Жуықта Германиядағы бақуатты өмірді бейнелеген бір бейнежазба уатсап әлемін шарлап кетті. Аталған елдің бір шағын елді мекеніндегі, біздіңше айтсақ, ауылындағы, әдемі көрініс. Қаз-қатар тізілген екі-үш қабатты сәнді коттедждер. Жайқалған тал-терек. Жасыл кілем секілді құлпырған шөптер. Жарқыраған асфальт. Ауыл көркіне тамсанып қарай бергің келеді.
Бір ғажабы, мұнда кедей адамдар тұрады екен. Ал енді кедейлерінің жағдайының өзі әжептәуір. Олар жұмыссыз үйде отырғанның өзінде мемлекеттен айына 1 500 еуро жәрдемақы алады екен. Біздіңше айтқанда, 750 мың теңге ғой. Біздегі орта тұрмыстағы адамдардың үйіне ай сайын мұндай қаржы кіре ме, кірмей ме, ол жағын айта алмаймын.
Міне, осы бейнежазба біздің курстастар чатына да келіп түсті. Талқылай жөнелдік.
«Германияға барып кедей болса, қайтеді?!» деп жазды бір курстасымыз.
«Германия қазақтар тұратын жер емес, олар біздердей кең емес», деп жазды екінші курстасымыз.
«Рас-ау, біздің жеріміз де, көңіліміз де кең ғой. Басқа елге барып өмір сүре алмаспыз. Туған жердей жер болмас, туған елдей ел болмас», деп жазды үшінші курстасымыз.
«Олар бізді қабылдамайды да ғой, Германияға бару үшін алдымен неміс болуың керек қой», деп жазды төртінші курстасымыз.
Содан жаңағы «Германия – қазақ тұратын жер емес» деген досымыз бір әңгіменің шетін шығарды. Таразда шешесі жағынан жегжаттарының бір қызы ерте уақытта неміс жігітіне тұрмысқа шыққан екен. Ол жігіттің өзі шынтуайтына келгенде қазақ. Өйткені әкесі – қазақ, шешесі – неміс. Еліміздегі немістер Германияға қопарыла көшкен кезде, шешелерінің барша туысы сол жаққа барып қоныстанады, бұлар да қызды-қыздымен сол елге отбасымен қоныс аударады. Бұл жақтан бозбала болып барған баласы ержетіп, автокөлік жөндейтін шеберханаға жұмысқа тұрады. Қазақстанмен қарым-қатынасын үзбейді. Өйткені біз жақтан жеңіл көлік сатып алуға барғандар сол жігітке жолығып, көлік таңдап алуға, машинаны жолға дайындауға көмек алып жүреді. Жігіттің өзі де елге жиі келіп кетеді. Содан әлгі жігіттің көңілі бұзылып, басқа бауырларын алып, Қазақстанға қайта қайтып келеді. Шүкір, бұл жақта да тұрмыстары жаман емес екен.
Шамасы, әкелері көп өтпей қайтыс болса керек. Енді Германияда жалғыз шешелері тұрып жатқан көрінеді. Ол кісі де жылма-жыл Қазақстанға келіп тұрады екен. Өйткені балалары да осында ғой.
Содан бірде туыстары дастарқан басындағы еркін әңгіме кезінде: «Енді неге өзіңіз қайтып келмейсіз?» деп сұрайды әлгі кемпірден. Сонда әлгі апамыз: «Шіркін, өз еркіме салса, Германияда бір күн де тұрмас едім. Құстай ұшып Қазақстаныма жетер едім. Тек мені ол жақта тоқтатып тұрған 1500 еуро жәрдемақысы ғой. Сол қаржымен ептеп мұндағы балаларыма көмектесемін. Ол жақта біздің қазақтың қонақжайлылығы мен кеңпейілдігі жоқ. Жаныңа үнемі бірдеңе жетпей жүреді», депті.
Осы оқиғадан туатын қорытынды – ел ретінде біздің қазақтың жақсы халық екендігі. Тек осы отбасы ғана емес, Германияға қоныс аударған барша немістің сол жақтан Қазақстанға ыстық сәлемдерін жолдап, тәуелсіздік мерекесі кезінде Қазақстанның көк туын көтеріп, қазақтың әнін шырқап жататындығы соның бір дәлелі болса керек. Олардың арасында да Қазақстанға қайтып келгендері аз емес екені белгілі. Демек бұл – ол жаққа кеткен неміс ағайындарымыздың жанына да бірдеңе жетпей жүр деген сөз.
Қазір ел ішіндегі адамдардың да әрі-сәрі көңіл күй үстінде екені белгілі. Алматыдағы қаңтар оқиғасы сол көңіл күйге көлеңкесін түсіріп өткендей. Өмірдің қауіпсіздігі мәселесі алдыңғы қатарға шығып отыр. Дегенмен көптеген қазақстандық Мемлекет басшысы әйгілеген «Жаңа Қазақстаннан» жақсы үміт күтуде. Жастар жағы өз болашақтарын «Жаңа Қазақстанмен» байланыстырғысы келеді. Ол үшін, әрине, мемлекеттік билік жүйесіне терең реформалар керек. Сол реформалар жедел және нәтижелі жүрген жағдайда ғана «Арқада қыс жылы болса, арқар ауып несі бар» дегендей, жастардың шетелдерге кетуі де кілт тоқтайтыны анық. Халыққа ең қажеті – болашаққа деген сенімнің болуы. Сол сенім болса, асты-үсті кенге толы Қазақстанда бәрі табылатындығы да күмәнсіз.