медициналық мекемелердің жағдайы және медициналық кадрлардың жетіспеушілігі, абаттандыру, инженерлік желілердің тозуы мен апатты үйлер бойынша көптеген мәселе мен шағым айтылды. Қала бойынша 13 көппәтерлі тұрғын үйдің апатты деп танылғаны көп нәрсені аңғартса керек.
Дегенмен ауызды құр шөппен сүрте берген де жарамас. Осы тұрғыдан келгенде, Сәтбаев қаласы бойынша атқарылып жатқан жұмыстар да баршылық. Мысалы, биыл шілде айына дейін балабақшаның, сонымен бірге қыркүйекке дейін Оқушылар сарайының құрылысы аяқталуға тиіс. Өткен жылы қаланы сапалы ауыз сумен қамтамасыз етудің маңызды мәселесі шешілген болатын. Сондай-ақ бірталай қоғамдық орындардың абаттандырылғанын да айта кету керек. Сәтбаев қаласында өткір тұрған мәселенің бірі – спорт саласындағы ғимараттардың жай-күйі болатын. Бүгінде бұл шаруалар да біртіндеп шешімін тауып келеді. Атап айтқанда, алдағы екі апта ішінде футбол манежінде жылу жабдықтарын орнату жұмыстары аяқталмақ. Мұның өзі спортшыларға жылдың кез келген уақытында жаттығуына мүмкіндік береді. Сонымен қатар қала тұрғындары тарапынан жергілікті мұз сарайының жай-күйіне байланысты шағымдар көптеп түскен еді. Бұл мәселе де шешімін тапты: ғимараттың ішін жөндеуге тиісті қаражат бөлінетіні белгілі болды. Ал мамыр айында 50 метрлік бассейннің жөндеу жұмыстары аяқталады.
Иә, қазіргі таңда Сәтбаев қаласы басшылығының алдында аса жауапты міндет тұр. Ол – өздеріне көрсетілген қызметке көңілі толмаған тұрғындардың сеніміне ие болу. Ал сенімге ие болу дегеніңіз шағын қаладағы шетін мәселелерді шешуден де маңыздырақ дүние.
Әлбетте, Жезқазған-Сәтбаев өңіріндегі өткір тұрған мәселелерді облыс басшылығының тікелей назарда ұстағаны көңілге сенім ұялатады. Облыс орталығынан жырақта жатқан бұл жақтың халқы атқарушы биліктің қамқорлығы мен қолдауын ұдайы сезініп отырса, мұның өзі кенді өңір келешегінің оң өзгерістерге толы боларына тікелей ықпал етері сөзсіз.
Қарағанды облысы,
Жезқазған қаласы